نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری پژوهش هنر، دانشگاه تهران، مدرس دانشگاه سوره تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد انیمیشن، دانشگاه سوره تهران

چکیده

از دیرباز ایرانیان احساسات خود را در قالبی منظوم به ‌کلام یا نوشتار درمی‌آوردند و بیان شاعرانه را شیواتر و تأثیرگذارتر می‌پنداشتند. آثار به‌جا مانده از این پندار، مملو از مضامین گوناگونی؛ ازجمله پند و اندرز، طنز، عاشقانه، تاریخی، اجتماعی و غیره است. ادبیات شاعرانه ایرانی همچنان بدیع و تازه می‌نماید و گذر تاریخی نتوانسته است آن را به فراموشی بسپارد. این ادبیات، به‌عنوان خصلتی فرهنگی و ملی، هم‌اکنون ابعادی فراملی یافته و مورد توجه هنرمندان، ادیبان و روشنفکران سطوح بین‌المللی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدفی کاربردی، ضمن درک ضرورت و اهمیت نگاهداشت این داشته فرهنگی، پس از مرور ویژگی‌های منحصربه‌فرد انیمیشن، در تلاش است تا پیوند میان ادبیات شاعرانه ایرانی و این هنر را مورد مداقه و بررسی قرار دهد. در این مقاله، ابتدا ادبیات و آرایه‌های تشکیل‌دهنده‌ آن، مانند تشخیص، استعاره، نماد و غیره تعریف شده‌اند و سپس، طبق مبانی نظری سینما و انیمیشن، با انتخاب هدفمند از موارد مطلوب، نمونه‌هایی با عنوان «زال و سیمرغ»، «رستم و اسفندیار»، «دیوار و آب»، «در امواج سند»، «اگر بهار نیاید» و «هفت شهر» از انیمیشن‌های شاعرانه برگرفته شده از شعر کهن و نو مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. مسئله اصلی این پژوهش، چگونگی استفاده از ادبیات شاعرانه در شیوه بیانی و ساختاری انیمیشن است. روش پژوهش  کیفی، با رویکردی توصیفی و فرمالیسیتی، بر اساس منابع کتابخانه‌ای و آرشیوهای صوتی و تصویری بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reflection of Iranian Poetic Literature in National Animation

نویسندگان [English]

  • Payam Zinalabedini 1
  • Setareh Shahin 2

1 Teacher in Art Research, Soore Uni., Tehran, Iran

2 Animation

چکیده [English]

Iranians have long expressed their feelings in the form of poetry, words or writings, and considered poetic expression more eloquent and effective. There are many various themes including advice, humor, Romance, historical, societal, and so on in the relevant remnants. Iranian poetic literature is still novel, and passing of time has not been able to forget it. This literature, as a cultural and national characteristic, has already taken on transnational dimensions and has attracted the attention of artists, writers and intellectuals through the world. The present study with a practical purpose, while understanding the necessity and importance of preserving this cultural heritage, examines the connection between Iranian poetic literature and this art by reviewing the unique features of animation. In this article, first, the literature and its Stylistic devices are defined; such as Personification, metaphor, symbol, etc. Then Based on the theoretical foundations of cinema and animation, favored samples were purposefully selected including "Zal and Simorgh", "Rostam and Esfandiar", "Wall and Water", "In the waves of the Indus River", "If spring does not come" and "Seven" City» from poetic animations taken from old and novel poetry, and they were analyzed. The main purpose of this article is how to use poetic literature in the expressive and structural style of animation. The research method was Qualitative, with a descriptive and formalistic approach, and based on library and audio and video archive sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poetry
  • Poetic Literature
  • Poetic Cinema
  • Brevity
  • National Animation
استم، رابرت. (1383). مقدمه‌ای در نظریه فیلم (گروه مترجمان به کوشش احسان نوروزی). تهران: پژوهشگاه فرهنگ اسلامی.
اشکلوفسکی، ویکتور. (1377). ادبیات و سینما (ترجمه فرزان سجودی). فارابی، 31(4)، 191.
اندرو، دادلی. (1387). تئوری‌های اساسی فیلم (ترجمه مسعود مدنی). تهران: رهروان پویش.
اوحدی، مسعود. (1387). فرمالیسم و نقد فیلم. هنر، 75(26)، 308-307.
ایگلتون، تری. (1396). چگونه شعر بخوانیم (ترجمه پیمان چهرازی). تهران: آگه.
براهنی، رضا. (1371). طلا در مس. تهران: نویسنده.
بهره‌مند، زهرا. (1389). آیرونی و تفاوت آن با صنایع بلاغی مشابه. زبان و ادب پارسی، 45، 36 ـ 9.
پازولینی، پیرپائولو. (1385). سینمای شعر، ساخت‌گرایی، نشانه‌شناسی، سینما؛ گردآوری بیل نیکولز (ترجمه علاءالدین طباطبایی). تهران: هرمس.
تامسن، کریستین. (1377). روش نئوفرمالیستی در نقد (ترجمه محمد گذرآبادی). فارابی، 31(4)، 128.
جینهی، چوآی. (1388). پندار سینمای ملی (ترجمه فریده آفرین). زیبا شناخت، 21(1)، 155.
چالمرز، آلن اف. (1389). چیستی علم (ترجمه سعید زیبا‌کلام). تهران: سمت.
حاجیلو، حسین‌علی. (1383). معرفی روش‌های تحلیل داده‌های کیفی با تأکید بر روش تحلیل محتوا. مدیریت فردا، 7 و 8 (2)، 58.
حسینی، سیدحسن. (۱۳۸۸). مشت در نمای درشت. تهران: سروش.
حدادی، نصرت‌الله؛ طاووسی، محمود و اوجاق علی‌زاده، شهین. (1395). ارزش‌یابی و تطبیقِ داستان رستم و شغاد با برجسته‌ترین مدل‌های ساختاریِ فیلم‌نامه سه‌پرده‌ای. پژوهشنامه ادب حماسی، 12(21).
حمیدزاده، عبدالله. (1398). تبیین روایت شناختی مستندهای جنگی روایت فتح. پایان‌نامه دکترا، دانشگاه هنر اصفهان.
حیاتی، زهرا. (1391). مقایسه استعاره ادبی و استعاره سینمایی با شواهدی از شعر فارسی. پژوهش‌های ادبی، 38(9).
خیام‌پور، عبدالرسول. (1373). دستور زبان فارسی. چ 9، تهران: کتاب‌فروشی تهران.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سید‌مهدی و عادل، آذر. (1383). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت. تهران: اشراقی.
دهقان‌پور، حمید؛ کزازی، جلال‌الدین و پوررضاییان، مهدی. (1389). شاهنامه و جنبه‌های سینمایی آن. هنرهای زیبا، 40.
سجودی، فرزان. (1377). درآمدی بر نشانه‌شناسی. فارابی، 30 (4)، 213-218.
شارف، استفان. (1395). عناصر سینما (ترجمه محمدشهبا و فریدون خامنه‌‏پور). تهران: هرمس.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1375). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1334). بیان و معانی. تهران: فردوس.
صدائی، فریده. (۱۳۹۵). نیستان و سینما تصویرگرایی سینمایی در مثنوی مولوی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
صنعتی، محمد. (۱۳۸۱). تحلیل روان‌شناختی زمان و نامیرایی در سینمای تارکوفسکی و هنر و ادبیات ذهنیت. تهران: مرکز.
ضابطی جهرمی، احمد. (۱۳۷۸). سینما و ساختار تصاویر شعری در شاهنامه. تهران: کتاب فرا.
ضابطی جهرمی، احمد. (۱۳۹۵). پژوهش‌ها و اندیشه‌های سینمایی. تهران: رونق.
عسگری، میرزا‌آقا. (1382). هستی‌شناسی شعر. تهران: قصیده‌سرا.
فتوحی، محمود. (۱۳۹۵). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
فرای، نورتروپ. (1363). تخیل فرهیخته (ترجمه سعید ارباب شیرانی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
فرشته حکمت، فرشاد. (1389). فضاسازی شاعرانه در اثر هنری. باغ نظر، 15(7)، 44.
فرشته حکمت، فرشاد. (۱۳۹۵). سینمای شاعرانه. تهران: تمتی.
فرنیس، مورین. (۱۳۸۶). زیبایی‌شناسی انیمیشن (ترجمه اردشیر کشاورزی). تهران: دانشگاه صداوسیما.
قبادی، فرزانه و حسنائی، محمدرضا. (1395). بررسی شیوه بیانی تکنیک متامورف در بازنمایی تخیل شاعرانه در انیمیشن. هنرهای زیبا ـ هنرهای نمایشی و موسیقی، 21 (2).
متز، کریستین. (1376). نظریه‌های زیباشناسی فیلم/ درباره‌ تأثیر واقعیت در سینما (ترجمه کیانوش صدیق). تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
محبتی، مهدی. (1386). بدیع نو: هنر ساخت و آرایش سخن. تهران: سخن.
محمدی فشارکی، محسن و صفایی، پانته‌آ. (1393). شیوه‌های روایت سینمایی در غزل امروز. سینمای ادبی، 6(1).
مسبوق، مهد و همکاران. (۱۳۹۰). بررسی پویایی و حیات صور خیال در شعر متنبی (با تکیه بر تصاویر شنیداری). لسان‌ مبین، 2(4).
نمازی، محمد. (1382). نقش پژوهش‌های کیفی در علوم انسانی. جغرافیا و توسعه، 1(1)،64.
نیکولز، بیل. (1370). سبک، دستور، سینما (ترجمه علاءالدین طباطبایی). فارابی، 13.
Bendazzi, G. (1994). Cartoons: One Hundred Years of Cinema Animation. Publisher: John Libbey Cinema and Animation; English edition (1994-06-15) (1656).
Elo, S. & Kingas, H. (2007). The Qualitative Content Analysis Process. Journal of a Advanced Nursing. 2008. Wiley online liberary.
Geeraerts, D. (2010). Theories of Lexical Semantics. Oxford: Oxford University Press.
Hartley, J.F. (2004). Case Studies in Organizational Research. In Essential Guide to Qualitative Methods in Organizational Research: editor by c. Cassell and G. Symon, 323-33. London: Sage.
Seawright, J. & Gerring, J. (2008). Case Selection Techniques in Case Study Research: A Menu of Qualitative and Quantitative Options. Political Science.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press.
Rosen, P. (2006). History, Textuality, Nation: kracauer, Burch and Some Problems in the Study of National Cinema. In VITALI, V & P. WILLEMEN (Eds.) Theorising National Cinema. London: BFI.
Thomas, D. R. (2006). A General Inductive Approach for Qualitative Data Analysis. American Journal of Evaluation, l27 (2).
Wells, P. (2006). Scriptwriting. New York: AVA Publishing.