بنیان‌های نظری رفتار انتخاباتی شهروندان در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای علوم سیاسی، قائم‌مقام ریاست سازمان صداوسیما

چکیده

انتخابات‌ و مشارکت سیاسی، از نمادهای‌ مشترک‌ بین نظام‌ سیاسی‌ جمهوری‌ اسلامی ایران و سایر کشورهای برخوردار از نظام دموکراتیک است‌. در تبیین‌ چگونگی‌ مشارکت‌ شهروندان‌‌، ترجیحات‌ رأی‌دهی‌ و کیفیت‌ تصمیم‌گیری‌ در گزینش‌ و رأی‌ دادن‌ به‌ نامزدهای‌ انتخاباتی،‌ سه الگو و رویکرد نظری؛ جامعه‌شناسی سیاسی، اقتصاد سیاسی و روان‌شناسی سیاسی وجود دارد.مقاله حاضر، ضمن تحلیل و ارزیابی این سه دسته نظریه‌، در پاسخ به این پرسش که در جمهوری اسلامی، رفتار انتخاباتی شهروندان، با کدام‌یک از الگوها و بنیان‌های نظری جامعه‌شناسی، اقتصاد سیاسی و روان‌شناسی سیاسی قابل تبیین است، بر این فرضیه تأکید دارد که رفتار انتخاباتی و رأی‌دهی، پدیده‌ای زمان‌پرورده، زمینه‌پرورده و مکان‌پرورده است و از این‌رو نمی‌توان به فرا‌نظریه‌ای جهان‌شمول دست یافت که چرایی و چگونگی و محتوای رأی‌دهی شهروندان را در همه کشورهای جهان و حتی در همه حوزه‌های انتخابیه درون یک واحد جغرافیایی، بر اساس آن مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد. به ‌عبارت دیگر، مبانی تأثیر‌گذار بر رفتار شهروندان در جمهوری اسلامی ایران را باید در فرهنگ سیاسی مردم‌، خلقیات و تجربیات قبلی شهروندان، تعاملات گذشته مردم با نامزدها و گفتمان‌ها و شبکه‌های اجتماعی که رأی‌دهندگان به آن تعلق دارند، جستجو کرد‌.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Theoretical Principles of Individuals’ Electoral Behaviors in the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Ali Darabi
Political science
چکیده [English]

Election, i.e. political participation, is one of the symbols shared by most of the democratic countries, including the Islamic Republic of Iran. To explain citizens’ participation, their voting preferences and the quality of their decisions in selecting and casting vote, three theoretical patterns can be referred to as follows: political sociological approach  political economics approach and political psychological approach
The present article analyzes these three strands of theories and answers the question that which one of these patterns explains the electoral behavior of citizens in the Islamic Republic of Iran. The article stresses that the electoral behavior is a time-, field- and place-based phenomenon; therefore, we cannot reach a universal theory to explain the reason, manner and content of citizens’ vote casting across the world, even the constituencies within a single geographical unit. In other words, the principles affecting citizens’ behavior in the Islamic Republic of Iran should be looked for in people political culture, their previous experiences and conducts, individuals past interactions with the candidates and social discourses and networks to which voters belong.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Election
  • Electoral Behavior
  • Electoral Competition
  • Vote and Voters
  • Voting Preferences
  • Political Culture
  • Political Participation
  • Social Network

مراجع

 

اسکید‌مور، ویلیام. (1372). تفکر نظری در جامعه‌شناسی (ترجمه گروهی). تهران: سفیر.

بشریه، حسین. (1386). جامعه‌شناسی سیاسی. تهران: نی.

بودون، ریمون. (1370). منطق اجتماعی (ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر). تهران: جاویدان.

پالمر، مونتی و دیگران. (1372). نگرشی جدید به علم سیاست (ترجمه منوچهر شجاعی). تهران: انتشارات امور خارجه.

ترنر، جاناتان.‌ اچ. (1378). مفاهیم و کاربردهای جامعه‌شناسی (ترجمه محمد فولادی و محمدعزیز بختیاری). تهران: مؤسسه پژوهشی و آموزشی امام خمینی (ره).

توسلی، غلامعباس. (1369). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: سمت.

دال، رابرت. (164). تجزیه و تحلیل جدید سیاست (ترجمه حسین مظفریان). تهران: خرمی.

راش، مایکل. (1377). جامعه و سیاست (ترجمه منوچهر صبوری). تهران: سمت.

ریترز، جورج. (1374). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر (ترجمه محسن ثلاثی). تهران: علمی.

قوام، عبدالعلی. (1376). سیاست‌های مقایسه‌ای. تهران: سمت.

گیدنز، آنتونی. (1373). جامعه‌شناسی (ترجمه منصور صبوری). تهران: نی.

هادی زنوز، بهروز. (1387، 15 مرداد). اقتصاد، سیاست و انتخابات. سرمایه، ص 4.

هوارت، دیوید. (1378). نظریه گفتمان‌، روش و نظریه در علوم سیاسی. گردآوری و تدوین از دیوید مارش و جری استوکر (ترجمه امیرمحمد حاجی‌یوسفی). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

مور، استفان. (1385). کلیات جامعه‌شناسی (ترجمه عباس محمدی‌اصل). تهران: علم.

Downs, A. (1957). An Economic Theory of Democracy. NewYork: Harper & Row.

Dowse Robert E. and hughs, Jhon.A. (1975). polidical sociology. London.

Schacter, Daniel, D.L. (1989). Foundations of Cognitive Science. Cambridge: MIT Press.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار