نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت رسانه، استادیار گروه مدیریت رسانه، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت رسانه، گروه مدیریت رسانه، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

3 دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران‌، ایران

چکیده

عدالت رسانه‌ای، نخستین گام در راه حضور پرقدرت رسانه‌­ای در جامعه است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا این رسالت در شبکه‌­های سیمای سراسری رسانه ملی بر اساس اطلاعات برنامه­‌های موجود در جدول پخش شبکه‌­ها مورد ارزیابی قرار گیرد. در این مطالعه، با رویکردی کاربردی، به گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و مصاحبه با گروه خبرگان پرداخته شده است. به‌منظور بررسی سطح پوشش فرهنگی برنامه­‌ها بر اساس مقیاس اسمی، اطلاعات مربوط به برای 1095 برنامه تلویزیونی تولیدی شبکه­‌های سراسری ملی که برای استفاده نیاز به دستگاه دیجیتال ندارند، شامل، 6 شبکه یک، دو، سه، چهار، آموزش و قرآن در مجموع 36827 دقیقه، بدون برنامه‌های بازپخشی، اذان و اخبار) گردآوری و برای تحلیل یافته‌­ها، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش، برنامه­‌های شبکه‌­های سراسری سیمای رسانه ملی را دربرمی‌گیرد که از میان آنها، برنامه‌های شانزدهمین هفته سال 1397 برای نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است. در نهایت، با توجه به اینکه در 4 طبقه جمعیتی ـ اجتماعی از 6 طبقه مورد مطالعه، عدالت رسانه‌­ای کمتر تحقق‌یافته، این نتیجه به‌دست آمده که عدالت رسانه‌­ای در جدول پخش سیمای سراسری رسانه ملی کمتر رعایت شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study on Media Justice in the National Media Broadcast Schedule Based on Iran's Demographic and Cultural Diversity

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Danaei 1
  • Siyamak yasamin 2
  • zabiollah Rostami 3

1 Assistant Prof. in Media Management, Semnan Branch, Islamic Azad University, Iran

2 Media Management

3 Demography

چکیده [English]

Media justice is the first step towards a strong media presence in society. The study evaluated this in the IRIB TV based on the information of the program schedule. In this applied research information was collected through the library method and interviews with a group of experts. In order to study the cultural coverage of the programs based on the nominal scale, the information of 1095 TV programs produced by national channels not needing a digital device to use (includes 36,827 minutes of program without replay, azan, and news from channels one, two, three, four, education and Quran), has been collected and examined by content analysis method. The study population includes the IRIB TV programs, among which the programs of the 16th week of 2018 have been studied as samples. Due to the results based which in 4 demographic-social classes out of the 6 studied classes, less media justice has been achieved, so media justice has been less observed in the national media broadcast schedule.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media Justice
  • Demographic and Cultural Diversity
  • National Media Broadcasting Schedule
  • Cultural Coverage
آرمند، فاطمه و پی‌سور، فرشاد. (1395). بررسی تعامل و همبستگی اقوام ایرانی ملی. پژوهش ملل، 1 (4)، 15-5.
آژانس اطلاعات مرکزی. (1398). بازیابی شده:‌https://www.cia.gov/library
آقاجانی، نفیسه. (1395). بررسی نقش و جایگاه رسانه تلویزیون در تحقق اهداف توسعه فرهنگی کشور. سومین همایش بین‌المللی مدیریت رسانه. تهران: شرکت رویداد پردازش ماندگار.
آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. (آزفا). (1397). آشنایی با اقوام ایرانی. بازیابی شده: http://pltc.sbu.ac.ir
جمشیدی‌ها، ‌غلامرضا و زمانی، ‌طوبی. (1398). آسیب‌شناسی گفتمان رسانه‌ای در حوزه قومیت؛ تبعیض‌های ادراک‌‌‌ شده. امنیت ملی، 33(9)، 175-145.
چاملی، ماناس. (1397). اقلیت­‌های دینی و مذهبی در ایران (بخش اول). مرکز مطالعاتی تبریز. بازیابی شده: http://tebaren.org/fa
حاجی ­نژاد، علی؛ پایدار، ابوذر و الاالدین وندی، آیدا. (1395). تبیین جایگاه برنامه‌های تلویزیونی در ارتقای سطح توسعه فرهنگی زنان روستایی (دهستان کیار غربی، شهرستان کیار). برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، 6(1)، 58-39.
حیدری، فریبا. (1395). نسبت حقوق بشر و تنوع فرهنگی. صیانت از حقوق زنان، 1(3)، 57-44.
درگاه ملی آمار ایران. (1398). بازیابی شده: https://www.amar.org.ir
روح‌الامینی، محمود. (1394). زمینه فرهنگ‌شناسی تألیفی در انسان‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی. تهران: عطار.
زمانی، نعیم و ساعی، محمدحسین. (1395). معیارهای مطلوب طراحی جدول پخش (کنداکتور) برنامه‌های شبکه تلویزیونی امید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، دانشگاه صداوسیمای تهران.
شکرانه، امید. (1395). بررسی نقش و تأثیر رسانه‌ها بر فرهنگ‌ سازی. پنجمین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و علوم اجتماعی. تهران: همایشگران مهر اشراق، 11-1.
صاحبی، محمدجواد. (1384). مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایرانی. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
صلواتیان، سیاوش؛ فرهنگی، علی‌اکبر و حضوری، مژگان. (1397). مقایسه ادراک عدالت رسانه­ای از برنامه­ های صداوسیما بین مردم فقیر و غنی شهر تهران. مطالعات میان‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، 8 (15)، 120-91.
صلواتیان، سیاوش؛ مراد کهوری، ایمان؛ رزمجو، علی‌اکبر و کردکتولی، علی. (1398). سیاستگذاری افزایش ادراک عدالت رسانه‌ای مخاطبان محلی از برنامه‌های شبکه‌های استانی صدا‌و‌سیما. مطالعات میان‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، 9 (2).
طالقانی، سیدمحمود. (1381). روش تحقیق نظری. تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
فرقانی، محمدمهدی و محمدکمال، ستاره. (1396). بازنمایی جنسیت در برنامه‌های تلویزیونی، مقایسه مجموعه نوروزی کلاه قرمزی و انیمیشن شش ابرقهرمان. زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، 9 (1)، 48-27.
فلاحتی، عباسعلی؛ مرادی، مسعود و نیکدل تیموری، بهروز. (1394). بررسی تأثیر تنوع فرهنگی بر انسجام ملی ایران. سومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، 9-1.
کاووسی، اسماعیل و منافی شرف‌آباد، کاظم. (1393). جهانی‌شدن فرهنگ و تنوع فرهنگی؛ پیشبایست تربیت شهروند جهانی. اولین همایش ملی رسانه، ارتباطات و آموزش‌های شهروندی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق (قیام دشت)، 21-1.
کلانتری، فاطمه؛ صحراگرد، زینب و کلانتری، سجاد. (1394). تنوع فرهنگی و انسجام ملی در ایران. هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران همدلی اقوام ایرانی انسجام و اقتدار ملی. سنندج: انجمن ژئوپلیتیک ایران، 2340-2327.
مختاری ملک‌آبادی، رضا؛ منتظرالقائم، افشین و جعفری فرد، جعفر. (1396). ارزیابی عملکرد رسانه‌ها در جغرافیای فرهنگی خاورمیانه. مطالعات جغرافیا، عمران و مدیریت شهری، 3 (1)، 15-1.
مرتب، محمدرضا. (1392). بررسی بازنمایی زنان در برنامه­ های صدا‌و‌سیما (تحلیل محتوای سریال­‌های تلویزیون). پایان‌نامه­ کارشناسی ارشد، دانشکده علوم‌انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شرق، تهران.
مسرور، غلامعلی؛ کهکی، فرزاد و الهی‌فرد، امین. (1395). تنوع فرهنگی قومیتی در عصر دانش‌محور. اولین همایش ملی مدیریت و علوم انسانی. کرمان: همایش گستران، 12-1.
مؤمنی، مهدی؛ منتظرالقائم، افشین و جعفری‌فرد، جعفر. (1396). رویکردهای اصلی در مدل توسعه پایدار فرهنگی از طریق رسانه ملی (با تأکید بر جغرافیای فرهنگی). مطالعات جغرافیا، عمران و مدیریت شهری، 3 (1)، 27-16.
نجف ­بیگی، رضا و عزیزآبادی فراهانی، فاطمه. (1387). طراحی مدل اندازه­ گیری تأثیر رسانه ملی در توسعه فرهنگی. مدیریت فرهنگی، 2 (2)، 22-1.
ویمر، راجر دی و دومینینگ، جوزف آر. (1394). تحقیق در رسانه‌های جمعی (ترجمه کاووس سیدامامی). تهران: سروش.
یوسفی، علی. (1380). طبقه‌بندی اجتماعی اقوام در ایران (تحلیل ثانویه یک تحقیق قومی). مطالعات ملی، (9)، 241-201.
Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communication Research. Glencoe, III. Free Press.
Schejter, A. M. & Tirosh, N. (2015). Seek the Meek, Seek the Just: Social Media and Social Justice. Telecommunications Policy, 39(9), 796-803.
Gerbnerm, G.; Gross, L.; Morgan, M. & Signorelli, N. (1994). Growing up with Television: the Cultivation Respective, in J. Brant and D. Zillman.