نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، مدیر کل پژوهش شهرستان‌ها و خارج از کشور مرکز تحقیقات صداوسیما

2 دکترای علوم اجتماعی، استادیار دانشگاه تهران و پژوهشگر شورای عالی انقلاب فرهنگی

چکیده

هدف از نگارش این مقاله که با روش تحلیلی‌ـ نظری و بر اساس دیدگاه‌های مختلف مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای صورت گرفته، بررسی نقش رسانه ملی در ارائه الگوی بهینه مصرف در ایران است. ضرورت این مطالعه، به وضعیت نابهنجار مصرف و اسراف در جامعه ایران و علل و عوامل مؤثر بر آن باز‌می‌گردد که رسانه ملی در مقابل آن وظایف و مسئولیت‌های خطیری بر عهده دارد.چگونگی بروز مصرف‌گرایی در ایران و پیامدهای آن، همچنین نقش رسانه‌ها بویژه رسانه ملی در تشدید یا کاهش این پدیده در جریان برنامه‌سازی و محتوای ارتباطات و پیام‌های تولید شده ساختار این مقاله را تشکیل می‌دهد. با توجه به چارچوب نظری، تجزیه و تحلیل یافته‌ها بیانگر نقش‌ مهم رسانه در ارائه الگوی مصرف صحیح است. بررسی رویکردهای نظری و یافته‌های پژوهشی بیانگر نقش‌ مهم رسانه در ارائه الگوی مصرف صحیح است.بر این اساس، راهکارهایی مانند آشنا کردن مخاطبان با پیامدهای مصرف‌زدگی، انجام مطالعات پیمایشی و پژوهشی در زمینه مصرف و موضوع‌های مرتبط، هم‌اندیشی با مردم و نخبگان، ارتقای محتوای برنامه‌ها،‌ توجه به سیاست‌های فرهنگی و رسانه‌ای در زمینه تعدیل مصرف ازجمله پیشنهادهای ارائه شده برای تقویت نقش رسانه در اصلاح الگوی مصرف است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

National Media and the Pattern of Optimizing Consumption in Iran

نویسندگان [English]

  • Jafar Abdol Maleki 1
  • Seyyed Mehdi Aqapour 2

1 Sociology

2 Assistant prof. in social science of Tehran Uni.

چکیده [English]

The present article aims to examine the role of National Media in presenting the pattern of optimized consumption in Iran using a theoretical-analytical methodology based on different cultural and media studies. The research is of paramount significance due to the abnormal state of consumption and extravagance in the Iranian society and the reasons behind this anomaly with regard to the responsibility of the National Media.
The process in which consumptionism emerged in Iran and its subsequent implications, as well as the role of media, particularly the National Media, in the rise or fall of this trend in the stream of programming and creating media content and messages, form the basis of the present article. Given the theoretical framework used in this research, analysis of findings is indicative of the significant role of media in offering a proper pattern of consumption.
Introducing to audience the impacts of consumptionism, launching surveys and studies on consumption and the related issues, consulting people and elites, increasing the quality of programs content, paying attention to the media and cultural policies in terms of modifying consumption are among the suggestions the article offers for strengthening the role of media in improving the pattern of consumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pattern-making
  • cultural consequences
  • National Media
  • culture
  • Functions
  • Consumptionism
  • Roles

 

آقاپور، سید مهدی. (1383). ارزیابی عملکرد صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیئت نظارت فرهنگی و علمی.
آقاپور، سید مهدی. (1387). رسانه ملی و مدیریت بحران فرهنگی.تهران: همایش رسانه و مدیریت بحران، اردیبهشت.
اینگلهارت، رونالد. (1374). تحول فرهنگی در جوامع پیشرفته صنعتی (ترجمه مریم وتر). تهران: کویر.
باکاک، رابرت. (1381). مصرف (ترجمه خسرو صبری). تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
بشریه، حسین. (1379). نظریه‌های فرهنگ در قرن بیستم.تهران: آینده‌پویان.
بیرو، آلن. (1370). فرهنگ علوم اجتماعی (ترجمه باقر ساروخانی). تهران: کیهان.
پستمن، نیل. (1375). زندگی در عیش مردن در خوشی (ترجمه صادق طباطبایی). تهران: اطلاعات.
تیرل. رابرت. (1371). ژورنالیسم تلویزیونی (ترجمه مهدی رحیمیان). تهران: سروش.
خامنه‌ای، سید علی. (مقام معظم رهبری). (1388). سخنرانی مشهد مقدس. فروردین.
دورینگ. سایمن. (1378). مطالعات فرهنگی (ترجمه حمیرا مشیرزاده). تهران: آینده‌پویان.
رزاقی، ابراهیم. (1374). الگوی مصرف و تهاجم فرهنگی. تهران: چاپخش.
رفیع‌پور، فرامرز. (1377). توسعه و تضاد. تهران: شرکت سهامی انتشار.
عبداللهی، محمد. (1381). یادمان رابرت کینگ مرتن. جامعه‌شناسی ایران، 4 (2).
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1376). سیاست‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. مصوب 25/12/1376، تهران: مؤلف.
سعدی‌پور، اسماعیل. (1388). بررسی و مقایسه مدل‌های اثرات رسانه‌ها، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی،16 (2).
کازنو، ژان. (1364). قدرت تلویزیون (ترجمه علی اسدی). تهران: امیرکبیر.
کازنو، ژان. (1373). جامعه‌شناسی وسایل ارتباط جمعی (ترجمه باقر ساروخانی و منوچهر محسنی). تهران: اطلاعات.
کلانتری، علی‌اکبر. (1384). اسلام و الگوی مصرف، تهران: نوید.
گیدنز، آنتونی. (1378). تجدد و تشخص (ترجمه ناصر موفقیان). تهران: نی.
گیدنز، آنتونی. (1382). پیامدهای مدرنیت (ترجمه محسن ثلاثی). تهران: مرکز.
لنسکی، گرهارد؛ لنسکی، جین. (1369). سیر جوامع بشری (ترجمه ناصر موفقیان). تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1388). ماهنامه مهندسی فرهنگی. تهران: پدیدآورنده. سال چهارم، شماره 35 و 36.
معتمدنژاد، کاظم. (1371). وسایل ارتباط جمعی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
معیدفر، سعید. (1379). جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی معاصر ایران، تهران: سرزمین ما.
ممتاز، فریده. (1381). انحرافات اجتماعی، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
مهدی، محسن. (1358). فلسفه تاریخ ابن خلدون، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مولانا، سید حمید. (1382). الگوی مطبوعات و رسانه‌های اجتماعی.تهران: پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی.
هوور، استوارت؛ لاندبای، نات. (1382). بازاندیشی درباره رسانه، دین و فرهنگ (ترجمه مسعود آریایی‌نیا). تهران: سروش.
Miles, S.; Anderson, A. and Meetham, K. (2002). The Changing Consumer: Market and Meaning. London: Routledge.
Slater, D. (2001). Themes From The Sociology of Consumption. London: Black well.
Stearns, P. (2001). Consumerism in World History. London: Routledge.
Larry, L. (1996). MFS Modern Fiction Studies. Journal Information, V.42, N. 4.