نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دکترای علوم ارتباطات، دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

چکیده

در دنیای امروز هویت به عنوان مهم‌ترین جنبه شخصیت انسانی، متأثر از نسبیت‌گرایی پست‌مدرنیسم معنایی دگرگون‌یافته و جایگاه زنان و هویت آنان را دچار تغییراتی کرده است. از سوی دیگر، تلویزیون تصورات ما را درباره مسائل بنیادین اجتماعی شکل می‌دهد. این مقاله، می‌کوشد تا چگونگی بازنمایی هویت جنسیتی را در قالب نشانه‌های پست‌مدرن، در دو سریال «زمانه» و «تکیه بر باد» مطالعه کند. به این منظور با استفاده از رویکرد برساخت‌گرا در نظریه بازنمایی استوارت هال این موضوع را بررسی کرده است. جامعه آماری این پژوهش، پربیننده‌ترین سریال‌های سال 1391 بودند که به لحاظ محتوایی بیشترین ارتباط را با هدف پژوهش داشتند. برای روش پژوهش، الگویی ترکیبی از نشانه‌شناسی انتخاب شد. چنین به نظر می‌رسد، در این دو سریال، بازنمایی‌های زنانه، نمایش‌دهنده شخصیتی هستند که خصلت‌های سنتی و مدرن را به طور تلفیقی به همراه دارند. سریال‌ها نوعی بازنمایی منفی از شکل‌گیری هویت پست مدرن در پیش گرفته‌اند.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Media and Constructing Women Gender Identity Case Study: Representation of Women Gender Identity in TV Series "Zamaneh" & "Tekyeh Bar Bad" 

نویسندگان [English]

  • Sorayya Ahmadi 1
  • Seyyed Vahid Aqili 2

1 assistant prof. in communication sciences, Azad Uni

2 assistant prof. in communication sciences, Azad Uni.

چکیده [English]

Today, identity as the most important aspect of human nature has seen its meaning transformed under the influence of postmodernist relativism, and hence, has affected women status and their identity. Television, also, shapes our thought on fundamental social issues at various degrees. Employing postmodernist signs, the pres

احمدی، بابک. (1375). ساختارشکنی و تأویل متن ـ شالوده‌شکنی و هرمنوتیک. تهران: مرکز.
اخوان، منیژه. (1386). دوفضایی شدن جهان تفاوت‌های جنسیتی و بازنمایی هویت در فضای واقعی و فضای وبلاگ. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تهران.
استریناتی، دومینیک. (1380). مقدمه‌ای بر نظریات فرهنگ عامه (ترجمه ثریا پاک‌نظر). تهران: گام نو.
اعزازی، شهلا. (1380). تحلیل ساختاری جنسیت، نگرش بر تحلیل جنسیتی در ایران. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
امام جمعه‌زاده، سید جواد و محمود اوغلی، رضا. (1390). رسانه و برسازی هویت اجتماعی پست مدرن. فصلنامه پژهشهای ارتباطی، 18 (3)، صص 146ـ 119.
بشیریه، حسین. (1379). نظریه‌های فرهنگ در قرن بیستم. تهران: آینده پویان.
تامپسون، جان. (1380). رسانه‌ها و مدرنیته(نظریه رسانه‌ها)(ترجمه مسعود اوحدی). تهران: سروش.
چندلر، دانیل. (1386). مبانی نشانه‌شناسی (ترجمه مهدی پارسا). تهران: سوره مهر.
خالق‌پناه، کمال. (1390). تحلیل نشانه‌شناختی نقش‌های خانوادگی در سریال‌های پربیننده تلویزیون. مرکز تحقیقات صداوسیما.
راودراد، اعظم. (1382). مشارکت زنان در رادیو و تلویزیون. زن در توسعه و سیاست. فصلنامه پژوهش زنان، 5، صص197ـ167.
رضایی، محمد و کاظمی، عباس. (1387). سیاست جنسیت در تلویزیون ایران. فصلنامه پژوهش زنان، 3، صص 112ـ 85.
ساروخانی، باقر و رفعت‌جاه، مریم. (1383). زنان و بازتعریف هویت اجتماعی. فصلنامه جامعه‌شناسی ایران، 2، صص 160ـ 133.
صادقی فسایی، سهیلا و شریفی ساعی، محمد حسین. (1391). عشق و ضدعشق در سریال‌های ایرانی، تحلیل نشانه‌شناختی روابط عاشقانه و روابط مبتنی بر فریب در رسانه ملی. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 3، صص 96ـ 69.
صادقی فسایی، سهیلا و کریمی، شیوا. (1385). تحلیل جنسیت بازنمایش ساخت خانواده در سریال‌های تلویزیونی ایرانی (بررسی سریال‌های گونه خانوادگی سال 1383). فصلنامه مطالعات زنان، 4 (3).
ضمیران، محمد. (1382). درآمدی بر نشانه‌شناسی هنر. تهران: قصه.
عسگری، سید احمد. (1387). بازنمایی خانواده در آگهی‌های تبلیغاتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تهران.
فیسک، جان. (1386). درآمدی بر مطالعات ارتباطی (ترجمه مهدی بحیرایی). تهران: دفتر مطالعات توسعه رسانه‌ها.
گیبینز، جان آر. (1381). سیاست پست مدرنیته (ترجمه منصور انصاری). تهران: گام نو.
گیویان، عبدالله و سروی زرگر، محمد. (1388). بازنمایی ایران در سینمای هالیوود. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 8.
مهدی‌زاده، سید محمد. (1387). رسانه‌ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها، صص 181.
Barlett, P.C.; Vowels, C.L. & Saucier, D. )2008(. Meta–Analyses of the Effects of Media Images on Men’s Body–Image Concerns. Journal of Social and Clinical Psychology, Vol. 27, No. 3, pp. 279-310.
Danesi, M. (2006). Messages, Signs and Meanings. Torento: University of  Torento Press.
Freud, S. (2001). New Identity for the New Century. In: Family in Society, New York.
Gallagher, M. )1991(. Unequal Opportunities, The Case of Women and TheMedia. Unesco.
Hall. S. & Geben. B. (1992). Formation of Modernity. Cambridge: Polity press.
Harland, R. (1987). Superstructuralism: The Philosophy of Structuralism and Postmodernism: London, Mthuen.
Koutselini, M. (2007). The Role of Informal Curriculum on Citizenship Education: Gender Representations in TV and Students´ Gender Stereotypes. University of Cyprus Department of Education.
Meenakshi, G.D. & Douglas, M.K. (2001). Media and Cultural Studies, Key Words, UK: Black well.
Wood Ward, K. (2000). Questioning Identity. London, Published Routlesge.
Wood, J.T. (1994). Gendered Media: The Influence of Media on Views of Gender. Living With Media. Department of Communication, University of North Carolina at Chapel Hill, pp. 31-41.
Zalewaski, M. (2000). Feminism After Postmodernism: Theorizing Thrugh Practice. London and New York, Routledge.