نوع مقاله : آینده پژوهی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی،پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 کارشناس ارشد مهندسی سیستم‌ها، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

ارتقای سطح سواد رسانه‌ای از عوامل کلیدی در نحوه استفاده از ابزار رسانه است که در سیاستگذاری‌های معطوف به توسعه رسانه‌ای جزء ملزومات اساسی قلمداد می‌شود و بسیار اهمیت دارد. آثار ناشی از ضعف در سواد رسانه‌ای در عرصه‌های فرهنگی و تربیتی آحاد جامعه، از حساسیت بالایی برخوردار است و از این حیث، پژوهش به‌منظور شناخت آینده این حوزه و سیاستگذاری‌های مبتنی بر این شناخت بسیار ضرورت دارد. در پژوهش حاضر، ابتدا وضعیت مصرف رسانه‌ای کشور مورد بررسی قرار گرفته و سپس در ادامه، مبتنی بر چارچوب‌های جامع بین‌المللی، محورها و مؤلفه‌های حاکمیتی در سیاستگذاری سواد رسانه‌ای احصا شده است. در گام بعد نیز با تحلیل راهبردی مقتضی و با رویکردی آینده‌پژوهانه، پیشران‌ها و مؤلفه‌های تأثیرگذار حاکمیتی در شکل‌گیری مسئولیت اجتماعی متناظر با سواد رسانه‌ای در کشور استخراج شده و با تأکید بر روش سناریونویسی، سناریوهای با احتمال بیشتر مورد تحلیل قرار گرفته است. در نهایت نیز سیاستگذاری مرتبط با سواد رسانه‌ای در کشور، بر این اساس طرح شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Media Literacy Policy Making Based on a Futuristic Approach Using the Scenario Planning Method

نویسندگان [English]

  • Hamid Dehghanian 1
  • Heydar Najafi Rastaghi 2

1 Cultural Sociology

2 Industrial & Systems Engineering

چکیده [English]

The promotion of media literacy is one of the key factors in the use of media tools, which is very important and considered essential in policy making to develop media. The weakness of media literacy level is critical in the cultural and educational arenas of the community, so research is needed to understand the future of this area and policy making based on that. The research first, studied the status of media consumption in the country and then, governance issues and elements in media literacy policy making were considered based on the comprehensive international frameworks. After that, with the proper strategic analysis and a futuristic approach, promoters and influential components of governance on the formation of social responsibility corresponding to media literacy in the country were extracted. And more probable scenarios were analyzed by emphasizing the scenario planning method. Finally, media literacy policy making in the country were proposed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Future Studies
  • Media Literacy
  • Public Policy Making
  • Scenario Planning
براون، جیمز ای. (1385). رویکردهای سواد رسانه‌ای (ترجمه پیروز ایزدی). فصلنامه رسانه، 17 (68)، صص 70-51.
بصیریان جهرمی، حسین و بصیریان جهرمی، رضا. (1385). درآمدی به سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی. فصلنامه رسانه، 17 (68)، صص 50-32.
بلالی، مجید. (1391). شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده سازمان صداوسیما به روش تحلیل تأثیر متقابل روندها. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 19(3)، صص 37 ـ 9.
پاتر، جیمز. (1385). تعریف سواد رسانه‌ای (ترجمه امیر یزدیان و همکاران ). فصلنامه رسانه، 17 (68)، صص 25-7.
شکرخواه، یونس. (1385). سواد رسانه‌ای؛ یک مقاله عقیدتی. فصلنامه رسانه، 17 (68)، صص 31- 27.
شیباتا، کونیومی. (1381). تحلیل رویکرد انتقادی در سواد رسانه‌ای، مطالعات تطبیقی بین ژاپن و کانادا (ترجمه زهره بیدختی). فصلنامه رسانه، 50، صص 87-78.
قاسمی، طهمورث. (1385). سواد رسانه‌ای؛ رویکردی نوین به نظارت رسانه‌ای. فصلنامهرسانه، 17 (68)، صص 106 -85.
قدیری، روح‌اله. (1384). بررسی و شناخت روش‌های مطالعه آینده. تهران: مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
ناظمی، امیر و قدیری، روح‌اله. (1385). آینده‌نگاری از مفهوم تا اجرا. تهران: مرکز صنایع نوین، وزارت صنایع و معادن.
 
Deaton, M. & Winegreake, J. (2011). Dynamic Modeling of Environmental Systems. New York: Springer, 2000.
European Commission. (2009). Media Literacy Study the Framework. Annex B for Study Assessment Criteria for Media Literacy Levels, Brussels, October 2009.
European Commission. (2011). Testing and Refining Criteria to Assess Media Literacy Levels in Europe. Final Report, April 2011.
Fahey, L. & Robert, M. R. (2009). Learning From The Future, Competitive Foresight Scenarios, Published By John Wiley & Sons Inc, Canada.
Raford, N. (2014). Online Foresight Platforms: Evidence for their Impact on Scenario Planning and Strategic Foresight. Technological Forecasting & Social Change. Doi:10.1016/j. techfore. 2014.03.008 
Ringland, G. (2010). The Role of Scenarios in Strategic Foresight, Technological Foresight & Social Change, Vol. 77, No. 15.
Schwartz, P. (1996). The art of The Long View, New York: Doubleday.