نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی‌(ره)، بروجرد، ایران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران‌

چکیده

امروزه هویت‌یابی جوانان در کشور به مسئله مهمی تبدیل شده است و شناسایی عوامل مؤثر بر هویت جوانان ضروری به نظر ‌می‌رسد، پژوهش حاضر با هدف، بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت جوانان انجام شده است. روش این پژوهش از نوع کمی و پیمایشی و جامعه آماری آن، شامل جوانان 18 تا 35 سال استان آذربایجان غربی بوده که به روش تصادفی انتخاب شده‌اند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامه الکترونیکی محقق‌ساخته جمع‌آوری شده است. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار Sample power 383 نفر به‌دست‌آمده که برای حصول اطمینان، این تعداد به 400 نفر افزایش یافته و داده‌های پژوهش با استفاده از نرم‌افزار Spss 26 تحلیل شده و مدل معادله ساختاری و معیارهای برازش مدل، با نرم‌افزار Amos Graphic 24 ترسیم و برآورد شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که میزان همبستگی پیرسون بین بعد شناختی و ارتباطی شبکه‌های اجتماعی مجازی با هویت جوانان در سطح معناداری است و بعد ارتباطی، بیشترین همبستگی را با بعد دینی هویت و بعد شناختی بیشترین همبستگی را با بعد سیاسی هویت جوانان داشته است، نتایج رگرسیون چندگانه نیز حاکی از آن است که ابعاد متغیر مستقل پژوهش به میزان 67 درصد واریانس و تغییرات متغیر وابسته پژوهش را تبیین کرده‌اند؛ همچنین بر اساس مدل‌سازی معادله ساختاری پژوهش می‌توان گفت که باتوجه‌به معیارهای برازش داده‌های تجربی پژوهش از مدل نظری حمایت کرده است. به‌طورکلی نتایج بیانگر آن است که دو بعد شناختی و ارتباطی شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت جوانان استان آذربایجان غربی تأثیر داشته‌اند و ابعاد هویتی جوانان این استان را تحت‌ تأثیر قرار داده‌اند، هرچند اثرگذاری این دو بعد در سطح ضعیفی بوده است.

تازه های تحقیق

نوآوری پژوهش

پژوهش‌های متعدد و مهمی که تاکنون درباره نسبت شبکه‌های اجتماعی مجازی و هویت انجام شده‌اند، اما هر کدام به‌طور‌معمول بر یک بعد از هویت و یا یک شبکه اجتماعی مجازی خاص تمرکز کرده‌اند؛ اما مطالعه حاضر از آن رو که بر پنج بعد هویت متمرکز شده و شبکه‌های اجتماعی مجازی را در دو بعد خاص مطرح کرده، پژوهشی جدید است.

محدودیت‌های پژوهش

به دلیل شیوع ویروس کرونا در دو سال اخیر، پژوهشگران ناچار از توزیع پرسشنامه الکترونیکی در میان جامعه ‌آماری شده و یافتن شبکه‌های ارتباطی از جوانان این استان در فضای مجازی دشوار بوده است‌، از‌این‌رو، می‌توان گفت که حضور نیافتن پژوهشگر به صورت فیزیکی در میان جامعه مورد مطالعه، از محدودیت‌های این پژوهش بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Providing the Structural Equation Model of the Effect of Virtual Social Networks on the Identity of the Youth of West Azerbaijan Province

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Tajbakhsh 1
  • Farshad Goudarzi 2

1 Associate Prof. In Social Sciences, Faculty of Humanities, University of Borujerdi, Borujerd, Iran

2 Sociology

چکیده [English]

Nowadays, youth identity in the country has become an important issue, and identifying the factors affecting the identity of the youth seems essential. The purpose of this research is to examine the effect of virtual social networks on the identity of young people. The method of the research was quantitative and and the statistical population includes young people aged 18 to 35 years of West Azerbaijan province who were randomly selected. Research data was collected using a researcher-made electronic questionnaire. The sample size was 383 people using Sample power software, which was increased to 400 people To increase accuracy. The research data was analyzed using Spss 26 software, and the structural equation model and model fit criteria were drawn and estimated with Amos Graphic 24 software. The findings of the research showed that the Pearson correlation between the cognitive and communication dimension of virtual social networks with the identity of young people is at a significant level. The communication dimension had the highest correlation with the religious dimension of identity, and the cognitive dimension had the highest correlation with the political dimension of youth identity. The results of multiple regression also showed that the dimensions of the independent variable of the research explain 67% of the variance and changes of the dependent variable. Also, based on the structural equation model of the research and according to the fit criteria, the empirical data of the research supported the theoretical model. In general, the results indicate that the two cognitive and communicative dimensions of virtual social networks have influenced the identity of the youth of West Azerbaijan province and have influenced the identity dimensions of the youth of this province; However, the effect of these two dimensions has been at a weak level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication Dimension
  • Cognitive Dimension
  • Young People
  • Virtual Social Networks
  • Identity
برگر، پیتر و توماس، لاکمن. (1387). ساخت اجتماعی واقعیت (ترجمه فریبرز مجیدی). چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بیات، بهرام و علی، قنبری برزیان. (1396). تبیین ارتباط رسانه‌های ارتباط‌جمعی و فضای مجازی با هویت ملی، مطالعه موردی؛ جوانان عرب‌زبان اهواز. نظم و امنیت انتظامی، 11(3).
تاج‌بخش، غلامرضا. (1392). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف نسل‌ها در شهرستان شوشتر. توسعه اجتماعی، 7(2)، 54- 32.
جنکینز، ریچارد. (1381). هویت اجتماعی (ترجمه تورج یاراحمدی). تهران: شیرازه.
خانیکی، هادی و محمود، بابائی. (1390). فضای سایبر و شبکه‌های اجتماعی؛ مفهوم و کارکردها. انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی، 1(1)، 96- 71.
دواس، دی اِی. (1397). پیمایش در تحقیقات اجتماعی (ترجمه هوشنگ نایبی). چاپ هفدهم، تهران: نی.
ربانی، علی و یاسر، رستگار. (1392). تحلیلی بر وضعیت هویت ملی و ابعاد ششگانه آن در بین شهروندان شهر اصفهان. جامعه‌شناسی کاربردی، 24(2)، 20- 1.
رضوی‌زاده، نجم‌الدین‌. (1385). بررسی تأثیر مصرف رسانه‌ها بر سبک زندگی ساکنان تهران. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
شامانی، اسماعیل؛ مهدی، واحدی و داریوش، نوروزی. (1395). رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با هویت جوانان شهر تهران. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 7(28)، 182- 163.
شاوردی، تهمینه. (1396). سرمایه اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی واقعی و مجازی؛ مورد مطالعه دختران دانشجوی دانشگاه تهران. توسعه اجتماعی، 11(30)، 96- 67.
شفرز، برنهارد. (1396). مبانی جامعه‌شناسی جوانان (ترجمه کرامت‌الله راسخ). تهران: نی.
عدلی‌پور، صمد؛ سیداحمد، میرمحمدتبار؛ سیمین، افشار و مریم، سهرابی. (1394). تأثیر شبکه اجتماعی کلوب بر سرمایه اجتماعی دختران و زنان شهر تبریز. مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 6(19)، 120-99.
فرامرزیانی، سعید و علی، جعفری. (1400). نقش شبکه‌های اجتماعی موبایلی بر هویت شخصی مدرن در میان جوانان شهر اردبیل. مطالعات ملی، 21(82)، 88-69.
قاسمی، وحید؛ صمد، عدلی‌پور و مسعود، کیانپور. (1391). تعامل در فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و تأثیر آن بر هویت دینی جوانان؛ مطالعه موردی فیس‌بوک و جوانان شهر اصفهان. دین و ارتباطات، 19(2)، 36- 5.
کاستلز، مانوئل. (1385). عصر اطلاعات، قدرت و هویت (ترجمه حسن چاوشیان). تهران: طرح نو.
کفاشی، مجید و علی، فلاحی. (1393). تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی جوانان شهر تهران. دین و ارتباطات، 21(2)، 135-164.
گیدنز، آنتونی. (1387). تجدد و تشخص (ترجمه ناصر موفقیان). چاپ دوم، تهران: نی.
لیوتار، ژان فرانسو. (1395). وضعیت پست مدرن: گزارشی درباره دانش (ترجمه حسینعلی نوذری). چاپ ششم، تهران: گام نو.
مرکز ملی آمار ایران. (1395). سرشماری نفوس و مسکن. بازیابی شده از: www.amar.org.ir
مقیمی، اعظم و مجید، امینی. (1394). جهانی شدن؛ تعامل هویت محلی و نگرش های فرهنگی مطالعه موردی جوانان دانشگاهی یزد. مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 6(19)، 186- 157.
مهدی‌خانی، مینا؛ سید‌علی‌اصغر، سلطانی و حسین، اسکندری. (1401). مطالعه شکل‌گیری هویت جسمیت‌یافته زنان دهه نود با رویکرد روان‌شناسی گفتمانی. زن در فرهنگ و هنر، 14(1)، 95- 73.
نعمتی، فاطمه؛ حسن، بلند و علی، صیادی. (1401). بررسی نقش واسطه‌ای بحران هویت و انسجام خانواده در تعیین رابطه مشارکت در شبکه‌های اجتماعی با نگرانی از تصویر بدنی در میان دانش‌آموزان. مشاوره، 21(81)، 280-256.
نواح، عبدالرضا؛ سارا، رشیدی و ایوب، رستمی. (1398). بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی جوانان مورد مطالعه؛ جوانان 18تا 30 سال شهر اهواز. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 8(2)، 421- 391.
Bobowik, M.; Martínez, V. & Repke, L. (2022). Ethnocultural Diversity of Immigrants’ Personalsocial Networks, Bicultural Identity Integrationand Global Identification. International Journal of Psychology,57(4), 491-500. 
Boyd, D. & Ellison, N (2007). Social Network Sites: Definition, History and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication,13(1), 210- 230.
Bruner, M.; Balish, S.; Forrest, C. & Brow, S. (2017). Tiesthat Bond: Youth Sport as a Vehicle for Social Identity and Positive Youth Development. Journal Research Quarterly for Exercisa and Sport, doi: 10.1080/02701367.2017.1296100
Bruner, M.; Mclaren, C.; Mertens, N.; Steffens, K.; Boen, F.; Mckenzie, L.; Haslam, A. & Feransen, K. (2022). Identity Leadership and Social Identification Within Sport Teams Over A Season: A Social Network Analysis. Journal Psychology of Sport and Exercise, 59, https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2021.102106
Chogugudza, C. (2022). African Diaspora Experience of Transnationalism, Social Networks and Identity: The Case of Zimbabwean Social Workers in the United Kingdom. Journal of African Studies and  Development, 14(2), 27-34.
Krasnova, H.; Gunther, O.; Spiekermann, S. & Koroleva, K. (2009). Privacy Concerns and Identity in Online Social Networks. Identity Journal Limited, 18.
Lobet-Maris, C. (2003). Mobile Phone Tribes: Youth and Social Identity. Journal Mediating the Human Body, doi: 10.4324/9781410607768
Mc Connell, E.; Neray, B.; Hogan, B.; korpak, A.; Clifford, A. & Birkett, M. (2018). Everybody Puts Their Whole Life on Facebook: Identity Management and the Online SocialNetworks of LGBTQ Youth. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(3), 1-19.
Pempek, T.; Yermolayera,Y. & Calvert, S. (2009). Collge Students Social Networking Experience on Facebook. Journal of Applied Developmental Psychology, 30 (3), 227-238.