نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل،ایران

2 دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد بابل، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، بابل،ایران

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین عوامل مؤثر بر اصول سواد اخلاقی کاربران شبکه‌های اجتماعی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های آزاد اسلامی سمنان در اردیبهشت 1398 است. روش پژوهش از نوع پیمایش و از جامعه 1500 نفری با استفاده از فرمول مورگان و کرجسی 306 نمونه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه‌های سواد اخلاقی یعنی پتانسیل اخلاقی (371/0)، حساسیت‌های اخلاقی (302/0) و مهارت‌های استدلال‌ورزی (341/0) بر رفتار اطلاع‌یابی و بازنشر اطلاعات تأثیر معنا‌دار و مستقیمی داشته است. توجه و تقویت رفتارهای دغدغه‌مند زندگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی برای ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی، توسعه مهارت تفکر انتقادی و همچنین تولید رسانه‌های اخلاقی مبتنی بر تولید محتوای حفاظت‌شده با همراهی و همکاری متخصصان علم اطلاعات و سواد اخلاقی، بتواند سهم مؤثری در موفقیت نهادینه کردن مفهوم جایگاه اخلاق در رسانه‌های اجتماعی و در سطح جامعه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Ethical Literacy on Information Seeking and Information Redistribution Behavior in Social Networks (Case: Postgraduate Students of Islamic Azad University Branch of Semnan)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bahrami 1
  • Seyyed Ali Asghar Razavi 2
  • Safieh Tahmasebi Limouni 2

1 Information Science and Knowledge Management

2 Assistant Prof. in Information Science and Knowledge Management, Islamic Azad University, Babol Branch, Iran

چکیده [English]

The main purpose of this study is to explain the factors affecting the ethical literacy of social media users among postgraduate students of Islamic azad university of semnan in may 2019. The research method was survey. The statistical population consisted of 1500 people over whome 306 person selected by the Morgan and Krejcie formula using cluster sampling. The findings showed that ethical literacy components namely moral potential (0.371), ethical sensitivities (0.302) and reasoning skills (0.341) had a significant and direct effect on information seeking and information redistribution behavior. Paying attention to enhancing social life concerns, social participation to promote social quality of life, developing critical thinking skills, as well as producing ethical media based on the production of healthy content with accompanying and collaborating with information science and ethics professionals can make an effective contribution to the success of institutionalizing the concept of ethics in social media and society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethical Literacy
  • Ethical Potential
  • Media Messages
  • Structural Equations
افراسیابی، محمدصادق. (1392). مطالعات شبکه‌های اجتماعی و سبک زندگی جوانان. تهران: سیمای شرق.
اقسامی، مجتبی. (1393). بررسی نقش واسطه‌ای اخلاق کاری با فرهنگ‌ سازمانی و کیفیت تدریس دبیران مقطع متوسطه شهرستان مرودشت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
اکبری‌تبار، علی‌اکبر. (1390). بررسی تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
امیری، الهام. (1396). حساسیت اخلاقی و ارتباط آن با مشخصات فردی و شغلی پرستاران شاغل در بخش‌های داخلی بیمارستان‌های آموزشی درمانی. حیات، 23 (4)، 306-295.
پنبه، رقیه. (1396). بررسی رابطه سواد اخلاقی و مهارت‌های ارتباطی با عملکرد شغلی کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی.
تانکارد، جیمز و سورین، ورنر. (1388). نظریه‌های ارتباطات جمعی (ترجمه علیرضا دهقان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ثقه‌الاسلام، طاهره؛ رضایی، امید؛ خوشکار، علی و موسوی، مریم‌سادات. (1387). رشد اخلاق در انسان از دیدگاه دانشمندان اسلامی و روان‌شناسی جدید. اخلاق پزشکی، 2 (3).
حسن‌آبادی، ثریا و موسوی، فرانک. (1396). شبکه‌های اجتماعی؛ فرصت‌ها و تهدیدها. زندگی خالص (pure life)، 6(18)، تابستان 2019.
خدایاری، کلثوم؛ دانشور‌حسینی، فاطمه و سعیدی، حمیده. (1393). میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی؛ مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی. پژوهش‌های ارتباطی، 21(1)،192-167.
دادگران، سید‌محمد. (1385). مبانی ارتباطات جمعی. تهران: مروارید.
دوله، معصومه؛ اسماعیلی، رضا و امیرمظاهری، امیرمسعود. (1395). بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در کیفیت زندگی؛ مورد مطالعه: کاربران 20 تا 49 ساله شبکه‌های اجتماعی مجازی در شهر تهران. علوم اجتماعی، 10(4)، 120-97.
رازقی، افشین. (1385). نظریه‌های ارتباط‌جمعی. تهران: آسیم.
روشی، محسن. (1398). رابطه سواد اخلاقی و مهارت‌های ارتباطی با عملکرد شغلی معلمان ابتدایی شهرستان بندرلنگه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرلنگه.
زارعی، حمید. (1394). جامعه اطلاعاتی در عصر حاضر. تهران: آفرین.
سجادی، سیدمهدی و علی‌آبادی، ابوالفضل. (1387). تبیین نظریه اخلاق در فلسفه مدرن (کانت) و پست‌مدرن (فوکو) و نقد تطبیقی دلالت‌های آن برای تربیت اخلاقی. تعلیم و تربیت، 12 (1)، 164-137.
سجادیه، نرگس. (1394). نقد و بررسی رویکرد سواد اخلاقی از منظر عاملیت انسانی. پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، 5 (2)، 109-88.
سعادت، مرتضی. (1393). سواد رسانه‌ای در عصر حاضر. تهران: خلاق.
سلیمانی‌پور، روح‌الله. (1390). شبکه‌های اجتماعی فرصت‌ها و تهدیدها. ره‌آورد نو، 31.
صدراللهی، علی و خلیلی، زهرا. (1394). بررسی حساسیت اخلاق حرفه‌ای و عوامل مرتبط با آن در پرستاران نواحی غرب گلستان. اخلاق و تاریخ پزشکی، 8 (3)، 61-50.
طولابی، زینب. (1396). رابطه سواد اخلاقی، تعامل استاد/دانشجو و توانمندسازی روان‌شناختی دانشجویان. اخلاق در علوم و فناوری، 12(1).
عادلی، رسول. (1395). مطالعات رسانه‌ای. تهران: رسانه.
لیتل‌جان، استیفن. (1384). نظریه‌های ارتباطات (ترجمه مرتضی نوربخش و سید‌اکبر میرحسینی). تهران: جنگل.
محمدی زاویه، سیده‌عزیزه. (1394). شناسایی مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای تدریس بین اساتید دانشگاه مازندران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.
مقدم، سعید. (1394). جامعه‌شناسی اخلاق در اندیشه فارابی. معرفت فرهنگی اجتماعی، 7 (1)، 98-79.
مک‌لوهان، هربرت مارشال. (1377). برای درک رسانه‌ها (ترجمه سعید آذری). تهران: مرکز تحقیقات صداوسیما.
موسوی، محمد. (1393). عصر اطلاعات آنلاین. تهران: نقشینه.
Ghaneie-Rad, M. (2006). The Role of Students and Professors Interaction in the Formation of Academic Social Capital. Iranian Journal of Sociology, 7(3), 13-29. (In Persian).
Kant, I. (1964). Groundwork of Metaphysic of Morals, Translated and analyzed by H. J. Paton, Harper and Row Publish.
Tuana, N. (2007). Conceptualization Moral Literacy. Journal of Educational Administration, 45(4), 364.
Vraga & et al. (2015). Developing Critical Media Literacy: A Case Study of an Upper Elementary Classroom, M.A. Thesis in University of Calgary, 26.
Weaver & Morse. (2003). Media Education: Literacy, Learning and Contemporary Culture. Cambridge: Polity Press.
William, F. P. (2009). Social Networking Sites: How to Stay Safe Sites. Multi-State Information Sharing & Analysis Center (MS-ISAC). From: http://www.msisac.org
Herman, B. (2007). Moral Literacy. London: Harvard University Press.
Nunnaly, J.C. & Bernsten. (1994). I.H. Psychometric Theory. New york: Mc Graw Hill.
Fornell, C. & Larcker, D. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable and Measuring error. Journal of High Technology Management Reasearch, 39-50.