1دانشجوی دکترای علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی
2دانشجوی دکترای علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
چکیده
«ارتباطات زیست‌محیطی» حوزه‌ای پژوهشی و کاربردی در علم ارتباطات است. در ارتباطات زیست‌محیطی چگونگی تهیه، توزیع، دریافت، فهم و استفاده از پیام‌های مرتبط با محیط زیست و نحوه تعامل جامعه با آن بررسی می‌شود؛ بنابراین بهره‌گیری از رسانه به منظور آگاهی‌بخشی عمومی درباره محیط زیست و چالش‌های آن، ترویج و تبلیغ راه‌های حفظ و حراست از محیط زیست و موضوعات مرتبط با مدیریت رسانه، ازجمله مهم‌ترین موضوعات پژوهشی مطرح در ارتباطات زیست‌محیطی است. این مقاله به تعریف «ارتباطات زیست‌محیطی» و گستره نظری و پژوهشی آن می‌پردازد و در ادامه، نقش زیست‌محیطی رسانه‌های کشور آسیب‌شناسی می‌شود. از روش‌شناسی مصاحبه عمیق برای احصای نظرها و راهکارهای کارشناسان در این زمینه استفاده شده است. نبود رسانه مستقل در حوزه محیط زیست، فقدان نگاه کلان و نظام‌مند در میان کنشگران رسانه‌ای، تأکید بر برنامه‌های مقطعی و غفلت از نگاه راهبردی در برنامه‌سازی، ازجمله آسیب‌های رسانه‌‌ها در ایفای نقش محیط زیستی آنهاست. بهره‌گیری از اصول بلاغت رسانه‌ای، تقویت ژورنالیسم زیست‌محیطی، اتخاذ رویکردهای حمایتی رسانه‌‌ها از کنشگران عرصه محیط زیست و راه‌اندازی گروه ارتباطات زیست‌محیطی در سازمان حفاظت محیط زیست ازجمله راهکارهای رسانه‌ای ارائه شده در این مقاله است.
Environmental Communication and Pathology of the Environmental Role of Iranian Media
نویسندگان [English]
Mohsen Goudarzi, Yaser Eshraghi
چکیده [English]
Environmental Communications is a research and applied branch of study within the broader field of Communications. Environmental communications deals with the manner of producing, distributing, receiving, understanding and using environment-related messages as well as the way society interact with it. Thus, employing media in order to public awareness on environment and its related challenges, promoting and encouraging methods of preserving and protecting environment and media management-related issues are among the most important research areas within the branch of environmental communications. This article provides a definition for environmental communications and reviews its related literature, and then examines the environmental role of our media. Deep interview is used for collecting experts’ views and solutions in this regard. Lack of exclusive media for the field of environment, lack of macro and systematic look among media actors, focus on temporary programs and ignoring strategic programming are among the issues afflicting media in playing their role with regard to environment. Employing media discourse, reinforcing environmental journalism, media adoption of a supportive approach towards environmental activists as well as launching environmental communications group in Iran Environmental Protection Organization are a number of solutions introduced in the article.
کلیدواژه ها [English]
Environmental Communications, Environmental Challenge, Iranian Media
مراجع
ببی، ارل. (1386). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی(ترجمه رضا فاضل). تهران: سمت.
دلاور، علی. (1385). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.
رحمتی، علیرضا. (1391). بررسی روند ارزیابی اثرات محیط زیستی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها. نشریه محیط زیست و توسعه، 3 (5).
ستوده، احمد و پوراصغر سنگاچین، فرزام. (1389). بررسی گزارش‌های شاخص‌های پایداری و عملکرد محیط زیست در سال‌های 2005، 2006 و 2008 و جایگاه ایران. نشریه محیط زیست و توسعه، 1 (1).
ستوده، فریبا و اسراری، الهام. (1393). بررسی نقش اینترنت در ارتقای دانش و آگاهی زیست‌محیطی در جامعه دبیران و مادران دانش‌آموز. همدان: دومین کنفرانس ملی پژوهش‌های محیط زیست.
غریب‌زاده، زینب. (1389). نقش تلویزیون در ارتقای فرهنگ زیست‌محیطی مردم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
غضنفری، سارا. (1392). چین و شکن محیط زیست در هشت سالی که گذشت. روزنامه آرمان. بازیابی شده از:
قائمی‌منش، فائزه. (1393). نقش رسانه‌های محیطی (گرافیک) در حفظ محیط زیست. پایان‌نامه کارشناسی ارشد هنر. سمنان: دانشگاه سمنان.
مراد‌حاصل، نیلوفر و مزینی، امیرحسین. (1387). ارزیابی نقش دولت در چالش‌های زیست‌محیطی ایران. علوم و تکنولوژی محیط زیست،10 (4).
مسلمی‌زاده، مسلم. (1391). تدوین راهبرد مطلوب صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسئله تغییرات آب و هوایی (از دیدگاه کارشناسان محیط زیست و رسانه).پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه صداوسیما.
نقیب‌السادات، رضا. (1391). روش‌های تحقیق در ارتباطات. تهران: علم.
ویمر، راجر دی و دومینیک، جوزف آر. (1384). تحقیق در رسانه های جمعی(ترجمه کاووس سید‌امامی). تهران: سروش.
Brauch, H.G.; Spring, Ú.O.; Mesjasz, C.; Grin, J.; Dunay, P.; Behera, N.C. & Liotta, P. H. (2011). Globalization and Environmental Challenges. Reconceptualizing Security in the 21st Century. Springer.
Cox, J.R. (2010). Environmental Communication and the Public Sphere. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Flor, A. (2004). Environmental Communication. Diliman, Quezon City: University of the Philippines-Open University.
EPI. (2014). Global Environmental Performance Index. Retrived from EPI: http://www.epi.yale.edu/epi/country-rankings
ابتدای صفحه