نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای حقوق خصوصی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی پردیس

چکیده

 یکی از عمومی‌ترین جلوه‌های فضای سایبر، اپلیکیشن اینستاگرام است. اینستاگرام همه فضای سایبر نیست اما جزء مؤثر و در بطن آن است؛ بنابراین از نظر ماهیت، از قواعد و اقتضائات فضای سایبر تبعیت می‌کند. تفاوت ماهیتی فضای سایبر با جهان واقعی، مقتضی تغییر در مفهوم برخی از اصطلاحات حقوقی این فضاست. ازجمله این اصطلاحات، حوزه مسئولیت مدنی است. برای تحقق مسئولیت مدنی، احراز سه رکن ورود ضرر، فعل زیان‌بار و رابطه سببیت لازم است. هر یک از این سه رکن در فضای اینستاگرام، مفهوم و قلمرو خاصی دارد که با جهان واقعی متفاوت است. با توجه به اینکه یکی از کارکردهای مهم این اپلیکیشن، عملکرد رسانه‌ای آن است، در اِعمال قواعد حقوقی بر آن، کارکرد مزبور باید مدنظر باشد. در این مقاله تلاش شده است تا نحوه اِعمال ارکان مزبور در فضای اینستاگرام مبتنی بر روش کتابخانه‌ای مورد بازبینی قرار گیرد. با توجه به کارکرد رسانه‌ای این شبکه و اقتضائات گردش آزاد اطلاعات، نتیجه این است که ضرر در فضای اینستاگرام، مفهومی مضیق از جهان واقعی دارد. همچنین رابطه سببیت در فضای مزبور، وابستگی خود به عرف مادی و رابطه علی و معلولی را از دست داده و احراز آن تابع اقتضائات این فضاست که به‌این‌ترتیب، توجه بیشتر به عامل به‌جای فعل زیان‌بار، راه بهتری برای اثبات سببیت به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

How to apply the Pillars of Civil Liability in the Cyberspace of Instagram

نویسنده [English]

  • Rasoul Malakouti

Assistant Prof. in Private Law, Islamic Azad University, Branch of Pardis, Iran

چکیده [English]

Instagram is one of the most common effective apps in cyberspace, and in terms of nature, it follows the rules and requirements of cyberspace. The nature of cyberspace has led to a change in the meaning of some legal terms in this space with the comparison of real world: civil liability. To fulfill civic responsibility, it is necessary to achieve the three pillars of loss, harmful action and causal relationship. Each of these three pillars in the Instagram space has a specific concept and realm that is different from the real world.Given that one of the important functions of this application is its media function, it must be considered in applying the legal rules. This article reviewed the use of these elements in the Instagram space based on the library method. Given the media function of this network and the need for free flow of information, the loss in Instagram space is a narrow concept of the real world. Also, the causal relation in this space has lost its dependence on commonality and causal relationship, and its fulfillment depends on the requirements of this space, so that paying more attention to the agent instead of the harmful act seems to be a better way to prove causality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Instagram Space
  • Harm
  • Harmful Action
  • Virtual Causality
  • Media Function
بابایی، ایرج. (1384). نقد اصل قابلیت جبران کلیه خسارات در حقوق ایران. پژوهش حقوق و سیاست، 15 و 16.
ریچارد کی، مور. (1391). دموکراسی و فضای سایبر (ترجمه عبدالرضا زکوت روشندل). رسانه، 15(3).
ساورایی، پرویز. (1390). فعل زیان‌بار در استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری. ضمیمه مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، 56.
عالی‌پور، حسن. (1389). حقوق کیفری فناوری اطلاعات. تهران: خرسندی.
عاملی، سعیدرضا و همکاران. (1391). فضای سایبر. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر. (1382). الزام‌های خارج از قرارداد. چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محقق داماد، سید‌مصطفی و جعفری خسرو‌آبادی، نصرالله. (1389). بررسی قاعده مقابله با خسارات بر اساس فقه اسلامی و حقوق موضوعه ایران. فقه و مبانی حقوق اسلامی، 43‌(2).
محمدی، محمدرضا. (1388). مسئولیت مدنی در فضای سایبر، حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات (مجموعه مقالات). چاپ اول، تهران: معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوه قضاییه مرکز مطالعات توسعه قضایی، نکوداشت مرحوم محمدحسن دزیانی.
ملکوتی، رسول. (1395). درآمدی بر مسئولیت مدنی در فضای سایبر. پژوهش‌های حقوق خصوصی، 4(15).
ملکوتی، رسول. (1395). مسئولیت مدنی در فضای سایبر. تهران: مجد.
ملکوتی، رسول. (1397الف). بررسی وضعیت حاکمیت دولت در فضای مجازی. مجموعه مقالات همایش جنبه‌های حقوقی فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه علم و فرهنگ.
ملکوتی، رسول. (1397ب). ضمان قهری. تهران: مجد.
Froomkin, A. & Michael. (2000). The Death of Privacy? Stanford Law Review, 52.
Gregory, C. M. & Fitzgerald, T. I. (2007). Cyber Torts: Common Law and Statutory Restraints in the United States. Journal of Internatiional Commercial Law and Technology, 2, Issue 1, 200.
Graham, J. & Smith, H. (2002). Internet Law and Regulation, Sweet and Maxwell, Third Adition, London, 45.
Lody, I. J. (1998). Information Tecnology Law. Butterworths.
Mawrey, R. B. & Salmon, K. J. (1998). Computer and the Law, BSP Professional Books, Oxford.
Wayne, C.J. & Clyde, R. (2003). Who Rules The Net? Internet Governance and Jurisdiction, Washington D,C, Cato Institute, 2003, ISBN: 1-930865-43-0،468
Weinrib, E. J. (1995). The Idea of Private Law. Harvard University Press.