نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری جامعه‌شناسی، دانشیار دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
2 دکتری علوم ارتباطات، استاد دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور تهران، ایران
چکیده
در رویکرد پدیدارشناسانه، تلویزیون به‌عنوان یک ابژه در جهان خارج وجود ندارد، بلکه تنها در آگاهی افراد تجسم می‌یابد. به بیانی دیگر، تلویزیون، نه به عنوان واقعیتی عینی، بلکه ذهنیت و ادراک از آن، موضوع مطالعه پدیدارشناسی حاضر است. با توجه به تأکید صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بر گروه‌های در حاشیه و فقرا، شناخت ادراک گروه‌های مختلف به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر از تلویزیون بسیار مهم است. ازاینرو، در پژوهش حاضر، تجربه‌زیسته زنان بیخانمان از تلویزیون مطالعه شده است. در این مقاله توصیف می‌شود که در زیست جهان زنان بیخانمان، تلویزیون چگونه صورت‌بندی شده است؟ با استفاده از نظریات برساخت‌گرایی رسانه و پدیدارشناسی و با کاربرد روش پدیدارشناسی تجربی، با 10 نفر از زنان بی‌خانمانی که به‌طور موقت در مددسرای نیلوفر آبی چیتگر حضور دارند، مصاحبه شده و یافته‌ها، با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل کرسول و نرم‌افزار maxqda 10 تحلیل شده‌اند. از مجموع واحدهای معنایی استخراج شده، 10 مقوله متنی به‌دست آمده است و پس‌ازآن، چهار مقوله ساختاری «تلویزیون برچسب‌ساز»، «تلویزیون طبقاتی»، «بی‌خانمانی کاذب تلویزیونی» و «تلویزیون طرد‌کننده» از مقولات متنی، انتزاع شده‌اند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که زنان بیخانمان در برابر این ادراک از تلویزیون مقاومت نمی‌کنند و این ذهنیت، امکان درخواست‌های اجتماعی را از آنان سلب کرده است. ازاینرو، ضروری است، رسانه در ساختاری برابر و با نگاهی ساختارگرایانه و نه فردگرایانه، امکان تحرک و تغییر اجتماعی را برای آنان فراهم آورد و دیگر ساختارهای طرد کننده را به چالشی جدی فراخواند.
تازه های تحقیق
نوآوری در پژوهش
در مطالعات رسانه‌ای مخصوصا تلویزیون، درک تجربه اول‌شخص و شناخت تجربه‌زیسته مخصوصا در حوزه گروه‌های آسیب‌پذیر، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این در حالی است که ادراک این گروه‌ها از رسانه، موضوعی است که مورد نیاز رسانه است ومی‌تواند مبنای سیاست گذاری قرار گیرد.
همان‌طور‌که در پیشینه پژوهش نیز اشاره شد، پدیدارشناسی تلویزیون و درک افراد با ویژگی‌های مختلف از تلویزیون، موضوعی نوین است که علیرغم اهمیت، ادبیات رسانه‌ای بسیار کمی در خصوص آن توسط پژوهشگران رسانه‌ای در ایران تولید شده و ازاینرو، پژوهش حاضر، پژوهشی نوآورانه در مطالعات تلویزیون است.
محدودیت‌های پژوهش
محدودیت این پژوهش را می‌توان به‌قرار زیر بیان کرد: دشواری در دسترسی به نمونه‌ها در پاتوق‌ها و عدم امنیت حضور انفرادی پژوهشگر در آنجا، همکاری دشوار سازمان‌های مرتبط، امتناع از انجام مصاحبه توسط زنان، دشواری اعتمادسازی و ضرورت حضور طولانی‌مدت پژوهشگر در مددسرا برای اعتمادسازی، عدم تمرکز مشارکت‌کنندگان مخصوصاً در زمان اوج مصرف مواد مخدر، مخفی نگه‌داشتن تجربه زیسته در مصاحبه‌های اول و ضرورت انجام مصاحبه مجدد درزمانی دیگربه‌منظور تأیید صحت داده‌ها.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Experience of Homeless Women on TV
نویسندگان [English]
- Parvaneh Danesh 1
- Hamid Abdollahian 2
- Mohammad Javad Zahedi Mazandarani 1
- Asefeh Tavakoli Khomeini 3
1 Associate Prof. In Sociology, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 Full Prof. In Communication Sciences,, Tehran University, Tehran, Iran
3 Sociology
چکیده [English]
In the phenomenological approach, television does not exist as an object in the outside world, but is only embodied in the consciousness of individuals. In other words, television is the subject of the study of present phenomenology, not as an objective reality, but as its mentality and perception. Given the emphasis of the Islamic Republic of Iran Broadcasting on marginalized and poor groups, it is very important to know the perception of different groups, especially vulnerable groups on television. This article describes how television is shaped in the world of homeless women. 10 homeless women living temporarily in the Niloufar Abi Chitgar Home were interviewed Using theories of media constructivism and phenomenology, and using the method of experimental phenomenology. Data were analyzed using Cresol Analysis method and maxqda 10 software. From the total number of semantic units extracted, 10 textual categories were obtained. The four structural categories of textual categories were "labeling TV", "classical TV ", "fake TV homelessness" and " exclusionary TV". Analyzes have shown that homeless women do not resist this perception of television, and this mentality has deprived them of the possibility of social demands. Therefore, it is necessary for the media, in an equal structure and with a structuralist rather than individualistic view, to enable them to move and change socially, and to challenge other exclusionary structures.
کلیدواژه‌ها [English]
- Phenomenology
- Mentality
- Lived Experience
- Homeless Women
- Television
)