نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای جامعه‌شناسی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی
2 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
رسانه‌های اجتماعی، شبکه‌ای از کاربران فعال در بستر وب اجتماعی هستند که از طریق تولید، به اشتراک‌گذاری، مصرف و بازیابی انواع محتوای دیجیتال، با یکدیگر تعامل چندگانه و چندلایه دارند. رشد روزافزون رسانه‌های اجتماعی و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آنها، مطالعه و شناخت تطبیقی گونه‌های مختلف این رسانه‌ها را حایز اهمیت و ضرورت خاصی کرده است. این پژوهش به روش پیمایشی، با حجم نمونه 360 نفر از دانشجویان 18 ـ 29 ساله دانشگاه تهران و با هدف مفهوم‌سازی و گونه‌شناسی رسانه‌های اجتماعی داخلی و خارجی انجام شد. یافته‌ها نشان داد که رسانه‌های اجتماعی خارجی؛ در پنج گونه اصلی شامل، رسانه‌های اجتماعی موبایلی، رسانه‌های اجتماعی کلاسیک، رسانه‌های اجتماعی متروک، سرویس‌های ارتباط تصویری و سرویس‌های اشتراک محتوا و رسانه‌های اجتماعی داخلی نیز، در سه گونه اصلی شامل رسانه‌های کلاسیک، وبلاگ‌ها و سرویس‌های اشتراک و دانلود فایل، قابل تشخیص‌اند. مقایسه گونه‌های خارجی و داخلی رسانه‌های اجتماعی نشان‌دهنده تنوع بیشتر رسانه‌های خارجی و توسعه‌نیافتگی رسانه‌های اجتماعی موبایلی در داخل کشور است. در این پژوهش، همچنین شواهدی بر وجود سه روند اصلی موبایلی شدن رسانه‌های اجتماعی، موفقیت تدریجی برخی از رسانه‌های اجتماعی داخلی و رواج مهاجرت رسانه‌ای به دست آمد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Social Media: Conceptualization and Typology; A case Study on Tehran University Students
نویسندگان [English]
- Mohammad, S. Zokaei 1
- Mohammad, H. Hasani 2
1 Full prof. in Sociology, Allameh Tabataba'i Uni.
2 Sociology
چکیده [English]
Social media are a network of active users in the context of social Web, who have multi-layer and complicated interaction with each other through producing, sharing, consuming and retaining various kinds of digital material. Increasing growth of social media and their cultural and social impacts has made necessary the comparative study of and learning about these different types of media. This survey-based research, bearing a sample of 360 students between 18 and 29 years of age from Tehran University, aims to conceptualize such media and provide a thorough typology of both Iran-based and foreign-based social media. Findings indicate that foreign-based social media within five main categories, including mobile-based social media, classic social media, abandoned social media, video-based communication services as well as content sharing services, and domestic social media in three main types, i.e. classic media, blogs and file-sharing and file-downloading services are identifiable. Comparing domestic-based and foreign-based social media are indicative of more diversity in foreign media and lack of development in domestic mobile-based social media. In this research, evidence for three main trends was discovered, i.e. of mobile-ization of social media, gradual success of certain internal social media as well as an increasing stream of media migration.
کلیدواژه‌ها [English]
- Social Media
- conceptualization
- Typology
- Causal Analysis
- Survey
ابوی، سمانه و کمیلی دوست، سارا. (1393). بازنمایی هویت دینی کاربران فعال داخلی در شبکه اجتماعی گوگلپلاس. فصلنامه فرهنگ و رسانه، 3 (3)، صص 88-71.
بشیر، حسن و افراسیابی، محمدصادق. (1391). شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی بزرگ‌ترین جامعه مجازی ایرانیان. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 1، صص 62 ـ 31.
خانیکی، هادی و بابایی، محمود. (1390). تأثیر سازوکارهای ارتباطی اینترنت، بر الگوهای تعامل کنشگران فضای سایبری ایران. علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبایی)، 0 (0).
خدایاری، گلثوم؛ دانشور حسینی، فاطمه و سعیدی، حمیده. (1393). میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 21(1)، صص 192ـ 167.
خواجه‌‌نژادیان، علی. (1390). تبیین نقش فیسبوک در زندگی زناشویی اعضا متأهل ایرانی خود. تهران: مقالات نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب‌های اجتماعی نوپدید.
ذکایی، محمدسعید. (1391). فراغت، مصرف و جامعه. تهران: تیسا.
ذوالقدر، حسین و قاسم‌زاده عراقی، مرتضی. (1392). بررسی انگیزه‌های کاربران در استفاده از رسانه‌های اجتماعی. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 20 (3)، صص 58 ـ 35.
ربیعی، علی و شعبان کاسه‌گر، مونا. (1393). مناقشات مجازی کاربران: مطالعه موردی دو شبکه اجتماعی فیسبوک و گوگلپلاس. فصلنامه فرهنگ و رسانه، 3 (3)، صص 48 ـ 29.
ساداتی، سید‌نصرالله و کوهی، احمد. (1392). بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر رسانه‌های سنتی. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 74 (2)، صص 86-65.
سپهری، آسیه. (1393). تحلیل سبک زندگی جوانان کاربر شبکه اجتماعی فیسبوک. مطالعات جوان و رسانه، 1 (4)، صص 40- 13.
شاهنوشی، مجتبی و تاجی، محمدرضا. (1391). تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سبک زندگی جوانان در شهرستان شهرکرد. مطالعات ملی، 3 (13)، صص 112 - 91.
ضیایی‌پرور، حمید و عقیلی، سید‌‌وحید. (1388). بررسی نفوذ شبکه‌های اجتماعی مجازی در میان کاربران ایرانی. رسانه، 4 (20).
عبداللهیان، حمید و کرمانی، حسین. (1392). سنجش سرمایه اجتماعی کاربران داخلی شبکه اجتماعی فیسبوک. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 6 (3)، صص 26-1.
عدلی‌پور، صمد؛ سپهری، آسیه و علی‌زاده، محمدحسین. (1392). شبکه اجتماعی فیسبوک و روابط خانوادگی کاربران جوان ایرانی. رسانه و خانواده، 2 (2).
قاسمی، وحید؛ عدلی‌پور، صمد و برندگی، بدری. (1393). رابطه استفاده از شبکه اجتماعی فیسبوک با تصور بدن در میان دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان. مطالعات زنان، 12 (3).
فتحی، سروش؛ وثوقی، منصور و سلیمانی، گودرز. (1393). بررسی رابطه مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی با سبک زندگی جوانان (مورد مطالعه جوانان شهر خلخال). مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 13، صص 88 ـ 69.
کلانتری، خلیل. (1385). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی - اقتصادی. تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
کلاین، پل. (1380). راهنمای آسان تحلیل عاملی (ترجمه سید‌جلال صدرالسادات و اصغر مینایی). تهران: سمت.
کیا، علی‌اصغر و نوری مرادآبادی، یونس. (1391). عوامل مرتبط با گرایش دانشجویان به شبکه‌های اجتماعی فیسبوک. فصلنامه مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، 13 (1)، صص 181 -122.
کیانپور، مسعود؛ عدلی‌پور، صمد و کیخایی، الهام. (1392). تبیین جامعه‌شناختی تأثیر شبکه اجتماعی فیسبوک بر هویت قومی کاربران ترک در ایران. جامعه‌شناسی کاربردی، 24 (4).
Ahlqvist, T.; Halonen, M. & Heinonen, S. (2008). Social Media Roadmaps:Exploring the Futures Triggered by Social Media. Vuorimiehentie: VTT Technical Research Centre of Finland.
Alexa. (2005). Ranking of the Websites by Country. Retrieved Luly, 2015, from, http://www.alexa.com
Berthon, P. R. ; Pitt, L. F ; Plangger, K. & Shapiro, D. (2012). Marketing Meets Web 2.0, Social Media, and Creative Consumers: Implications for International Marketing Strategy. Business Horizons,Vol. 55, No. 3, pp. 261-271.
Bertot, J. C. ; Jaeger, P. T. & Grimes, J. M. (2010). Using ICTs to Create a Culture of Transparency: E-government and Social Media as Openness and Anti-corruption Tools for Societies. Government Information Quarterly,Vol. 27, No. 3, pp. 264-271.
Boyd, D. & Ellison, N.)2007). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication 13, pp. 210–230.
Boyd, D. (2008).Taken Out of Context: American Teen Sociality in Networked Publics. Berkeley: University of California, Berkeley.
Greysen, S. R. ; Kind, T. & Chretien, K. (2010). Online Professionalism and the Mirror of Social Media. Journal of General Internal Medicine, Vol. 25, No. 11, pp.1227-1229.
Irfan, R. ; Bickler, G. ; Khan, S. U. ; Kolodziej, J. & Chen, D. (2013). Survey on Social Networking Services. IET Networks, Vol. 2, No. 4, pp. 224-234.
Kaplan, A. M. & Haenlein, M. (2010). Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media. Business Horizons, Vol. 53, No.1, pp. 59-68.
Levinson, P. (2009). New new Media. Boston: Allyn & Bacon.
Mandiberg, M. (2012). The Social Media Reader. New York: New York University Press.
Papacharissi, Z .(2010). Identity, Community, and Culture on Social Network Sites. London: Routledge.
Shih, C .(2009). The Facebook Era. Boston: Pearson Education.
Taprial, V. & Kanwar, P. (2012). Understanding Social Media. Bookboon.com: Ventus Publishing ApS.
Thelwall, M. (2009). Chapter 2 Social Network Sites: Users and Uses. In V. Z. Marvin (Ed.), Advances in Computers, Vol. 76, pp. 19-73.
)