نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غلامرضا حسنی درمیان ¹
• محمود تیموری ²

¹ دکتری جمعیت‌شناسی، استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

با توجه به افزایش پژوهش‌های اجتماعی و وجود نتایج متناقض در باب تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بر هویت، پژوهش حاضر درصدد بررسی مطالعات صورت گرفته در ایران با این موضوع، به‌منظور غلبه بر آشفتگی و نتایج متناقض بوده است. روش پژوهش مقاله حاضر، فراتحلیل بوده و جامعه آماری آن را، همه پژوهش‌هایی تشکیل داده‌اند که از سال 1380 تا پایان شش ماهه اول سال 1399، با موضوع تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بر هویت منتشر شده‌­اند. از‌این‌رو، در نهایت 74 پژوهش انتخاب و با نرم‌­افزار CMA₂ تحلیل شده‌اند. نتایج مرور نظامند پژوهش‌ها نشان داد که تاکنون شاخص‌های هویت دینی، هویت ملی، هویت فرهنگی، هویت قومی، هویت اجتماعی، هویت جنسیتی و هویت زبانی در این حوزه بررسی شده‌اند. نتایج فراتحلیل حاکی از آن است شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، از یک‌سو موجب تقویت هویت قومی در بین اقوام ایرانی شده‌اند و از سوی دیگر، زمینه‌های تضعیف هویت دینی، اجتماعی، ملی و فرهنگی ایرانیان را پدید آورده‌اند. بر‌این‌اساس، هویت دینی و هویت قومی بیشترین تأثیر را از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان پذیرفته‌اند.

تازه های تحقیق

نوآوری‌ پژوهش

با وجود مطالعات به نسبت گسترده چند دهه گذشته در خصوص شبکه‌های ماهواره‌ای و شکل‌گیری هویت، تحقیقات بسیار اندکی در هیئت پژوهش‌های تلفیقی و ترکیبی، به نحوی که چکیده، عصاره و ماحصل پژوهش ­های صورت گرفته در حوزه ماهواره را به‌گونه ­ای نظام‌مند و به شیوه­ای عملی فراروی پژوهشگران قرار دهد، انجام شده است. پژوهش حاضر با بهره ­گیری از اصول و قواعد روش فراتحلیل به کاربرد این روش در خصوص مطالعات صورت گرفته در حوزه تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای بر هویت، برای غلبه بر آشفتگی و نتایج متناقض پژوهش‌های مختلف در این حوزه پرداخته است.

محدودیت‌های پژوهش

با توجه به اینکه محدودیت پژوهش‌هایی که به روش فراتحلیل انجام می‌شوند، به‌طور‌عمد در ارتباط با پیشینه پژوهشی موضوع مورد مطالعه است، یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های پیش‌روی پژوهش‌های فراتحلیل، را می‌توان آشفتگی و نتایج متناقض تحقیقات پیشین دانست. علاوه بر این، اکثر پژوهش‌های میدانی مرتبط با شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، محدود به جوامع آماری خاص است. اکثر این تحقیقات مربوط به مناطق مرکزی کشور و گروه‌های خاص اجتماعی هستند و دیگر اینکه اکثر پژوهش‌های انجام شده، متغیرهای کنترلی را در نظر نگرفته‌اند و به همین دلیل، در بررسی تأثیرات شبکه‌های ماهواره­ای فارسی ­زبان باید نقش عواملی کنترلی (عواملی که رابطه بین متغیر مستقل و وابسته را تحت‌الشعاع قرا می‌دهند)، از قبیل صفات و ویژگی‌های افراد و ... را در نظر گرفت و به بررسی آنها پرداخت.

کلیدواژه‌ها

• آسیب‌شناسی
• شبکه‌های ماهواره‌ای
• هویت دینی
• هویت قومی
• فراتحلیل

20.1001.1.25382977.1400.28.107.2.8

موضوعات

• جامعه‌شناسی

عنوان مقاله [English]

A Study of the Effect of Persian-Language Satellite Channels on Identity; A Meta-Analysis Approach

نویسندگان [English]

• Gholamreza Hassani Darmian ¹
• Mahmoud Teymouri ²

¹ Assistant Prof. In Demography, Ferdowsi Uni. Mashhad, Iran

² Sociology, Ferdowsi Uni. Mashhad, Iran

چکیده [English]

Considering the increase of social researches and the existence of contradictory results on the effect of Persian language satellite channels on identity, this research seeks to study such articles in order to find a common explanation among the contradictory results. The research conducted by meta-analysis method. The statistical population consists of all studies that have been published from 2001 to the end of the first six months of 2020 on the impact of Persian-language satellite channels on identity, then 74 studies were selected and analyzed by CMA2 software. The results showed that those articles studied the indicators of religious, national, cultural, ethnic, social, gender, and linguistic identity. According to the results of meta-analysis, Persian-language channels, on the one hand, have strengthened the ethnic identity among the Iranian ethnic groups and, on the other hand, have created grounds for weakening the religious, social, national and cultural identity of Iranians.

کلیدواژه‌ها [English]

• Pathology
• Satellite Channels
• Religious Identity
• Ethnic Identity
• Meta-Analysis