نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم ارتباطات، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

2 دکتری علوم ارتباطات، استادیار گروه علوم ارتباطات، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

3 دکتری علوم ارتباطات، استادیار گروه علوم ارتباطات، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

تحولات برآمده از پیشرفت بی­ سابقه فناوری‌های نوین ارتباطی با تأثیر بر مناسبات بین‌المللی و تغییر در معادلات جهانی، زمینه ظهور و گسترش دیپلماسی نوین را فراهم ساخته است. پژوهش حاضر، درصدد شناخت نقش فناوری‌های نوین ارتباطی در گسترش دیپلماسی در عرصه بین‌الملل است. روش پژوهش، از نظر دستیابی به هدف، از نوع کاربردی، ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، از نوع پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش، متشکل از استادان دانشگاه، کارشناسان و پژوهشگران رسانه سراسر کشور در سال 1397 و حجم نمونه دربرگیرنده 402 نفر است. برای انتخاب واحد تحلیل از روش طبقه‌بندی خوشه‌­ای سهمی‌ه­ای و برای انتخاب نمونه‌های پژوهش، از نمونه­‌گیری غیر احتمالی قضاوتی در دسترس استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که فناوری‌های نوین ارتباطی از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، اینترنت، ماهواره و روزنامه‌­نگاری سایبری بر گسترش دیپلماسی در عرصه بین­‌الملل تأثیر می­‌گذارند. بیشترین میزان تأثیر نیز به متغیر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اختصاص دارد. همچنین از میان مؤلفه‌های مورد مطالعه، اینترنت و فضای مجازی در جابه‌جایی عناصر قدرت از فضای حقیقی به فضای مجازی، نقش برجسته‌­ای ایفا می­‌کنند و شبکه­‌های اجتماعی مجازی و شبکه‌­های تلویزیونی ماهواره‌ای در پیشبرد دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران سهم بسزایی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of New Communication Technologies in Developing Diplomacy in the International Arena (Case Study: University Professors, Media Experts and Researchers)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Borjalizadeh 1
  • Ali Jafari 2
  • Nahid Kordi 3

1 Communication Sciences, Islamic Azad University of Ardabil, Iran

2 Assistant Prof. in Communication Sciences, Islamic Azad University of Ardabil, Iran

3 Assistant Prof. in Communication Sciences, Islamic Azad Uni., Tehran, Iran

چکیده [English]

Developments resulting from the unprecedented growth of new communication technologies impacting on international relations and changes in global interaction, contributed to the emergence and development of new diplomacy. The present study is to identify the role of new communication technologies in the development of diplomacy in the international arena. The research method is applied, in terms of achieving the goal, and data collected through survey. The statistical population includes university professors, media experts and researchers across the country in 2018 from which selected 402 people as a sample size. Analysis units were selected by Quantitative cluster classification method and non-probability sampling available was used to select the research samples. Findings showed that new communication technologies affected the development of diplomacy in the international arena through cyberspace and social networks, Internet, satellite and cyber journalism. Cyberspace and social networks have the most impact. The Internet and cyberspace play a prominent role in shifting elements of power from real space to cyberspace. Virtual social networks and satellite TV networks play an important role in promoting public diplomacy in the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media
  • Diplomacy
  • New Communication Technologies
  • Power
اسمیت، آنتونی. (1393). ژئوپلیتیک اطلاعات (ترجمه فریدون شیروانی). تهران: سروش.
شبکه تحلیل­گران فناوری ایران/ ایتان. (1390). بررسی مفهوم دیپلماسی علم و فناوری و ترویج وضع موجود آن در جمهوری اسلامی ایران. تهران: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری.
تافلر، آلوین. (1391). موج سوم (ترجمه شهیندخت خوارزمی). تهران: فرهنگ نشر نو.
تافلر، آلوین. (1374). جابه‌جایی قدرت، دانایی، ثروت و خشونت در آستانه قرن بیست‌و‌یکم (ترجمه شهیندخت خوارزمی). تهران: سیمرغ.
خرازی آذر، رها. (1392). سایبر دیپلماسی در محیط هوشمند نوین رسانه‌ای. رسانه، 90، 74-61.
خرازی آذر، رها. (1393). دیپلماسی رسانه‌ای؛ چالش‌ها و تعاملات رسانه‌ها و دستگاه‌های دیپلماتیک. رسانه، 25 (2)، 67-47.
رنج‌کش، محمدجواد و میری کلاه­کج، فاطمه. (1391). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه مفهوم دیپلماسی از رئال به مجاز. سیاست ملل، 1 (1)،120-97.
روزنا، جیمز و سینگ، جیمز. (1395). فناوری اطلاعات و سیاست جهانی؛ تغییر گستره قدرت و حاکمیت (ترجمه احمد سلطانی‌نژاد). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
روزنا، جیمز. (1390). انقلاب اطلاعات، امنیت و فناوری‌های جدید (ترجمه علی‌رضا طیب). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
روزنا، جیمز. (1384). آشوب در سیاست جهان؛ نظریه‌ای درباره دگرگونی و پیوستگی (ترجمه علیرضا طیب). تهران: روزنه.
سجادپور، سید‌محمدکاظم و مهدی‌زاده، علی. (1393). ضرورت‌های دیپلماسی در عصر فناوری. پژوهش‌های روابط بین‌الملل، 1 (11).
سجادپور، سیدمحمدکاظم و وحیدی، موسی‌الرضا. (1390). دیپلماسی عمومی نوین؛ چارچوب عملیاتی و مفهومی. سیاست، 41 (6).
سلطانی‌نژاد، احمد؛ جمشیدی، محمدحسین و گلمحمدی، ولی. (1395). نقش ارتباطات نوین و فناوری اطلاعات در تحول مفهوم دیپلماسی. مجلس و راهبرد، 23(88)، 386-359.
شیهان، مایکل. (1388). امنیت بین‌الملل (ترجمه سید‌جلال دهقانی فیروزآبادی). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. (1398). بررسی ابعاد ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی، بخش­های خبری 20:30 شبکه دو و 21:00 شبکه یک، 13 تا 20 دی ماه.
صدر‌پور، سید‌امیرحسین؛ جمشیدی، محمد‌حسین و اسلامی، محسن. (1395). بررسی سازوکار نوین دیپلماسی عمومی بر مبنای نظریه قدرت نرم جوزف نای. مطالعات قدرت نرم، 6 (14)، 182-166.
عامری، هوشنگ. (1391). اصول روابط بین­الملل. ویراست ششم، تهران: آگه.
فتحیان، محمد و منتظر، غلامعلی. (1387). پیش‌بینی منابع انسانی متخصص مورد نیاز در برنامه چهارم توسعه کشور. سیاست علم و فناوری، 1 (1)، 56-35.
قاضوی، سید‌فضل‌الله؛ زیباکلام، صادق و عقیلی، سیدوحید. (1395). نقش فضای سایبری در پیشبرد دیپلماسی عمومی مدرن. رسانه و فرهنگ، 6 (2)، 218-101.
قاضی‌زاده، ضیاءالدین. (1387). فناوری اطلاعات و ارتباطات و مبانی نظام‌های اطلاعاتی. تهران: مؤسسه چاپ و نشر دانشگاه امام حسین (ع).
قوام، سیدعبدالعلی. (1395). اصول سیاست خارجی و سیاست بین­الملل. چاپ بیست و سوم، تهران: سمت.
کاستلز، مانوئل. (1396). شبکه­های خشم وامید، جنبش­های اجتماعی در عصر اینترنت (ترجمه مجتبی قلی­پور). تهران: مرکز.
مشیرزاده، حمیرا. (1388). تحول نظری در روابط بین‌الملل. تهران: سمت.
محمدیان، علی و رضایی، علی‌رضا. (1395). تحول مفهوم دیپلماسی در روابط بین الملل. سیاست بین‌الملل، 5 (1)، 127-105.
مورگنتا، هانس‌جی. (1384) سیاست ملت‌ها، تلاش در راه قدرت و صلح (ترجمه حمیرا مشیرزاده). تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
نای، جوزف. (1390). آینده قدرت (ترجمه رضا مرادصالحی). چاپ اول، تهران: حروفیه.
نای، جوزف. (1387). قدرت ‌در عصر اطلاعات، از واقع‌گرایی تا جهانی‌شدن (ترجمه سعید میرترابی). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
نایار، پرامودکی. (1394). درآمدی بر رسانه‌های نوین و فرهنگ‌های مجازی (ترجمه سعیدرضا عاملی و گودرز میرزایی). تهران: سروش.
نقبایی، سیدرضا. (1391). دایره‌‌المعارف واژگانی ارتباطات. جلد دوم، تهران: آوینا.
نورمحمدی، مرتضی و طالبی‌آرانی، روح‌الله. (1395). گسترش فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات؛ رویکردهای نظری و ملاحظات امنیتی جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌های راهبردی سیاست، 4 (16)، 190-169.
نیکنامی، رکسانا. (1398). جایگاه دیپلماسی علم و فناوری در شکل‌دهی به قدرت نرم (مطالعه موردی: اتحادیه اروپا). سیاست. 50، 585-561.
Bareston, R. P. (2006). Modern Diplomacy, New York، Pearson Longman.
Buzan, B. & Little, R. (2000). International Systems in World History: Remaking the Study of International Relations, London: Oxford University Press.
Cull, N. J. (2008). Public Diplomacy before Gullion, Routledge Handbook of Public Diplomacy, Nancy Snow and Phillip M. Taylor. London: Taylor & Francis.
Eriksson, J. & Giacomello, G. (2007). International Relations and Security in the Digital Age, London, Rutledge, PP251.
Herman, E. S. & Chomsky, N. (1988). Manufacturing Consent: the
Political Economy of the Mass Media, New York, Pantheon Books.
Keohane, R. (1984). After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy, Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
Minear, L.; Colin, S. & Thomas, G. (1996). The New Media, Civil War and Humanitarian Action, Boulder, Lynne Rinner.
Nye, J. S. (1990). The Changing Nature of World Power. Political Science Quarterly, 105 )2), 177–192.
Nye, J. S. (2004). Soft Power and Higher Education, Harvard University, 4-11.
Nye, J. S. (2011). The Future of Power, New York: Public Affairs.
https://www.belfercenter.org/publication/cyber-power
Ronfeldt, D. (2000). What if there is a Revelution in Diplmatic, Affaires, United State Institute of Pease, Washington DC, at:
http://www.usip.org/virtualdiplomacy/puplitions/reports/ronartsqISA99.html
Singh, J. P. (2002). Information Technologies and the Changing Scope oF Global Power and Government, in Information Technologies snd Global Polities, op. Cit, 1-33.
Singh. J.P. (1994). Faust or Frankstein: Whose Life is it Anyway? An Essay on Langdon Winner's 'Autonomous Technology. American Political Science Assn, New York. (September4).
Waltz, K. (1979). Theory of International Politics, New York: Random house.
Wolf, C. & Rosen, B. (2004). Public Diplomacy: How to Think about
and Improve It, RAND Corporation.