نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای جامعه‌شناسی، استادیار و عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور
2 دانشجوی دکترای دانشگاه پیام نور و پژوهشگر صداوسیما
چکیده
سریال‌های تلویزیونی یکی از مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین برنامه‌هایی هستند که در بسیاری از موارد، دستمایه و مضمون روایت داستانی آنها، یک یا چند مسئله اجتماعی است. پرداختن به مسائل اجتماعی خود مقوله‌ای است که ملاحظه‌ها و دغدغه‌های مهمی را در نحوه بازنمایی و برساخت مسائل اجتماعی، ساختار فنی و شیوه‌های داستان‌پردازی می‌طلبد. به نظر می‌رسد سریال داستانی «معلم» نمونه موفقی در نحوه بازتاب مسائل اجتماعی به شمار می‌رود که رویکرد حاکم بر آن، رویکردی جامعه‌گرایانه است. در این پژوهش، با روش تحلیل محتوای کیفی و بهره‌گیری از نظریه‌های اجتماعی‌شدن، نظریه کنترل اجتماعی و برساخت‌گرایی، دو قسمت از این سریال نمایشی با موضوع کجروی و بزهکاری تحلیل شده است زیرا به نظر می‌رسد موضوع کجروی و بزهکاری، یکی از مسائل مهم اجتماعی است که محیط‌های اجتماعی، بویژه فضاهای آموزشی را درگیر می‌سازد. شیوه بازنمایی مسائل اجتماعی در این سریال، به گونه‌ای است که در پایان هر قسمت، پنداشت‌های نادرست جای خود را به پنداشت‌های درست‌تر می‌دهد و در مجموع، مسئله حادث شده با روش منحصربه‌فرد شخصیت اصلی داستان، به گونه‌ای مرتفع می‌شود که حاصل کار تقویت «پیوندهای اجتماعی» باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Representation of Social Issues in French Soap Opera "The Teacher"; A Focus on Delinquency
نویسندگان [English]
- Ahmad Bokharayee 1
- Abbas Mohammadi Shakiba 2
1 assistant prof. in sociology, Payam Noor Uni.
2 sociology
چکیده [English]
Television soap operas are one of the most frequently and widely watched genres focusing on one or a number of social themes. Addressing social problems requires important considerations regarding the representation and construction of the problems, technical structures as well as modes of story-telling. "The Teacher" is seemingly a successful example regarding the way to represent social issues; its approach is a community-based one. Employing a qualitative content analysis methodology and using such theoretical grounds as socialization theory, social control theory as well as social constructionism, the present research analyzes two parts of this drama which deals with wrongdoing and delinquency which are seemingly two important social problems infecting social environments, including educational spaces. The findings indicate that at the end of each part, wrong impressions give way to more correct understandings; in better words, the issue raised in each part will be solved through the uniquely designed performance of the main character so far as to ultimately reinforce the "social bonds".
کلیدواژه‌ها [English]
- Soap Operas
- Social Issues
- Social Control
- Constructionism
بخارایی، احمد. (1388). جامعه‌شناسی انحرافات در ایران. تهران: جامعه‌شناسان.
تبیان. ( 1387). سریالی با هشت کارگردان. بازیابی شده از: سایت تبیان.
تن، الکسیس. (1388). نظریه‌ها و پژوهش‌های ارتباط‌جمعی (ترجمه نعیم بدیعی). تهران: همشهری.
سلیمی، علی. (1386). جستجوی درونمایه‌های یک نظریه اجتماعی کجروی بر اساس آموزه‌های قرآنی. فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، 15 (57 و 56).
سلیمی، علی و داوری، محمد. (1385). جامعه‌شناسی کجروی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
شهبا، محمد. (1393). عناصر روایت در مجموعه‌های تلویزیونی. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیما.
رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین. (1390). رویکردهای نظری در بررسی مسائل اجتماعی (ترجمه رحمت‌الله صدیق سروستانی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رکوعی، فاطمه. (1393). برساخت اجتماعی درد. بازیابی شده از: سایت انسان‌شناسی و فرهنگ، http://www.anthropology.ir/node/18021
ریتزر، جورج. (۱۳۹۳). نظریه‌های جامعه‌شناختی (ترجمه هوشنگ نایبی). تهران: نی.
محسنی تبریزی، علیرضا. (۱۳۸3). وندالیسم، مبانی روان‌شناسی اجتماعی، جامعه‌شناختی و روان‌شناسی رفتار وندالیستی در مباحث آسیب‌شناسی و کژرفتاری اجتماعی. تهران: آن.
معیدفر، سعید و مقدم، غلامرضا. (۱۳۸۹). نقش هویت محله‌ای در کاهش و کنترل گرایش به رفتارهای نابهنجار اجتماعی در شهر. فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، 1 (2).
محمدپور، احمد. (1389). روش در روش، درباره ساخت معرفت در علوم انسانی. تهران: جامعه‌شناسان.
ممتاز، فریده. (1381). انحرفات اجتماعی: نظریه‌ها و دیدگاه‌ها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
مهدوی، محمدصادق و عباسی اسفجیر، علی‌اصغر. (1387). بررسی رابطه بین پیوندهای اجتماعی ـ خانوادگی و میزان بزهکاری نوجوانان. فصلنامه پژوهش اجتماعی، 1 (1).
مهدی‌زاده، سید‌محمد. (1389). نظریه‌های رسانه، دیدگاه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: همشهری.
نابی.ال. رابین و اولیور، ماری. بث. (1393). فرایندها و تأثیرات رسانه‌ها (ترجمه سید‌محمد مهدی‌زاده). تهران: مرکز تحقیقات صداوسیما.
هاریس، ریچارد جکسون. (1390). روان‌شناسی شناختی وسایل ارتباطات جمعی (ترجمه حسن اسدزاده و همکاران). تهران. مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما.
یوسفیان، نوید و موسوی کریمی، میر‌سعید. (1389). سازه‌گرایی معرفتی و برساخت‌گرایی اجتماعی. فصلنامه جامعه‌پژوهی فرهنگی،1 (1).
Bandura, A. (2002). Social Cognitive Theory of Mass Communication, In J. Bryant and D. Zillman (eds). Media Effects: Advances in Theory and Research. Hills date.NJ: Erlbaum.
Hsieh, H. & Shanon, S.E. (2005). Three Approaches to Content Analysis, Quantitative Healt Research, Vol. 15, No. 9.
Rosengren, K.E. (1992). Advances in Content Analysis. London Sage Publication.
Wardak, A. (2000). Social Control and Deviance: a South Asian Community in Scotland. Ashgute publishing ltd.
)