نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای روابط بین‌الملل، عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه

2 کارشناسی ارشد دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر که به شیوه اسنادی صورت گرفته، مطالعه و بررسی ارتباط بین دو متغیر «رسانه» و «الگوی رفتار مصرفی کنشگران/ مخاطبان» در جامعه است. در این خصوص باید به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که آیا رسانه‌ها صرفاً بازتاب‌دهنده نیازهای مخاطبان خود هستند یا نقشی تعیین‌کننده در تولید و بازتولید این نیازها دارند؟ در مقابل، نیازهای مخاطبان چگونه محتوای رسانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ در مقاله حاضر، تلاش شده است ضمن نقد و بررسی رویکردهای نظری موجود در باب تأثیر رسانه بر الگوی مصرفی کنشگران/ مخاطبان، مدل تحلیلی متفاوتی بر مبنای نظریه سازه‌انگاری ارائه شود که بر اساس آن، رفتار مصرفی کنشگران، مبتنی بر برداشتی است که از «هویت» خود دارند. به عبارت دیگر، افراد با توجه به تعریفی که از موقعیت و هویت اجتماعی خود دارند، سبک مصرفی خاصی را متناسب با آن برمی‌گزینند، و در این میان، «رسانه» در تعریف این موقعیت و صورت‌بندی آن هویت، نقشی اساسی ایفا می‌کند. بنابراین در مدل ارائه شده برای تبیین رابطه «هویت»، «رسانه» و «الگوی مصرف» این سه عامل در مثلثی تعاملی قرار می‌گیرند که هر یک از اضلاع آن، همزمان، مقوم دو ضلع دیگر و متأثر از آنهاست.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Media, Identity and Pattern of Consumption: a Theoretical Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Sheykholeslami 1
  • Mohsen Asgariyan 2

1 Teacher in international relations of foreign ministery department

2 Diplomacy

چکیده [English]

The present descriptive research aims to examine the relationship between the two variables of “media” and “audience/actors pattern of consumption” in the society. To this aim, the study answers a number of questions including: Do media merely reflect the audience’s needs or do they play a key role in production and reproduction of these needs? On the other hand, how do the audience’s needs affect the media content? Reviewing the existing theoretical approaches to the media impacts on the audience/actor’s pattern of consumption, the present article attempts to introduce a different analytical pattern based on the theory of constructivism in which the consumptive behavior of audience emerges based on his impression of “identity”. In other words, individuals pick up a certain consumptive style based on the notion they have of their own social status and identity. The role of media in defining the status and shaping the identity of the audience is very important. Thus, in the suggested pattern for explaining the relationship between “identity”, “media” and “pattern of consumption”, these three elements form a triangle in which each angle strengthens and influences other angles.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pattern of consumption
  • media
  • Constructivism
  • Life Style
  • Culture Industry
  • Reproducing the Reality
  • Identity

 

باکاک، رابرت. (1381). مصرف (ترجمه خسرو صبری). تهران: شیرازه.
بشیریه، حسین. (1383). تاریخ اندیشه‌های سیاسی قرن بیستم (اندیشه‌های مارکسیستی). تهران: نی
پاستر، مارک. (1377). عصر دوم رسانه‌ها(ترجمه غلامحسین صالحیار). تهران: مؤسسه ایران.
پروین، لارنس. (1381). روان‌شناسی شخصیت (ترجمه محمدجعفر جوادی و پروین کدیور). تهران: رسا.
پیکارد، رابرت جی. (1378). اقتصاد رسانه‌ها: مفاهیم و مسائل آن (ترجمه داوود حیدری). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
چاووشیان، حسن. (1381). سبک زندگی و هویت اجتماعی، مصرف و انتخاب‌های ذوقی به عنوان تمایز و تشابه اجتماعی در دوره مدرنیته اخیر.پایان‌نامه دوره دکترا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
دانسی، مارشال. (1387). نشانه‌شناسی رسانه‌ها(ترجمه گودرز میدانی و بهزاد دوران). تهران: چاپار.
رحمتی، محمدمهدی. (1386). هویت اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی غیر مجاز. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
رضوی‌زاده، سید نورالدین. (1386). بررسی تأثیر مصرف رسانه‌ها بر سبک زندگیساکنان تهران. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
سمتی، محمدمهدی. (1385). عصر سی ان ان و هالیوود (ترجمه نرجس خاتون براهوئی). تهران: نی.
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز. (1381). نظریه‌های ارتباطات (ترجمه علیرضا دهقان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شایگان، داریوش. (1386). افسون‌زدگی جدید(ترجمه فاطمه ولیانی). چاپ پنجم، تهران: اختران.
شیخ‌الاسلامی، محمدحسن؛ عسگریان، محسن. (1388). سازه‌انگاری، رسانه‌ و رفتار انتخاباتی در ایران. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی. 16 (1)، (پیایی 57).
کاستلز، مانوئل. (1380). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (قدرت هویت) (ترجمه حسن چاووشیان). تهران: طرح نو.
گیدنز، آنتونی. (1378). تجدد و تشخص (ترجمه ناصر موفقیان). تهران: نی.
مسعودی، محمدرضا. (1388). بررسی جایگاه مد از دید جامعه‌شناسی. بازیابی از:
www.fasleno.com/archives/cat-53/001215.phphttp://
ونت، الکساندر. (1384). نظریه اجتماعی سیاست بین‌الملل (ترجمه حمیرا مشیرزاده). تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
Barn, R. (2001). Black Youth on the Margins: A Research Review. Published for the Joseph Row tree Foundation: by YPS.
Corrigan, P. (1997). The Sociology of Consumption: A Introduction. SAGE Publications.
Douglas, M., and Isherwood, B. (1996). The World of Goods: Towards and Anthropology of Consumption. London: Routledge.
Gullum, X. (2002). Foreign Policy and the Politics of Alterity. A Dialectical Understanding of International Relation. Journal of International Relation, Vol.31. No.2.
Klapper, J. (1960). The Effects of Mass Communication .New York: Free Press.
Newcomb, H. and Hirsch, P. (1987). Television as a Cultural Forum. In: H. Newcomb (ed) Television the Critical View.4th edition. Oxford University Press.
Rosengren, K.E. (1996). Media Effects and Beyond: Culture, Socialization and Lifestyles. London: Routledge.