ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی نظریههای مطرح درباره نقش رسانهها در مدیریت بحران
مقاله حاضر با هدف ارزیابی نقش رسانهها (مکتوب، دیداری، شنیداری و الکترونیکی) از بعد نظری در مدیریت بحرانها تدوین شده است و درصدد پاسخ به این پرسش است که به لحاظ نظری، رسانهها در مسئله مدیریت بحران از چه جایگاهی برخوردارند و نظریههای مطرح چگونه نقش رسانهها در این زمینه را تبیین میکنند؟ امروزه یکی از مؤلفههای اساسی در مدیریت بحران، کار با رسانههاست، همچنانکه تلاش برای فهم تعامل بین این دو سیستم نیز از وظایف خطیر دانشپژوهان بهشمار میرود. در این مقاله به بررسی این نکتهها پرداخته شده است: الف) رسانهها نقش اساسی را در شکلدهی به افکار عمومی ایفا میکنند. ب) این نقش از رویکردهای نظری مختلف قابل تبیین است. ج) رسانه قادر به تولید، نشر و جهتدهی به افکار است. از اینرو، میتوان از آن به عنوان ابزاری برای مدیریت بحران استفاده کرد.
https://cr.iribresearch.ir/article_23948_363bcca9e40739915fe6f3dc018b433c.pdf
2008-02-01
7
29
10.22082/cr.2008.23948
بحران
رئالیسم
رسانه
مارکسیسم
مدیریت بحران
موج سوم
سید داوود
آقایی
davood-aghaee2003@yahoo.com
1
دکترای روابط بینالملل، دانشیار دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
بیوگرافی هال؛ نظریهپرداز فرهنگی. (1386). بازیابی 20 اسفند، 1386 از سایت تخصصی مطالعات، ارتباطات و فنّاوری اطلاعات، www.ictfarajoo.com
1
تاجیک، محمدرضا. (1379). مدیریت بحران: نقدی بر شیوههای تحلیل و تدبیربحران درایران. تهران: فرهنگ گفتمان.
2
تافلر، آلوین. (1385). موج سوم. ترجمه شهیندخت خوارزمی، تهران: نشر نو.
3
دبیریمهر، امیر. (1383). تأثیر رسانهها بر روابط بینالملل. بازیابی 10 اردیبهشت، 1384 از سایت باشگاه اندیشه، www.bashgah.net
4
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال. (1382). تحول نظریههای منازعه و همکاری در روابط بینالملل. مجله پژوهش حقوق و سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی. 5، (8).
5
ساروخانی، باقر. (1381). جامعهشناسی ارتباطات. تهران: اطلاعات.
6
سلیمی، حسین. (1379). فرهنگگرایی، جهانی شدن و حقوق بشر. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
7
سیفزاده، سیدحسین. (1384). نظریههای مختلف در روابط بینالملل فردیـ جهانیشده: مناسبت و کارآمدی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
8
شیلر، هربرت. (1377). وسایل ارتباط جمعی و امپراتوری امریکا. ترجمه احمد میرعابدینی، تهران: سروش.
9
طاهری، ابوالقاسم. (1382). فنّاوری ارتباطی و اطلاعاتی، جهانیشدن و پیامدهای سیاسی آن. پژوهش حقوق و سیاست، 5، (8).
10
طباطبایی، صادق. (1381). زندگی در عیش، مردن در خوشی. بازیابی 15 مرداد، 1382 از سایت باشگاه اندیشه، www.bashgah.net
11
کرمی، جهانگیر. (1383). سیاست خارجی از منظر تکوینگرایی اجتماعی. راهبرد،.
12
مککوییل، دنیس. (1384). مکتب فرانکفورت و نظریه انتقادی. ترجمه سعید مهدویکنی، بازیابی 30 شهریور، 1385 از سایت دفتر مطالعات و توسعه رسانه، www.rasaneh.org
13
مکنامارا، جیم. (1386). تأثیرات رسانههای جمعی؛ مروری بر پنجاه سال پژوهش تأثیر رسانه (بخش اول). ترجمه کریم غلامزاده علم، بازیابی 25 اسفند، 1386 از سایت تخصصی مطالعات ارتباطات و فنّاوری اطلاعات، www.ictfarajoo.com
14
مهدیزاده، سیدمحمد.(1383). مطالعات فرهنگی: رهیافتی انتقادی به فرهنگ و جامعه نو. رسانه،41.
15
نای، جوزف. (1382). قدرت نرم. ترجمه محمد حسینیمقدم، راهبرد، 29.
16
هادیان، ناصر؛ گلمحمدی، احمد. (1383). عوامل ذهنی مؤثر در اندازهگیری قدرت و پیامدهای آن. سیاست خارجی،18، (2).
17
هرمن، چارلز. (بیتا). نقش اطلاعات در مدیریت بحران. بازیابی 15 اسفند، 1386 از سایت مرکز بررسیهای راهبردی، www.css.ir
18
والتز، کنت. (1382). رمز و راز سیاست بینالملل ]گفتگو[ ترجمه امیرحسین تیموری، آفتاب،.
19
Baylis, John & Smith, Stive. (1997).Globalization of World Politics, oxford university press.
20
Boyd-Barrett, Oliver. (2002). Theory in Media Research. California State Polytechnic University. Retrieved from www.csupomona.edu
21
Cook, Timothy. (1998). Governing with the news: The News Media as a Political Institution. Retrieved from www.psqonline.org
22
Fuchs, Christian. (2005). The Mass Media , Politics , and Warfare. Retrieved from www.cartoon.iguw.tuwien.ac.at
23
Gill, Stephen. (1994). Knowledge, Politics, and Neo-Liberal Political Economy, in Stubbs Richard and Geoffrey R.D.Underhill, eds., Political Economy and the Changing Global Order, Macmillan, Hampshire.
24
Mandelbaum, Michael. (1995). The Reluctance to Intervene. Retrieved from www.foreignpolicy.com
25
Trubshaw, Bob. (2003). The Politics of Culture. Retrieved from www.indigogroup.co.uk
26
ORIGINAL_ARTICLE
تأملی بر نقش رسانه ملی در رصد و مدیریت بحرانهای پنهان اجتماعی: مدیریت قومیتها
رسانه ملی نقش بهسزایی در مدیریت بحرانهای طبیعی دارد؛ چنانکه مدیریت مؤثر این بحرانها بویژه پس از وقوع، بدون نقشآفرینی رسانه ملی غیرممکن بهنظر میرسد. مقاله حاضر درصدد تبیین این مسئله است که نقش و کارکرد رسانه ملی در مدیریت بحرانهای پنهان اجتماعی بهمراتب حیاتیتر است؛ بهاین منظور، یکی از این بحرانهای پنهان، یعنی تهدید انسجام ملی مدنظر قرار میگیرد و کارکردها و کژکارکردهای رسانه ملی در این باره تحلیل میشود.در این مقاله، ضمن بررسی راهبردهای پیشبینی بحرانهای اجتماعی و راهبردهای پیشگیری از این بحرانها به مدیریت بحرانهای اجتماعی پرداخته میشود؛ ضمن اینکه نحوه مدیریت مؤثر بحران قومیتها از طریق رسانه ملی، با هدف تقویت و تحکیم اتحاد و انسجام ملی مورد بررسی قرار میگیرد.
https://cr.iribresearch.ir/article_23955_000b1a283641717e5d96c2ad1c85b500.pdf
2008-02-01
29
47
10.22082/cr.2008.23955
بحران
بحرانهای پنهان اجتماعی
رسانه ملی
مدیریت قومیتها
آرین
قلیپور
agholipoor@ut.ac.ir
1
دکترای مدیریت دولتی، دانشیار دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
علیاصغر
پورعزت
pourezzat@ac.ir
2
دکترای مدیریت دولتی، دانشیار دانشگاه تهران
AUTHOR
پورعزت، علیاصغر. (1382). طراحی سیستم خطمشیگذاری عمومی برای تحقق عدالت اجتماعی، بر مبنای مدل حکومت حقمدار علوی در نهجالبلاغه. رساله دکتری مدیریت سیاستگذاری عمومی، تهران: دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
1
Adams, J. S. (1965). Inequity in social exchange. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in experimental social psychology,2, 267-299, NewYork: Academic Press.
2
Ash, S. R. & Ross, D. K. (2004). Crisis Management through the Lens of Epidemiology. Business Horizons, 47 (3).
3
Azarya, V. (2003). Ethnicity and Conflict Management in Post-Colonial Africa. Nationalism and Ethnic Politics, 9 (3).
4
Blakely, G. L.; Andrews, M.C. & Moorman, R. H. (2005). The Moderating Effects of Equity Sensitivity on the Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Business and Psychology, 20 (2).
5
Brown, D. (1994). The State and Ethnic Politics in Southeast Asia. London: Routledge.
6
Burnett, J. J. (1998). A Strategic Approach to Managing Crisis, Public Relations Review, 24 (4).
7
Cohen-Charash, Y. & Spector, P. E. (2001). The Role of Justice in Organizations: A Meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86 (2).
8
Colquitt, J. A. (2001). On the Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of a Measure. Journal of Applied Psychology, 86 (3).
9
Colquitt, J. A.; Conlon, D. E.; Wesson, M. J.; Porter, O. L. H. & Ng, K. Y. (2001). Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86 (3), 425-445.
10
Cross, W. E. (1987). A two-factor theory of Black identity: Implications for the study of identity development in minority children. In J. Phinney & M. Rotheram (Eds.), Children’s Ethnic Socialization: Pluralism and Development. Newbury Park, CA: Sage.
11
Diamond, L. (1988). Class, Ethnicity and Democracy in Nigeria: Failure of the First Republic. Syracuse, NY: Syracuse University Press.
12
Efferin, S. & Hopper, T. (2006). Management control, culture and ethnicity in a Chinese Indonesian company, Accounting, Organizations and Society. In press.
13
Eller J. D. & Coughlan, R. M. (1993). The Poverty of Primordialism: The Demystification of Ethnic Attachments. Ethnic and Racial Studies. 16 (2).
14
Enloe, C. (1977). Internal Colonialism, Federalism and Alternative State Development Strategies, Publius 7 (4).
15
Fenton, S. (1999). Ethnicity: Racism Class and Culture. Basingstoke: Macmillan.
16
Greenberge, J. (1990). Organizational Justice: yesterday. Today and tomorrow. Journal of Management, 16.
17
Helms, J. E. & Piper, R. E. (1994). Implications of Racial Identity Theory for Vocational Psychology. Journal of Vocational Behavior, 44.
18
Horowitz, D. L. (1993). Democracy in Divided Societies. Journal of Democracy 4 (4).
19
Kepplinger, J. & Roth, B. (1979). Creating a Crisis: German Mass Media and Oil Supply in 1973ـ74. Public Opinion Quarterly, 43 (3).
20
Lind, E. A. & Tyler, T. R. (1988). The Social psychology of procedural justice. New York: Plenum.
21
McLeish, K. (1993). Key ideas in human thought (Ed.), London: Bloomsbury.
22
Merton R. K. (1936). Unanticipated consequences of Purposive social action. American Sociological Review, 1.
23
Mitchell, S. L. & Dell, D. M. (1992). The relationship between Black students’ racial identitiy attitude and participation in campus organizations. Journal of College Student Development, 33.
24
Osaghae, Eghosa E. (2005). Explaining the Changing Patterns of Ethnic Politics in Nigeria ... Nationalism and Ethnic Politics, 11 (1).
25
Parham, D. & Helms, K. (1985). Relation of racial identity attitudes to self-actualization and affective states of black students. Journal of Counseling Psychology, 32 (3).
26
Phinney, J. (1996). Understanding ethnic diversity. American Behavioral Scientist, 40.
27
Phinney, J. & Chavira, V. (1992). Ethnic identity and self-esteem: An exploratory longitudinal study. Journal of Adolescence Research, 15.
28
Popper, K. R. (1964). The Poverty of historicism. New York: Harper & Row.
29
Rawls, J. (1971). A theory of justice. Cambridge, MA: Harvard University Press.
30
Reason, J. (1990). Human error. Cambridge: Cambridge university press.
31
Rego, A. & Cunha, M. (2006). A Five-Dimensional Model of Organizational Justice. Documents de Trabalho em Gestao. Universidade de Aveiro, DEGEI.
32
Richardson, B. (1994). Crisis Management and Management Strategy-time to Loop the Lopp?. Disaster prevention and management, 3 (3), 59-80.
33
Rithchie, B. W. (2004). Chaos, Crises and Disasters: A Strategic Approach to Crisis Management in the Tourism Industry. Tourism management, 25.
34
Roberts, R.; Phinney; J., Masse, L.; Chen, Y.; Roberts, C.; & Romero, A. (1999). The Structure of Ethnic Identity in Young Adolescents from Diverse Ethnocultural Groups. Journal of Early Adolescence, 19.
35
Rosenthal, U. & Kouzmin, A. (1996). Crisis Management and Institutional Resilience. Journal of contingencies and crisis management, 4 (3).
36
Subramanian, N. (1999). Ethnicity and Populist Mobilization: Political Parties, Citizens and Democracy in South India. Delhi: Oxford University Press.
37
Thomas, A. & Bendixen, M. (2000). Management Implications of Ethnicity in South Africa. Journal of International Business Studies, .
38
Turner, B. A. (1978). Man-made Disasters. London: Wykeham.
39
Yeros, Paris. (1999). Towards a Normative Theory of Ethnicity: Reflections on the Politics of Constructivism. In Ethnicity and Nationalism in Africa.
40
Young, Crawford. (1985). The Politics of Cultural Pluralism. Madison, WI: University of Wisconsin Press.
41
ORIGINAL_ARTICLE
اصول اخلاق حرفهای خبرنگاران و رسانههای ارتباط جمعی در مدیریت بحران (زلزله)
در مقاله حاضر پس از بیان مقدمهای درباره وضعیت بحرانی و شاخصهای آن به نقش و وظایف رسانههای ارتباط جمعی در مدیریت هرچه بهتر بحرانها در سه مرحله؛ پیش از وقوع، هنگام وقوع و پس از وقوع بحران، پرداخته شده است . از آنجا که محور اصلی این مقاله، اصول اخلاق حرفهای رسانههای ارتباط جمعی در وضعیت بحرانی است، ابتدا با ارائه تعاریف گوناگون از اخلاق و اصول اخلاقی، هدف و ضرورت تدوین اصول اخلاق حرفهای، بیان و در ادامه به اخلاق رسانهای و مفاد مهم اصول بینالمللی اخلاق حرفهای خبرنگاران و روزنامهنگاران، اشاره شده است. با توجه به همسنخ بودن حرفه خبرنگاری و روزنامهنگاری، اصول اخلاق حرفهای آنها و نکات ویژه در هنگام فاجعه (در داخل منطقه بحرانزده و خارج از آن) به سایر رسانهها، ازجمله رادیو قابل تعمیم است. در این مقاله به دلیل نقش ویژه رادیو در مدیریت بحرانهای طبیعی، ازجمله زلزله، رادیو به عنوان رسانه برتر مدیریت بحران، معرفی شده است.
https://cr.iribresearch.ir/article_23961_64b34f6e6caaee96ffaca4c41162e592.pdf
2008-02-01
47
69
10.22082/cr.2008.23961
اصول اخلاق حرفهای
خبرنگاران
رادیو
رسانههای ارتباط جمعی
مدیریت بحران
حسن
خجسته
h-khojasteh@irib.ir
1
استادیار دانشگاه صداوسیما و رییس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
LEAD_AUTHOR
ظهیر
احمدی
z.ahmadi@isu.ac.ir
2
دانشجوی دکترای فرهنگ و ارتباطات
AUTHOR
بیرو، آلن. (1370). فرهنگعلوماجتماعی. ترجمه باقر ساروخانی، تهران: کیهان.
1
تاجیک، محمدرضا. (1379).مدیریتبحران: نقدی بر شیوههای تحلیل و تدبیر بحران، تهران: فرهنگ گفتمان.
2
خجسته، حسن. (1384). بحران بلایای طبیعی و نقش ویژه رادیو در کنترل آن. پژوهش و سنجش، (12)، (42 و 43)، تابستان و پاییز.
3
ساروخانی، باقر. (1370). درآمدی بر دایرهالمعارف علوم اجتماعی. تهران: کیهان.
4
شکرخواه، یونس. (1374). خبر. تهران: مرکز گسترش آموزش رسانهها.
5
شکرخواه، یونس. (1387). اصول بینالمللی اخلاق حرفهای در روزنامهنگاری. بازیابی 20 فروردین، 1387 از سایت www.aoij.ir
6
شیخ، مغیثالدین. (1375). چارچوب اسلامی اخلاق رسانهای: مسایل و چالشها. رسانه، 3.
7
کاسوما، اف. یی. (1375). اخلاق رسانهای یا قوانین رسانهای: اعمال روزنامهنگاری،نگاهی دیگر به اخلاق رسانهای. ترجمه مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها، تهران: مترجم.
8
کلیفورد، جی. کریستیانز. (1381). در مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامهای صداوسیما (مترجم)، بازاندیشی درباره رسانه، دین و فرهنگ. تهران: سروش.
9
معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. (1383). پیشنویس سند میثاق اصول اخلاقی حرفه روزنامهنگاری. تهران: مؤلف.
10
معین، محمد. (1374). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
11
مک براید، شن. (1375). یک جهان چندین صدا. ترجمه ایرج پاد، تهران: سروش.
12
مکارم شیرازی، ناصر. (1377). زندگی در پرتو اخلاق. قم: نسل جوان.
13
Clement, Jone. J. (1980). Mass Media Codes of Ethical and Councils: a Comparative International Study on Professional Standards. UNESCO Press.
14
Patterson, Philip & Wilkins, Lee. (2008). Media Ethics, Issues and Cases. NewYork: McGraw-Hill. Sixth edition.
15
Shamsi, Nayyar. (2005). Encyclopedia of Mass Communication in Twenty-First Century - (Vol, 1) New Dehli. Anmol Publications.
16
Wiener, A. & Kohn, H. (1962). Crises and Arms control. Hudson Institute.
17
ORIGINAL_ARTICLE
رسانه و بحران در عصر فراواقعیت (با تأکید بر بحران هویت)
رسانهها میتوانند با بهره جستن از نمادها و واژهها، به پدیدهها و حوادث و رفتارها و کردارها، محتوا و معنای خاص خود را اعطا کنند و از رهگذر انتقال این معنی و محتوا، بر فرد مصرفکننده تأثیری ژرف بگذارند و او را از گزند بحرانهای هویتی، فرهنگی، معرفتی، ارزشی، سیاسی و اجتماعی برهانند یا در معرض و مسیر چنین بحرانیهایی قرار دهند. به بیان دیگر، رسانهها میتوانند بازی بالقوه پایانناپذیری از نشانهها را پایهگذاری کنند که نظم جامعه و احساس آرامش و ثبات روانی، شخصیتی و هویتی افراد را تقویت یا تضعیف کند.در نوشتار حاضر، دوگانگی چهره و نقش رسانهها (در جهان اطلاعاتیـ ارتباطاتی امروز و نیز، در جامعه متحول امروز ایرانی و در عرصه بحران هویت)، مورد تأمل و تعمق بیشتر قرار گرفته است و با پیشنهاد رهیافتها و راهبردهایی، این امکان ملی و فراملی بیبدیل (رسانه) در مسیر تدبیر بحرانهای متوالی و وضعی خود (در عرصهها و ساحتهای گوناگون) قرار گرفته است.
https://cr.iribresearch.ir/article_23964_4c16474cb9148641a8b6c5ac823127e4.pdf
2008-02-01
69
95
10.22082/cr.2008.23964
انگارهسازی
بحران
بحران هویت
جهان وانموده
رسانه
محمدرضا
تاجیک
drmohammadrezatajik@yahoo.com
1
دکترای علوم سیاسی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
اسمیت، آنتونی. (1364).ژئوپولیک اطلاعات. ترجمه فریدون شیروانی، تهران: سروش.
1
اشرفی، ابوالفضل. (1377). بیهویتی اجتماعی و گرایش به غرب. پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، ص 46.
2
امیرانتخابی، شهرود. (1385). شبکههای جهانی خبری و سیاست خارجی امریکا. ترجمه: رحمن قهرمانپور، در پژوهشنامه رسانه؛ فرهنگ و سیاست، مرکز تحقیقات استراتژیک، جلد اول، ص 68.
3
اورت، ام. راجرز و شومیکر، فلوید (1376). رسانش نوآوریها: رهیافتی میانفرهنگی. ترجمه عزتاله کرمی و ابوطالب فنایی، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
4
باومن، زیگموند. (1384).اشارتهای پستمدرنیته. ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: ققنوس، ص 262.
5
خطیبی، فاخره. (1385).بررسی رابطه حضور در فضای مجازی و شکلگیری هویتمدرن دربین کاربران جوان ایرانی. پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
6
ذکایی، محمدسعید. (1383). جوانان و فراغت مجازی. مطالعات جوانان،6، صص 3ـ2.
7
رایمر، بو. (1381). رسانهها در حوزههای عمومی و خصوصی. در یوهان فرناس و دیگران، فرهنگ جوانان در مدرنیته متأخر، ترجمه ناصر بلیغ تهران: انتشارات سازمان ملی جوانان، ص 101.
8
رایمر، بو؛ گیبینز، جان آر. (1381). سیاست پستمدرنیته. ترجمه: منصور انصاری تهران: گام نو، صص 63ـ59.
9
ساراپ، مادن. (1382). راهنمایی مقدماتی بر پساساختارگرایی و پسامدرنیسم. ترجمه: محمدرضا تاجیک، تهران: نی، ص 222.
10
فرقانی، محمدمهدی. (1383). تعامل سنت و فنّاوری در جامعه اطلاعاتی، علوم اجتماعی، 28 و 29، صص 62ـ61.
11
محسنیانراد، مهدی. (1372). تبلیغات بازرگانی و تهاجم فرهنگی؛ نقش آگهیهای در انتقال ارزشهای جامعه مصرفی. خلاصه مقالات کنفرانس تهاجم فرهنگی، ماهیت و ابعاد آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی، ص 24.
12
محمدیشکیبا، عباس. (1378). نظرسنجی از مردم 30 شهر کشور دربارهخواستههایمخاطبان سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامهای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، طرح مخاطبان 7، جدول 39، ص 73.
13
مزحجی، مریم. (1378).جمعبندی طرحهای نظرسنجی مخاطبان سیما(6-2). مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامهای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، ج 42، ص 48.
14
یونسکو، (1380). صنایع فرهنگی. ترجمه مهرداد وحدتی تهران: مؤسسه پژوهشی نگاه معاصر و مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها، ص 112.
15
Baudrillard, J. (1994). Simularca and Simulation. Trans. S. F. Glaser Ann Arbor: University of Michigan Press, p. 6.
16
Holland, D., et al. (1998). Identity and Agency in Cultural Worlds. USA: Harvad University Press, pp. 3-6.
17
ORIGINAL_ARTICLE
نقش رسانههای گروهی در کاهش عوارض روانشناختی ناشی از بحران و ایجاد آرامش در جامعه
یکی از مهمترین ابعاد هر بحران، تأثیرهای روانی آن بر افراد بحرانزده است. بررسیها نشان میدهد مردم در هنگام بحران، احساسات متفاوتی مانند ترس، اضطراب، هراس، نومیدی، از دستدادن تمرکز و کنترل و ... را تجربه میکنند. این مسائل موجب میشود افراد درگیر بحران، با مسائل و مشکلات مختلفی مواجه شوند که نادیده گرفتن آنها، موجب گسترش ابعاد بحران و ناکارآمدی اقدامات انجامشده برای مدیریت و کنترل آن را درپی خواهد داشت.مقاله حاضر ضمن واکاوی عوارض روانشناختی بحرانها، به تبیین نقش رسانه در کاهش این نوع عوارض پرداخته است. همچنین در این مقاله محورهایی مانند اصول و مبانی ارتباطات بحران، ویژگیهای مهم پیام اثربخش در شرایط بحرانی، عوامل مؤثر بر افزایش اعتماد مردم بحرانزده نسبت به پیامهای رسانهای و ... مورد بررسی قرار گرفته است.
https://cr.iribresearch.ir/article_23967_e9d33577afdb32c81ab2cfeb6644ea34.pdf
2008-02-01
95
119
10.22082/cr.2008.23967
بحران
رسانههای گروهی
عوارض روانشناختی بحران
مدیریت پیامرسانی
نیازهای روانیـ اجتماعی
محمدرضا
رضاییبایندر
mrrbayandor@yahoo.com
1
کارشناس ارشد روانشناسی، مشاور رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما
LEAD_AUTHOR
ثریا
احمدی
ahmady1352@yahoo.com
2
کارشناس ارشد ارتباطات، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهیl
AUTHOR
پویا، علیرضا؛ بیابانگرد، اسماعیل و عصام، معصومه. (1379). بررسی مؤلفههای آرامشبخشی در برنامههای صداوسیما. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
1
دباغ، علیرضا. (1384). رادیو، رسانه بحران: از ادعا تا واقعیت. پژوهش و سنجش، 12، (42 و 43)، تابستان و پاییز 1384.
2
نیکو، مینو و دیگران (1381). شناخت تلویزیون با رویکرد استفاده و رضامندی. تهران: سروش.
3
Chan, David W. (2002). Stress, Self-Efficacy, Social Support, & PsychologicalDistress. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology, 22, (5), 557-69 Dec 2002.
4
Chitty, Naren & Rattikalchalakorn, Sripan. (2006). Community Radio: Social Security and Crisis Management. Department of International Communication Division of Society, Culture, Media & Philosophy Macquarie University, Sydney, Australia. Retrieved from www.mucic.mq.edu.au
5
Fleischauer, Rebecca. (2000). The NEA Crisis Communications Guide and Toolkit. The National Education Association, USA.
6
Emergency Management Australia. (2006). Australian Emergency Manual: Disaster Recovery. Edited and published by Emergency Management Australia.
7
DeWolfe, Deborah J. (Author) and Nordboe, Diana (Editor). (2000). Field Manual for mental health and human service workers in major disasters. Center for Mental Health Services, Substance Abuse and Mental Health Services Administration ,USA.
8
Lukaszewski, James E. (1999). seven dimensions of crisis communication management: a strategic analysis and planning model, As Published in Ragan's Communications Journal, January/February 1999.
9
Seynaeve, Greet. (G.J.R.), (Edit.). (2001). Psycho-Social Support in situations of mass emergency. A European Policy Paper concerning different aspects of psychological support and social accompaniment for people involved in major accidents and disasters. Ministry of Public Health, Brussels, Belgium.
10
U.S. Department of Health and Human Services. (2006). Psychology of Crisis. Center for disease control and prevention, USA.
11
U.S. Department of Health and Human Services. (2002). Communicating in a Crisis: Risk Communication Guidelines for Public Officials. Washington, D. C.: Department of Health and Human Services.
12
ORIGINAL_ARTICLE
فرایند تصمیمگیری در بحران و نقش رسانهها
بحرانها با وجود گونههای مختلف، از برخی ویژگیهای مشترک مانند زمان کوتاه برای تصمیمگیری و فشار بسیار در زمان اندک برخوردارند. فرایند تصمیمگیری فرایندی است که طی آن، برای حل یک یا چند مسئله مشخص، گزینههایی طرح و مطلوبترین آنها با ارزیابیهای گوناگون انتخاب میشود. تصمیمگیری در شرایط بحرانی از حساسیت و احتمال خطر بالاتری نسبت به شرایط عادی برخوردار است. شرایط خاص بحرانی گاه به خودداری از تصمیمگیری منجر میشود و این در صورتی که به عمد و آگاهانه باشد، خود یک تصمیم شمرده میشود.در یک نظام بحرانزده، رسانهها میتوانند در فرایند تصمیمگیری نقشهای مثبت یا منفی را بهصورت مستقیم و غیرمستقیم بر عهده بگیرند. از سوی دیگر، رسانهها در موارد لازم میتوانند با شفاف کردن وقایع و شرایط بحرانی از سوءاستفاده دولت یا گروهها و اشخاص بانفوذ جلوگیری کنند. همچنین میتوانند با افراط و تفریط در اطلاعرسانی و تحتتأثیر قرار دادن اشخاص یا گروههای خاص، تصمیمگیران را تحت فشار قرار دهند، به نحوی که اوضاع را بحرانی سازند یا خود را در شرایط بحران تصور کنند یا امکان اتخاذ تصمیم مناسب را از دست بدهند.
https://cr.iribresearch.ir/article_23968_8c11fd4371ea99c41176165e422f554e.pdf
2008-02-01
119
137
10.22082/cr.2008.23968
بحران
تصمیمگیری در بحران
رسانه
مسئلهسازی
مسئلهسوزی
سیامک
رهپیک
srahpeik@gmail.com
1
دکترای حقوق، دانشیار دانشگاه علوم قضایی
LEAD_AUTHOR
آلبرتز، دیویدس؛ پاپ، دانیل س. (1385). گزیدهای از عصر اطلاعات: الزامات امنیت ملی در عصر اطلاعات. ترجمه علیآبادی و رضا نخجوانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
1
برچر، مایکل. (1382). بحران در سیاست جهان: ظهور و سقوط بحرانها(ج 1). ترجمه میرفردین قریشی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
2
برچر، مایکل. (1382). بحران در سیاست جهان: یافتهها و مطالعات موردی(ج 2). ترجمه حیدرعلی بلوجی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
3
برچر، مایکل؛ ویکلنفلد، جاناتان. (1382). بحران، تعارض و بیثباتی.ترجمه علی صبحدل، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
4
پارسونز، واین. (1385). مبانی سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاستها(ج 1 و 2). ترجمه حمیدرضا ملکمحمدی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
5
پای، لوسین و دیگران. (1380). بحرانها و توالیها در توسعه سیاسی. ترجمه غلامرضا خواجه سروی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
6
تاجیک، محمدرضا. (1380). رسانه، وانموده و امنیت: آسیبشناسی رسانهها در ایران امروز، مجموعه مقالات همایش رسانه و ثبات سیاسیـ اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
7
رابینسون، جیمز. (1378). بحران، در گزیده مقالات سیاسیـ امنیتیج 1، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: مترجم
8
رهپیک، حسن. (1380). حقوق امنیتی، کنترل اجتماعی و رسانهها، مجموعه مقالات همایش رسانه و ثبات سیاسیـ اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
9
ساندرز، دیوید. (1380). الگوهای بیثباتی سیاسی. ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: مترجم.
10
عطارزاده، مجتبی. (1380). مطبوعات و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات همایش رسانه و ثبات سیاسیـ اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
11
کمالیاردکانی، علیاکبر. (1380). کارکرد امنیتی مطبوعات: بررسی تطبیقی چند رویداد سیاسی، مجموعه مقالات همایش رسانه و ثبات سیاسی ـ اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
12
Buzan, Barry; Waever, Ole & Wilde, Jaap de. (1998). Security, A New Framework for Analysis. London: Lynne Rienner Publishers.
13
Flin, Rhona. (2005). Managing Crises in European. Scotland, School of psychology, University of Aberdeen.
14
Howell, G.; Millr, R. (2006). How the Relationship Between the crisis life Cycle and mass Media Content Can Better Inform Crisis Communication, Retrieved from: http://praxis.Massey.As.Nz/prism.
15
Lachow, I. & Richardson D. (2007). Terrorist Use of the Internet, Joint force Quarterly, 2nd quarter, Retrieved from www.au. af. mil/au/awc
16
Mor, Ben D. (1993). Decision and Interaction in Crisis. London: Praeger publishers.
17
Peter, Carey. (1996). Media Law: London, Sweet & Maxwell.Wikipedia encyclopedia, Retrieved from www. Wikipedia: Crisis management
18
Wikipedia-Crisis Management. Retrieved from wikipedia.org/wiki/Crisis- Management- Initiative
19
ORIGINAL_ARTICLE
نقش رسانههای جمعی در پیشگیری از بحرانها
عصر حاضر که دوران انفجار اطلاعات و شکوفایی دانش و گسترش رسانههای جمعی نام گرفته، آبستن حوادث و اتفاقات بیشمار است. گسترش فنّاوری، تأثیر ارتباطات و بهکارگیری انواع سیستمهای هوشمند، فضایی بحرانی را بر شرایط زیستمحیطی جامعه جهانی حاکم ساخته است. رسانهها با نقش و مسئولیت خطیری که بر عهده دارند، موظفند هر لحظه، افکار عمومی جهان را از شرایط حاکم بر دنیای پیرامون و اثرات بحرانهای اجتماعی ناخواسته آگاه کنند. در مقاله حاضر سعی شده است ضمن مروری بر ادبیات بحران و رسانه و استفاده از نظریههای علوم ارتباطات و اظهارنظر دانشمندان مربوط، آثار مخرب بحران بر سایر بخشهای کشور مورد بررسی قرار گیرد و با ارائه مدل مفهومی و ارزیابی یک پرسشنامه، برای پیشگیری و مقابله با بحران، راهکارهایی مناسب ارائه شود. همچنین با پرداختن به علل و چرایی وجود بحران، لزوم آمادگی برخورد با شرایط بحرانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و راهکارهای مناسب در این زمینه ارائه شود.
https://cr.iribresearch.ir/article_23969_bd82fa29cb5918fdbaa4f3de6d08fb82.pdf
2008-02-01
137
159
10.22082/cr.2008.23969
بحران
پیشگیری از بحران
رسانههای گروهی
مدیریت رسانه
علی
نجاتبخش اصفهانی
ahmad-yaser-ghasem@yahoo.com
1
دکترای مدیریت منابع انسانی، مدرس دانشگاه پیامنور
LEAD_AUTHOR
اکبر
باقری
akbarbg37@yahoo.com
2
کارشناس ارشد جامعهشناسی
AUTHOR
پیران، پرویز. (1382). جامعهشناسی مصائب جمعی و نقش آن در مدیریت بحران ناشی از حادثه. رفاه اجتماعی، 3، (11)، زمستان.
1
تاجیک، محمدرضا. (1384). مدیریت بحران. تهران: فرهنگ گفتمان.
2
تافلر، آلوین. (1375). جنگ و پارهجنگ. تهران: اطلاعات.
3
رضاییان، علی. (1383). مبانی مدیریت رفتار سازمانی. تهران: سمت.
4
روغنیها، محمدتقی. (1386). رسانههای برتر. تهران: انتشارات دانشکده خبر.
5
ساروخانی، باقر. (1382). جامعهشناسی ارتباطات. تهران: اطلاعات.
6
ساروخانی، باقر، (1383). اندیشههای بنیادین علم ارتباطات. تهران: خجسته.
7
طبرسا، غلامعلی. (1382). تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده و معرفی شاخصهای امداد و نجات. (گزارش 2، 1381)، 13. تهران: جمعیت هلالاحمر.
8
محکی، علیاصغر. (1386). احیای مردم بحرانزده. تهران: انتشارات دانشکده ارتباطات دانشگاه تهران.
9
معتمدنژاد، کاظم. (1383). وسایل ارتباط جمعی. جلد 1، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
10
منتظرقائم، مهدی. (1386). رسانه و حاکمیت. تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
11
Decission Making in Crisis. (1962). Journal of Conflict Resolution. Retrieved from www.Amazon.com
12
www.Hamshahri.net (2007)
13
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به کتاب «مطالبه فرهنگ، ارتباطات در جهانی بحرانی»
هنگامی که برجهای دوقلوی تجارت جهانی، در برابر دیدگان هزاران هزار بیننده تلویزیونی، فرو ریخت، کمتر کسی در اهمیت این واقعه تردید کرد. نزدیک به یک سال بعد، بودریاردر مقالهای در کتاب مشهور خود «شبح تروریسم» (2002)، نوشت آنچه در یازدهم سپتامبر 2001 در نیویورک رخ داد، نمونهای از یک «رخداد ناب» بود. رخدادی که خود میتوانست نشانه یا نمودی از یک بحران عمیقتر باشد: نوعی نقص یا کمبود در مقیاس جهانی، که به این شیوه تجلی کرد و حضور خود را به رخ جهانیان کشید.از همان فردای این واقعه، روند تولید مطالب و تحلیلهای علمی، عملی و نظری، درباره ریشهها، چگونگی و پیامدهای این واقعه آغاز شد و با گذشت هفت سال از این رخداد، دستکم بر سر یک نکته اجماع پدید آمد: جهان پس از 11 سپتامبر، جهان دیگری است که باید آن را شناخت و براساس قواعد و نیازهای آن عمل کرد.نظریهپردازان مختلفی تلاش کردهاند چیستی این دنیای نو را تحلیل کنند. کتاب اخیر «جیمز لول»، با عنوان «مطالبه فرهنگ2» نیز برآمده از تلاشی از این دست است. این محقق امریکایی و استاد ارتباطات دانشگاه سنخوزه، در این اثر، که با بازخوردهای متفاوت و مثبت و منفی به نسبت قابل توجهی نیز همراه بوده، تلاش کرده است، نقش و نسبت رسانه و ارتباطات را با دنیای جدید، مشخص سازد و در نهایت به این پرسش پاسخ دهد که وضعیت کنونی ارتباطات در دنیای جدید، به برقراری وضعیت مطلوب، که میتواند صلح پایدار یا توزیع متناسب رفاه باشد کمک خواهد کرد یا نه؟شاید وجه ممیزه این کتاب در مقایسه با کتابهای مشابهی که در این حوزه نوشته شدهاند (ازجمله آثار آرتور کروکر3، فرید زکریا و مانند آن) در این نکته نهفته باشد که موضع لول نسبت به وضعیت رسانه، موضعی مثبت و امیدوارانه است. دو نظریهپرداز دیگری را که در بالا از آنان نام برده شد میتوان نماینده دو جریان اصلی اندیشه در باب رسانه در وضعیت کنونی دانست، کروکر به عنوان نماینده جریان فکری رادیکال، موقعیت کنونی رسانه را به خاطر آنچه بهتبع بودریار «مرگ واقعیت» مینامد، در خدمت اهداف انسانی نمیداند و فرید زکریا، از دیگر سو، موقعیت رسانه را به سبب آنچه «دموکراتیزاسیون افراطی رسانهای» نامیده است، رد میکند، اما جیمز لول در این کتاب، برخلاف هر دو جریان، وضعیت فعلی رسانهها را تقویتکننده دموکراسی، رفاه و صلح میداند و اثر خود را با این هدف به رشته تحریر درآورده که این پیشفرض را به لحاظ علمی و عقلی به اثبات برساند.
https://cr.iribresearch.ir/article_23970_3b8878d6411d5d3efcab8076c78ba3ea.pdf
2008-02-01
159
175
10.22082/cr.2008.23970
«مطالبه فرهنگ
ارتباطات در جهانی بحرانی»
حسین
شیخالاسلامی
hosein.sheikh@gmail.com
1
کارشناس ارشد فلسفه غرب، مترجم و منتقد
LEAD_AUTHOR
«مطالبه فرهنگ، ارتباطات در جهانی بحرانی»
1