نوع مقاله : شبکه اجتماعی

نویسندگان

1 دکترای جامعه‌شناسی، استاد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

3 دکترای جامعه‌شناسی، استاد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران

چکیده

در این پژوهش، رابطه بین میزان استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی (اینترنت، ماهواره، تلفن همراه) و ارتباطات خانوادگی در شهر شیراز، با استفاده از چارچوب نظری کاشت و ساخت‌یابی گیدنز بررسی شده است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های همبستگی و مقایسه‌ای است که به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته، با نمونه‌ای از 384 خانوار شیرازی و از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انجام شده است. یافته‌ها بر مبنای ضریب همبستگی پیرسون (r) نشان می‌دهد که بین میزان استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی با ارتباطات خانوادگی و ابعاد آن، به جز توزیع قدرت، رابطه منفی و معنا‌دار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از مدل رگرسیونی حاکی از آن است که در مجموع، میزان استفاده از تلفن همراه و ماهواره 17درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌کند. در آزمون تحلیل مسیر مشخص شد که میزان استفاده از ماهواره، هم به ‌طور مستقیم و هم از طریق هویت اجتماعی با ارتباطات خانوادگی رابطه دارد؛ اما دو بعد استفاده از اینترنت و تلفن همراه تنها از طریق هویت اجتماعی و به‌ طور غیر‌مستقیم با ارتباطات خانوادگی در ارتباط است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sociological Study of Relationship between Modern Communications Technologies and Family Relations in Shiraz City

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Sadeq Mahdavi 1
  • Asad Khaledi 2
  • Baqer Sarukhani 3

1 Full Prof. in Sociology, Azad Uni.

2 Sociology

3 Full Prof. in Sociology, Azad Uni.

چکیده [English]

This study addresses the Relationship between modern communications technologies (the Internet, Satellite TV and cell phones) and familial relations in the city of Shiraz, drawing upon Cultivation Theory, Giddens’ Structuration Theory as its theoretical framework. This is a correlational-comparative research carried out through a survey using researcher-made questionnaire with a sample of 384 families in Shiraz. Multi-staged clustered sampling method was employed in the survey. Findings based on Pearson's correlation coefficient indicate that there is an inversely significant relationship between using modern communications technologies and familial relations and their aspects, except for power distribution. Regression Model results indicate that total level of using cell phone and satellite TV accounts for 17 percent of dependent variable's changes. Path analysis test showed that the level of using satellite TV has to do with familial relations both directly and indirectly through social identity. Two aspects of using the Internet and cell phone, however, had to do with familial relationships only indirectly through social identity.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Familial Relationships
  • Social Identity
  • Modern Communications Technologies
  • The Internet
  • Satellite TV
  • Cell phone
آقائی، زهرا. (1386). بررسی تأثیر رسانه­‌های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی شهر اصفهان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران.
بهرامی کمیل، نظام. (1391). نظریه رسانه‌ها (جامعه‌شناسی ارتباطات). تهران: کویر.
دوران، بهزاد. (1386). تأثیر فضای سایبرنتیک بر هویت اجتماعی. رساله دکترا. دانشگاه تربیت‌مدرس، تهران.
ساروخانی، باقر. (1393). دانشنامه ارتباطات 1 (جامعه­‌شناسی ارتباطات، اصول و مبانی). تهران: انتشارات اطلاعات.
سعدی‌­پور و همکاران. (1390). اثرسنجی در حوزه رسانه با تأکید بر تلویزیون. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیما.
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز. (1384). نظریه­‌های ارتباطات (ترجمه علیرضا دهقان). تهران: دانشگاه تهران.
صفری شالی، رضا. (1390). نقش شبکه­‌های ماهواره­ای فارسی­‌زبان بر ساختار خانواده. طرح پژوهشی با حمایت وزارت کشور.
عاملی، سعیدرضا. (1385). فردگرایی جدید و تلفن همراه: تکنولوژی فردگرایی و هویت. مجله رسانه­‌های جهانی، 1، صص 21-13.
عاملی، سعید‌رضا. (1392). روش‌های تحقیق در مطالعات فرهنگی و رسانه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عباسی قادی، مجتبی. (1385). بررسی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران. مجله ره‌آورد نور، مجموعه اطلاع­‌رسانی و کتابداری، 19، صص 22-1.
کاستلز، مانوئل. (1380). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، جلد اول: ظهور جامعه شبکه‌ه­ای (ترجمه احد علیقلیان و افشین خاکباز). تهران: طرح نو.
گلچین، مسعود و همکاران. (1391). مطالعه میزان و نوع استفاده از شبکه­‌های ماهواره‌ای فارسی­‌زبان و مناسبات خانوادگی در بین شهروندان تهرانی. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، 4 (56)، صص 118-83.
گیدنز، آنتونی. (1384). چشم­‌اندازهای جهانی (ترجمه محمدرضا جلایی­‌پور). تهران: طرح نو.
لاودن، کنت ‌سی و لاودن، جین‌ پی. (1385). فناوری اطلاعات (ترجمه حمید محسنی). تهران: کتابدار.
مهدی‌زاده، محمد. (1388). مطالعه تطبیقی نظریه کاشت و دریافت در ارتباطات. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیما.
مهرداد، هرمز. (1380). مقدمه‌ای بر نظریات و مفاهیم ارتباط جمعی. تهران: مؤسسه فرهنگی- پژوهشی فاران.
 Giddens, A. (1984). The Construction of Society: Outline of The Theory of Structuration, Cambridge, Politypress.
 Hubert, C.Y. & Ngai, E. W. T. (2010). Modern Technologies and Life Style. Journal Of Business Ethics, 91. Pp. 73-110.
 Koerner, A.f. (2004). Family Communication Patterns and Social Support in Families of Origin and adult Children Subsequent Intimate Relationships. International Association for Relationship Research Conference, Madison, Wl, Pp.1-39.
Lim, I.O. (2004). A Learning System for Internet Addition Prevention. Proceedings of IEEE. International Conference on Advanced Learning Technologies.     
 Pollak, G. (1975). Leadership of Discussion Groups. Case Material and Theory. Printed in The United States, Library of Congress Cataloging in Publication Data.
 Ritzer, G. (2004). Hand Book oL Social Problems: A Comparative International Perspective. North America: Stage Publications.
Stewart, J. (2003). Investigation IC Ts in Every Day Life: In Sights Form Research on The Adoption and Consumption of New Icts In The Domestic Environment. Journal Cognition Technology and Work, Vol. 5, Pp. 4-14.