نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزشی، استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 کارشناس ارشد روان‌شناسی، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، اردبیل، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

4 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال، اردبیل، ایران

چکیده

فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی به همه فضاهای اجتماعی، سازمانی و فردی در جوامع بشری وارد شده و شیوه زندگی روزمره، کار و معرفت افراد را به درجه‌های گوناگون تحت تأثیر قرار داده‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین کاربست شبکه‌های اجتماعی مجازی با سبک زندگی جوانان انجام شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش پژوهش، توصیفی ـ همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی جوانان دختران و پسران بین سنین 25-18 شهر اردبیل در سال 1396 تشکیل داده‌اند که حجم آن برابر با 24000 نفر است. برای تعیین حجم نمونه نیز با استفاده از جدول مورگان تعداد 380 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه چندمرحله‌ای انتخاب شد‌ه است و روش گردآوری اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه شبکه‌های اجتماعی آریانی و همکاران (1394) و پرسشنامه سبک زندگی جوانان لعلی و همکاران (1391) صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که بین شبکه‌های مجازی و سبک زندگی جوانان (سلامت جسمانی، ورزش و تندرستی، وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری‌ها، سلامت روان‌شناختی، سلامت معنوی، سلامت اجتماعی، اجتناب از داروها و مواد مخدر و پیشگیری از حوادث) رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که متغیر شبکه‌های اجتماعی حدود 40 درصد واریانس سبک زندگی را پیش‌بینی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining the Effect of Virtual Social Networks on Youth Lifestyle (Case: Ardabil Youth)

نویسندگان [English]

  • Taghi Akbari 1
  • Javad Hashemi 2
  • Salim Kazemi 3
  • Morteza Javidpour 3
  • Maryam Motevali K. 4

1 Assistant Prof. in Educational Management, University of Mohaghegh Ardabili, Iran

2 Psychology

3 Educational Management

4 Clinical Psychology

چکیده [English]

Information and communication technologies have influenced all social, organizational and individual spaces in human societies and have affected people's daily lifestyle, work and knowledge to different degrees. The study examined the relationship between the use of virtual social networks and youth lifestyles. This research is applied in terms of purpose and descriptive-correlational in terms of research method. The statistical population consisted of the youth between the ages of 18-25 in Ardabil in 2017, which was 24,000 people. And 380 samples were selected using Morgan table by multi-stage cluster sampling method. Data were collected using the Ariani et al. (2015) social media questionnaire and the La'ali et al. (2012) youth lifestyle questionnaire. The results showed that there was a significant inverse relationship between virtual networks and youth lifestyles (physical health, exercising and health, weight and nutrition, disease prevention, psychological health, spiritual health, social health, drug avoidance and accident prevention). The regression results also showed that the social network variable predicts about 40% of lifestyle variance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Networks
  • Lifestyle
  • Youth
  • Ardabil
  • Virtual Space
 آریانی، ابراهیم؛ زاهد بابلان، عادل؛ معینی‌کیا، مهدی و خالق خواه، علی. (1393). نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی بر قابلیت‌های پژوهشی و کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه محقق اردبیلی.
 اباذری، یوسف و چاوشیان، حسن. (1381). از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی. نامه علوم اجتماعی، 20(0).
افراسیابی، محمدصادق. (1390). شبکه‌های اجتماعی مجازی و سبک زندگی: مطالعه موردی جامعه مجازی ایرانیان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی.
 امیرپور، مهناز و مریم گریوانی. (1393). تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سبک زندگی جوانان. دانش انتظامی خراسان شمالی، 1(3).
 امیری، مجید؛ تاج‌آبادی، رضا و رحیمی، محمد. (1390). نقش شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در جنگ نرم سایبری. اولین همایش شبکه‌های اجتماعی و فضای سایبر و نقش آن در تأمین امنیت و آگاهی خانواده، تهران.
 بشیر، حسن و افراسیابی، محمدصادق. (1391). شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان (مطالعه موردی: بزرگترین جامعه، مجازی ایرانیان). تحقیقات فرهنگی، 5 (17)، 62-31.
 بهرامسری، شیما. (۱۳۹۴). شبکه‌های اجتماعی سبک سالم زندگی خانوادگی. دومین کنگره علمی پژوهشی سراسری توسعه و ترویج علوم تربیتی و روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و علوم فرهنگی اجتماعی ایران. تهران: انجمن علمی توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
بیدی، فاطمه؛ شریفی‌نیا، محمدحسین و حاتمی، محمد. (۱۳۹۶). تأثیر فضای مجازی بر سبک زندگی. اولین کنفرانس بین‌المللی ظرفیت‌شناسی و تأثیرگذاری فضای مجازی در ارتقای آموزش‌های دینی، به‌صورت الکترونیکی، دانشگاه مجازی المصطفی (ص).
 پاکرو، مصطفی. (1390). اوقات فراغت و سبک زندگی. تهران: کتابناک.
 پهلوانی‌زاده، محمد. (1396). کاربری شبکه‌های اجتماعی مجازی و جایگاه آن در سبک زندگی (مورد مطالعه: شبکه تلگرام و دانشجویان دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)). نامه فرهنگ و ارتباطات، 1(2), 24-1.
جهانگیری، یحیی. (1390). شبکه اجتماعی؛ فرصت یا چالش. ره‌آورد نور، 37.
چیت‌ساز، محمدعلی و سالک، ساناز. (1395). بررسی جامعه‌شناختی اثرات شبکه‌های مجازی جدید بر زندگی فردی و اجتماعی مطالعه موردی: شهروندان شهرضا. اولین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی. مشهد: انجمن مدیریت ایران، گروه پژوهشی اترک دانش.
شکاری نمین، شیدا و حاجیانی، ابراهیم. (1393). بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی (فیس‌بوک) بر سبک زندگی جوانان. مدیریت فرهنگی، 8(26)، 79 – 63.
 داودی، محمد و ماهیچیان عاصفه. (۱۳۹۶). تأثیر شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی بر ابعاد مختلف زندگی و جامعه: مقاله مروری. کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین در برق، کامپیوتر و مهندسی پزشکی. کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون.
درتاج، فریبا؛ رجبیان دهزیره، مریم؛ فیروزه، فتح الهی و درتاج، فتانه. (1397). رابطه میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با احساس تنهایی و خیانت زناشویی در دانشجویان. روان‌شناسی تربیت، 14(47).
عیدی‌زاده، رضا و احمدی بلوطکی، محمد. (1396). مطالعه رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی واتساپ و تلگرام با سبک زندگی دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران. مطالعات جامعه‌شناسی، 11(38).
ذکایی، محمد‌سعید و حسنی، محمدحسین. (1396). شبکه‌های اجتماعی مجازی و سبک زندگی جوانان: فراتحلیل پژوهش‌های پیشین. راهبرد اجتماعی ـ فرهنگی، 6(22).
ربانی، رسول و شیری، حامد. (1388). اوقات فراغت و هویت اجتماعی. تحقیقات فرهنگی ایران، 2(4).
رسولی، محمدرضا. (1383). بررسی مؤلفه‌های سبک زندگی در تبلیغات جاری تلویزیون. علوم اجتماعی، 2(1).
 رضاییان، عالیه و ادریسی، افسانه. (1397). تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سبک زندگی نسل چهارم. مطالعات میان فرهنگی، 13(34)، 9-35.
سلیمانی، مجید. (1394). بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی تلفن همراه با اهمال‌کاری تحصیلی، احساس تنهایی و سلامت روان در دانش‌آموزان پسر سوم دبیرستان شهر قوم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
شیخ‌زاده، اکبر. (1395). بررسی رابطه شبکه‌های اجتماعی مجازی با مؤلفه‌های سبک زندگی. پژوهش‌های جامعه‌شناختی، 10(1)، 150-125.
 شاهنوشی مجتبی و تاجی، محمدرضا. (1391). تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سبک زندگی جوانان شهرستان شهرکرد. مطالعات ملی، 3(3).
 صدقی‌جلال، آزاده؛ فتحی سروش و صدقی جلال، هما. (۱۳۹۴). تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سبک زندگی زوجین. اولین همایش ملی روان‌شناسی و خانواده، اهواز. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
 فتحی، سروش؛ وثوقی، منصور و سلمانی، گودرز. (1393). بررسی رابطه مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی با سبک زندگی جوانان (مورد مطالعه جوانان شهر خلخال سال چهارم). مطالعات جوانان، (13)13، 88 -69.
قاضی مغربی، سعید. (1392). شبکه‌های اجتماعی و محرمانگی اطلاعات. همایش تخصصی بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی. سلسله همایش‌های دفاع سایبری، (3)، تهران.
 کاظمی، سلیم. (1397). آسیب‌شناسی استفاده از شبکه‌های اجتماعی و ارتباط آن با سبک زندگی جوانان شهر اردبیل. اردبیل: دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان اردبیل.
گنجی، کامران؛ قاسمی‌زاده، بنفشه و تقوی، سعیده. (1397). فراتحلیل سبک زندگی با متغیرهای همبسته آن. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 2(1)، 39-29.
 گیدنز، آنتونی. (1382). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید (ترجمه ناصر موفقیان). چاپ دوم، تهران: نی.
 لعلی، محسن؛ عابدی، احمد و کجباف، محمدباقر. (1391). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سبک زندگی. پژوهش‌های روان‌شناختی، 2(10).
لطف‌آبادی، حسین و نوروزی، وحیده. (1383). بررسی چگونگی نگرش دانش‌آموزان دبیرستانی و پیش‌دانشگاهی ایران به جهانی‌شدن و تأثیر آن بر ارزش‌ها و هویت دینی و ملی آنان. نوآوری‌های آموزشی، 3(9)، 119-88.
ملک ‌رئیسی، لطیف؛ خمر، ابراهیم؛ سارانی، محمدعلی و پیری، جانعلی. (۱۳۹۴). بررسی تأثیر فضای مجازی بر سبک زندگی خانواده. کنفرانس ملی هزاره سوم و علوم انسانی. شیراز: مرکز توسعه آموزش‌های نوین ایران (متانا).
 یاراحمدی، سعید و زارعی، جعفری. (1398). پیامدهای حضور در شبکه‌های اجتماعی آنلاین بر زندگی زوجین مطالعه کیفی. آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران، 7(1)، 45-30.
 محمودی، علیرضا. (1394). شبکه‌های اجتماعی؛ ابعاد و مفاهیم. تهران: ساکو.
 یوسفی، روح ­الله. (1391). بررسی ریشه‌های تاریخی سبک زندگی ایرانیان. بازیابی شده از: نشست پژوهشی مرکز تحقیقات صداوسیما.
Bashir, H. & Bhat, S.A. (2017). Effects of Social Media on Mental Health: A Review. International Journal of Indian Psychology, 4 (3), 125-131, DOI:10.25215/0403.134
Centola, D. (2013). Social Media and the Science of Health Behavior. avalable at: http://circ.ahajournals.org
 Hampton, K.N.; Goulet, L.; Sessions, R. L. & Purcell, P. K. (2011). Social Networking sites and our Lives. Pew Research Center’s Internet & American Life Project. avalable at: http://www.pewinternet.org/files/old-media/files/pdf
Hilberman, J. (2009). Young People Are Social Networking in Droves. Retrived in
htpp: //iipdigital usembassy.cov/st./45-62
Kulandairaj, J. (2014). Impact of Social Media on the Lifestyle of Youth. International Journal of Technical Research and Applications, 22-28.
Kirschner, P. A. & Karpinski, A. C. (2010). Facebook Andacademic Performance. Computers in Human Behavior, 26 (6), 1237-1245.
Nylander, S. (2013). Social Media for Lifestyle Change – Social with Whom, and Why? Avalable at: http://www.mobilelifecentre.org/sites/default/files/nylandersocialmedia forchange.Pdf
Papacharissi, Z. (2010). Identity, Community, and Culture on Social Network Sites. London: Routledge.
Tripathi, G. & Ahad, M. A. (2019). Effects of social Media on Social, Mental, and Physical Health Traits of Youngsters. In: H. S. Behera, J. Nayak, B. Naik, & A. Abraham (Eds.), Computational Intelligence in Data Mining (685–695). Springer Singapore.
Tsay-Vogel, M. (2016). Me Versus them: Third-person effects among Facebook users. New Media  &Society, 18(9), 1956–1972.
Teclehaimanot, B. & Hickman, T. (2011). Student-Teacher Interaction on Facebook: What Students Find Appropriate, Tech Trends, 55 (3), 19-30.