نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی سیاسی، پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

2 دکترای جامعه‌شناسی، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

چکیده

ظهور فنّاوری‌های نوین؛ بویژه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، تعاملات انسانی را دستخوش تحولی بنیادی کرده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، ضمن شناسایی ابعاد فعالیت گروه‌های قومی در شبکه‌های اجتماعی، فرصت‌ها و تهدیدهایی که استفاده از این شبکه‌ها می‌تواند برای هویت و امنیت ملی به دنبال داشته باشد، بررسی شده است. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه با 20 نفر از صاحبنظران حوزه قومیت و رسانه جمع‌آوری شده است.
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کاربران قومی با فعالیت خود در این شبکه‌ها، ضمن تأثیرپذیری از شبکه‌های اجتماعی، بر سایر کاربران نیز تأثیر می‌گذارند. چنان که حاکم بودن فضای دموکراتیک بر شبکه‌های اجتماعی و ارزشمند بودن رفتارهای دموکراتیک در این شبکهها باعث تلطیف عقاید گرو‌ه‌های تندرو یا در حاشیه ماندن آنها شده است. فراهم آمدن فضای تعامل و گفتگوی بین قومی و وجود امکان شناخت متقابل و درک تفاوت‌های فرهنگی از مهم‌‌‌ترین فرصت‌های شبکه‌های اجتماعی در حوزه قومیت است.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Virtual Social Networks and Ethnicity; Opportunities and Threats Ahead

نویسندگان [English]

  • Hossein Heidari 1
  • Tahmineh Shavardi 2

1 political sociology

2 assistant prof. in sociology Jahad Uni.

چکیده [English]

The rise of modern technologies, particularly the Internet and its social networks, has fundamentally transformed human interactions today. Using qualitative content analysis, the present research identifies ethnic groups’ various activities in social networks and examines the opportunities and threats posed to national identity and security by these networks. Data were gathered through interviews with 20 individuals having expertise on ethnicity and media.
Research findings indicate that ethnic group’s users, by their presence in social networks, could both affect other users and be affected by the networks; a dominant democratic atmosphere in social networks as well as democratic behaviors being valued in these networks have either moderated the extremist groups’ radical ideas or marginalized them. Creating an interactive environment and dialogue among ethnic groups, providing the ground for mutual recognition as well as understanding the cultural differences are some of the most important opportunities brought about by virtual social networks regarding ethnicity.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • virtual social networks
  • Opportunities
  • Threats
  • Ethnicity

 

جنکینز، ریچارد. (1381). هویت اجتماعی(ترجمه تورج یاراحمدی). تهران: شیرازه.
حکیمی، رویا. (1390). نقش شبکه‌های اجتماعی بر هویت (مطالعه­ ای موردی روی فیس‌بوک و کاربران کرد). مجله جهانی رسانه، 11.
حیدری، محمد. (1383). هویت و امنیت ملی. مجموعه مقالات مبانی نظری هویت و بحران هویت. به اهتمام علی اکبر علیخانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
دوران، بهزاد. (1387). هویت اجتماعی: رویکردها و نظریهها. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
رفعت‌جاه، مریم و شکوری، علی. (1387). اینترنت و هویت اجتماعی. مجله جهانی رسانه. 3 (1).
ریتزر، جورج. (1377). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دنیای معاصر (ترجمه محسن ثلاثی). تهران: نشر.
سایت سروش هفتگی. (1391). شبکه‌های اجتماعی و دامنه نفوذشان در ایران. بازیابی شده:
http://www.soroushpress.ir/news/show/?id=3127
ضیایی‌پرور، حمید. (1389). چیستی شبکه‌های اجتماعی و ابعاد و ویژگی‌های این و نسبت آن با هویت. گزارش نشست تخصصی شبکه‌های اجتماعی و هویت. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک بازیابی شده:
http://www.csr.ir/departments.aspx?lng=fa&abtid=01&depid=60&semid=421
عباسی قادری، مجید و خلیلی کاشانی، مرتضی. (1390). تأثیر اینترنت بر هویت ملی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
علم، محمدرضا. (1386). ریشه­ های هویت ایرانی در قیام میرزا کوچک‌خان جنگلی. فصلنامه مطالعات ملی، 8 (31)، صص 118-99.
فکوهی، ناصر. (1389). شکل­ گیری هویتی و الگوهای محلی، ملی و جهانی. در کتاب هم سازی و تعارض در هویت و قومیت. تهران: آذین.
فکوهی، ناصر و عیاری، آذرنوش. (1388). اینترنت و هویت در پنج هویت قومی ایرانی. مجله جهانی رسانه، 7.
قاسمی، علی اصغر؛ خورشیدی، مجید و حیدری، حسین. (1390). هم سازی در هویت ملی و قومی در ایران و رویکرد اقوام ایرانی به حق تعیین سرنوشت. فصلنامه علوم اجتماعی، 55 (4)، صص 92-57.
قیصری، نورالله. (1377). قومیت عرب و هویت ملی در جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال اول، پیش شماره اول، صص 83 ـ49.
کاستلز، مانوئل. (1380). جامعه شبکه‏ ای و عصر اطلاعات (ترجمه حسن چاووشیان). تهران: طرح نو. 
گل‌محمدی، احمد. (1381). جهانی شدن، فرهنگ، هویت. تهران: نی.
گودرزی، حسین. (1384). مفاهیم بنیادین در مطالعات قومی. تهران: تمدن ایرانی.
گیدنز، آنتونی. (1377). تجدد و تشخص. (ترجمه ناصر موفقیان). تهران: نی. 
نورمحمدی، مرتضی. (1388). چالش فرهنگ و هویت در فضای مجازی. پگاه حوزه، 261.
نیازی، محسن و نصرآبادی، محمد. (1390). اینترنت و هویت. تهران: سخنوران.
وبستر، فرانک. (1383). نظریه‏ های جامعه اطلاعاتی(ترجمه اسماعیل قدیمی). تهران: آگه، چاپ دوم.
هابرماس، یورگن. (1384). دگرگونی ساختاری حوزه عمومی (ترجمه جمال محمدی). تهران: نی.
Castells, M. (2005). Global Governance and Global Politics, PS, Political Science & Politics, (Academic Research Library), Vol. 38, No. 1, pp. 9-16.
Castells, M. (2005). The Contours of the Network Society. Journal of Futures Studies, Strategic Thinking and Policy, Vol. 2, No. 2, pp. 151-157.
Giddens, A. (1991). Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Cambridge: Polity Press.