نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سارا نظیف ¹
• مهدی نجف‌زاده ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد

² دکترای علوم سیاسی، دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مناسبات قدرت در دهه‌های 60 و 70 در ایران، متأثر از وقوع انقلاب اسلامی دچار تغییراتی شده است. نظام‌های نشانه­‌ایِ متعارضی را می‌­توان شناسایی کرد که حول روابط و مناسبات قدرت در ایران انقلابی ایجاد شدند و زندگی اجتماعی کودکان را تحت تأثیر قرار دادند. در مطالعه حاضر با به‌کارگیری چارچوب امر سیاسی و نظریه فرهنگی کودک در روش نشانه‌شناسی  پرس، به واسازی نظام­‌های نشانه‌­ای و منازعه معنایی حاصل از آنها در برنامه­‌های کودک و نوجوان تولید تلویزیون ایران در گذر از دو دهه پس از پیروزی انقلاب پرداخته شده است؛ تا از این طریق، گفتمان هویتی هژمونیک در هر دهه به دست آید. یافته­‌ها نشان می­‌دهد؛ در متن دهه 60 غلبه با نمادهای اسلامی ـ انقلابی بود که حول ضدیت با مصرف­‌گرایی، ساده‌­زیستی و همبستگی اجتماعی در دل روابط خانوادگی و آموزشی نظم می‌یافت. نظام نشانه‌ای در حاشیه و پنهانِ اجتماعی، با القای هویت انقلابی در تضاد با دیگری (غرب)، کودکان را آماده پذیرشِ روابط اقتدارآمیزِ مبتنی بر سلطه ساخت و در دهه70 غلبه نظام نشانه‌­ای مدرن در برابر سنتی، اقتدار پدرسالارانه را درهم شکست و روابطی با منطق گفتگو را بر نظام روابط خانوادگی حاکم ساخت. هویت مخاطبان شناور در برداشتی متناقض و متضاد از محور ابژگی و سوژگی قرار گرفت و دستیابی به مفهوم کودکی را غیرممکن ساخت.

کلیدواژه‌ها

• برنامه‌های کودک و نوجوان
• نظام نشانه­‌ای
• گفتمان هویتی
• دهه60و70

عنوان مقاله [English]

Semiotic Analysis of Children and Adolescents TV Programs of IRIB in the 1980s and (Case: Ghessehaye Majid, Madraseh Moushha, Donyaye Shirin, and Ghessehaye Tabeta)

نویسندگان [English]

• Sara Nazif ¹
• Mehdi Najafzadeh ²

¹ Political Sciences

² Associate Prof. in Political Sciences, Ferdowsi Uni. of Mashhad

چکیده [English]

Power relations were changed in Iran during the 1980s and 1990s due to the occurrence of the Islamic Revolution. Controversial sign systems created around power relations in revolutionized Iran and affected the social life of children can be identified. The paper deconstructed sign systems and the semantic contention of them in the child and adolescent TV programs of IRIB in two decades after Iranian revolution using the political framework and cultural theory of the child in the Pearce semiotic method, so that the hegemonic identity discourse of each decade would be extracted. The findings showed that during the 1980s, Islamic revolutionary symbols dominated the anti-consumerism, simplicity, and social solidarity within family and educational relationships. The sign systems social implicit area, by instilling a revolutionary identity in conflict with “Other” (the West), prepared children to accept authoritarian relations based on domination. And in the 1990s, overcoming the modern sign system vs traditional sign system, eliminate the patriarchal authority and dominated a relationship with the logic of dialogue on the system of family relations. The audiences’ identity was floated on the pivot of objectivity and subjectivity due to contradictory conception and made it impossible to achieve the concept of childhood.

کلیدواژه‌ها [English]

• Child and Adolescent Programs
• Sign System
• Identity Discourse
• Decades of 1980s and 1990s