نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت رسانه، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه صدا‌و‌سیما، تهران، ایران

2 دکتری فرهنگ و ارتباطات، استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشکده ارتباطات، دانشگاه صدا‌و‌سیما، تهران، ایران

3 دکتری علوم ارتباطات، استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه صدا‌و‌سیما، تهران، ایران

4 کارشناس ارشد مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در بسیاری از کشورها، ازجمله ایران، آیین‌نامه‌ها و قوانینی معرفی می‌شوند که تا حد امکان از کودکان در برابر آثار نامطلوب محتواهای رسانه‌ای محافظت می‌کنند. از‌این‌رو، پژوهش حاضر بر قوانینی متمرکز شده است که در خصوص محتوا و پخش تبلیغات تلویزیونی برای کودکان در ایران تصویب شده‌اند. هدف از انجام این پژوهش، شناخت قوانین تبلیغات در برنامه‌های تلویزیونی کودکان 6 تا 12 سال و تحلیل وضعیت حقوق مخاطب کودک در تلویزیون ایران است. برای نیل به این هدف، از روش اسنادی و کتابخانه‌ای به‌منظور شناخت قوانین تبلیغات در برنامه‌های تلویزیونی کودکان استفاده شده و برای تحلیل وضعیت قوانین محدودکننده تبلیغات در برنامه‌های تلویزیون، با 15 نفر از متخصصان حوزه‌ کودک و رسانه، مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته انجام گرفته است و برای تحلیل داده‌ها‌ نیز از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که متولیان امر به مسائلی مانند حقوق مخاطب کودک، استانداردسازیِ تبلیغات برای کودکان و قوانین محدودکننده‌ ناظر بر پخش تبلیغات و تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان پرداخته‌اند. نکته‌ اینجاست که این دسته اصول و قواعد یا قوانین و مقررات، به دو دسته تقسیم می‌شوند: متونی که مانند قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ضامن اجرایی دارند و به‌طور مختصر و کل‌نگرانه به مسئله‌ حقوق کودک پرداخته‌‌اند و متونی که در مقایسه با سایر کشورها، در حد قابل‌قبولی به بحث قوانین محدودکننده‌ تبلیغات در برنامه‌های مختصِّ کودکان و حقوق مخاطبان کودک و خردسال پرداخته‌اند اما از ضمانت اجرایی برخوردار نیستند.

تازه های تحقیق

نوآوری پژوهش

مسئله حقوق کودکان در مواجهه با تبلیغات رسانه ها از‌جمله مسائلی است که متفکران و پژوهشگران کمتر به آن پرداخته‌اند. این مقاله در انتخاب موضوع و بررسی آن سعی بر نوآوری دارد.

محدودیت پژوهش

کمبود منابع و مطالب مرتبط با موضوع، به نسبت قوانین مورد نیاز از محدودیت‌های این پژوهش است‌؛ چنان‌که وقتی نسبت آن را با قوانین کشورهای دیگر می‌سنجیم، درمی‌یابیم که ما قوانین کاملی در این حوزه نداریم و آنچه تاکنون تهیه و تدوین شده‌، هنوز به تصویب نرسیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study on TV Advertising Laws for Children in Iran

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Habibollahi 1
  • ‌Seyyed Bashir Hosseini 2
  • Mohsen Shakerenezhad 3
  • Mohammad Hatami 4

1 Media Management

2 Assistant Prof. In Culture & Communication, IRIB University, Tehran, Iran

3 Assistant Prof. In Communication Sciences, IRIB University, Tehran, Iran

4 Media Management

چکیده [English]

In many countries, including Iran, regulations and laws are determined to protect children from harmful effects of media content. The present study focuses on the laws that have been passed regarding the content and distribution of television advertisements for children in Iran. The purpose of this study is to identify the rules of advertising in television programs for children aged 6 to 12 and to analyze the status of children's rights on Iranian television. Documentary and library methods were used for this research. Semi-structured interviews were conducted with 15 experts in the field of children and media to analyze the status of restrictions on advertising in television programs, and content analysis was used to analyze the data. The findings showed that those in charge have addressed issues such as the rights of the child audience, the standardization of advertising for children, and restrictive laws governing the distribution of advertisements and the production of content for children and adolescents. These rules and regulations are classified into two categories: Texts that have an executive guarantor and deal briefly and comprehensively with the issue of children's rights, such as the Constitution of the Islamic Republic of Iran, and texts that reasonably discuss laws restricting advertising in children-specific programs and the rights of children and young audiences, but unlike in other countries, are not enforceable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • TV Commercials
  • Children
  • Advertising Laws
  • Children's Media Rights
  • Audience Rights
اسعدی، مسعود. (1394). میزان انطباق تبلیغات مجلات خانوادگی با قوانین و مقررات تبلیغات کشور. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه، تهران.
اسماعیلی، محسن. (1389). حق پاسخ و تصحیح در رسانه‌ها. بازیابی شده:
www.hamshahrionline.ir/news-109715.aspx
بروجردی علوی، مهدخت و الهه، ایرانی پورنظری. (1390). میزان انطباق تبلیغات بازرگانی شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صدا‌و‌سیما. علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، 54، 268-235.
حبیب‌الهی، مجتبی. (1399). آسیب‌شناسی قوانین تبلیغات تلویزیونی برای کودکان در ایران. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، دانشگاه صدا‌و‌سیمای، دانشکده ارتباطات، تهران.
خوش‌طینت، بهناز؛ پریسا، ثابتی و پیمان، مظاهری. (1398). تأثیر تبلیغات مخصوص کودکان بر الگوهای رفتار آنان. رسانه، 30(1)، 55-76.
غلامی، محسن. (1397). بایسته‌های حقوق مخاطب در تبلیغات بازرگانی تلویزیون ج.ا.ا. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه صداو‌سیما، دانشکده دین و رسانه، تهران.
الموتی، محمدعلی و محسن، سجادی. (1395). آیا تبلیغات بر رفتار کودکان تأثیرگذار است؟. معاصر، 9 (1).
مینایی، سمیه. (1390). بررسی مقررات آگهی‌های تجاری سیمای جمهوری اسلامی ایران ویژه کودکان از دیدگاه کارشناسان تبلیغ و حقوق. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه صدا‌و‌سیما، دانشکده دین و رسانه، تهران.
وکیلیان، سید‌آرش. (1397). نشست تخصصی، بررسی سازوکار حمایت از حقوق کودکان در رسانه. بازیابی شده:
https://rasaneh.farhang.gov.ir/fa/newsagency
Mazur, J.E. (2017). Learning and Behavior. Pearson/Prentice Hall.
Kirkorian, H.; Wartells, E. & Anderson, D. (2008). Media and Young Children’s Learning. Future of Children, 18(1), 39-61 [online] available on, www.futureofchildren.org, Access in 15/12/2019