نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، دانشیار و ریاست دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی
2 کارشناس ارشد مدیریت رسانه، دانشگاه صداوسیما
چکیده
یکی از بهانه‌های همیشگی هجمه رسانه‌ای به جمهوری اسلامی ایران، موضوع حقوق بشر بوده است. در میان رسانه‌های جریان‌ساز در این‌باره، بی‌بی‌سی فارسی حرفه‌ای‌ترین و پرمخاط‌‌‌ب‌ترین رسانه خبری خارجی است. در میان پرونده‌های حقوق بشری نیز پرونده‌های نرگس محمدی، نازنین زاغری، امید کوکبی و محمدعلی طاهری در زمره پربسامدترین‌ها هستند و بررسی تجمیعی این موارد، نتایج جامعی را ارائه می‌کند. برای دستیابی به هدف پژوهش، از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی ـ استقرایی استفاده شده است. به‌منظور دسترسی به اطلاعات کامل، 195 گزارش وب‌سایت بی‌بی‌سی، مرتبط با موضوع پژوهش، در بازه زمانی تقریبی 8 ساله تمام‌شماری شد و با طی این روند، بیش از 303 کد به دست آمد که در 53 مقوله جای گرفت. مقولات به دست آمده، در نهایت، ذیل دو محور اصلی «انتخاب سوژه‌های جریان‌ساز» و «تکنیک‌های جریان‌سازی» دسته‌بندی شدند. ذیل محور نخست مشخص شد که بی‌بی‌سی به‌دقت، گفتمان‌های رقیب گفتمان انقلاب اسلامی را شناسایی می‌کند و جریان‌سازی خود را حول محور این گفتمان‌ها شکل می‌دهد. همچنین ذیل محور تکنیک‌های جریان‌سازی، تکنیک متفاوت شناسایی شد که 6 مورد از آنها در تمامی موارد این پژوهش مشترک هستند. 6 تکنیک نیز در این پژوهش کشف و نامگذاری شد. این 6 مورد، شامل تکنیک‌های «برجسته‌سازی اظهارات نامتعارف»، «افزایش اعتبار منابع همسو»، «راوی همجنس»، «برچسب‌های اقتضایی»، «اسطوره‌سازی» و «طرح ادعای بدون پشتوانه» است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
From Discoursing to Mainstreaming of BBC Persian on the Human rights records
نویسندگان [English]
- Mohammad Mehdi Forghani 1
- Mohammadreza Taghavipour 2
1 Associate Prof. in Communication Sciences, Allameh Tabataba'i Uni.
2 Media Management
چکیده [English]
One of the main pretexts of media attack on Islamic Republic of Iran has been the issue of human rights. BBC Persian is the most professional with the most audience among foreign news media outlet. Also the cases of Narges Mohammadi, Nazanin Zaghari, Omid Kokbabi and Mohammad Ali Taheri are the most frequent cases Among the all human rights cases. The focus’s paper is on BBC Persian and released mentioned cases. Cumulative review of these cases provided comprehensive results. For the purpose of research, qualitative content analysis method has been used with deductive - inductive approach. To get the all data, the 195 BBC website reports related to the research subject, were selected for a period of eight years. Then more than 303 codes were extracted that categorized in 53 groups. The categories, finally, were classified under two main axes of "selecting mainstream subjects" and "mainstreaming techniques". First, BBC identified rival discourses of the Islamic Revolutionary discourse and created mainstream around them. Then, identified different streaming techniques of which 6 are common in all cases of this research. The six techniques mentioned are "highlighting abnormal statements," "increasing the credibility of matching resources," "familiar narrators," "situational labels," "myths," and "proposing unsubstantiated claim".
کلیدواژه‌ها [English]
- human rights
- Mainstreaming
- BBC Persian
- Narges Mohammadi
- Nazanin Zaghari
- Omid Kokbabi
- Mohammad Ali Taheri
آذربخش، سیدعلی محمد. (1392). درآمدی بر نقش رسانه‌ها در جریان‌سازی. قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما.
افتخاری، اصغر و ذوالفقاری، مهدی. (1393). الگوی مدرن عملیات روانی امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران. مجلس و راهبرد، 233-201.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا. (۱۳۹۰). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، 44-15.
باقری هوشی، مهدی؛ جاویدکار، مرتضی و آقامحمد، محسن. (1392). نقش شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان در پیشبرد اهداف امریکا در جمهوری اسلامی ایران (بررسی موردی صدای امریکا). رسانه و فرهنگ، 58-29.
بدیعی، نعیم. (1377). تحلیل محتوای مطالب 10 روزنامه تهران. رسانه، 9 (1).
براتی، رضا. (1376). مبانی نظری و علمی جنگ روانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع) تهران.
تقوی‌پور، محمدرضا؛ فیاضی‌بروجنی، سیدمحمدرضا و صلواتیان، سیاوش. (1394). تحلیل روزنامه‌نگاری عینی بی‌بی‌سی فارسی در عرصه روایتگری. جهانی رسانه، 106- 89.
تشکری، محمود. (1390). سازوکارهای بهره‌گیری نیروی مقاومت بسیج از عملیات روانی در تحقق امنیت اجتماعی. مطالعات اجتماعی، 32-13.
رضایی، علی‌اکبر. (1390). تکنیک‌های جنگ رسانه‌ای. روزنامه رسالت.
رضاییان، محمدجواد. (1391). بازنمایی «حقوق بشر در ایران» در رسانه‌های مکتوب انگلیس و امریکا. مطالعات میان‌فرهنگی، 104-71.
سورین، ورنر جوزف و تانکارد، جیمز. (1386). نظریه‌های ارتباطات (ترجمه علیرضا دهقان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شکرخواه، یونس. (1382). جنگ روانی، صورت شدید انگارهسازی. پژوهش، 186-181.
فلیک، اوه. (1388). درآمدی بر تحقیق کیفی (ترجمه هادی جلیلی). تهران: نی.
مجیدی، حسن و نوری‌زاده، جواد. (1390). تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی و بازنمایی تحولات داخلی ایران در سال 1388. مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، 223- 189.
محسنیان‌راد، مهدی. (1382). جامعه‌شناسی تبلیغات. منتشرنشده: جزوه درسی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی.
مولانا، حمید. (1380). انتفاضه فلسطین و انگارهسازی رسانه‌های غربی. تهران: جام جم.
مؤمنی‌راد، اکبر؛ علی‌آبادی، خدیجه؛ فردانش، هاشم و مزینی، ناصر. (1392). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش. اندازه‌گیری تربیتی، 222-188.
مهدی‌زاده، سیدمحمد. (1383). نظریه‌های رسانه؛ اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: همشهری.
مهرداد، هرمز. (1380). مقدمه‌ای بر نظریات و مفاهیم ارتباط‌جمعی. تهران: فاران.
ناصری طاهری، عباس؛ صلواتیان، سیاوش و علی اکبرزاده آرانی، مصیب. (1394). مطالعه تطبیقی عملکرد دو طیف رسانه‌ای جریان‌ساز و رقیب در مدیریت جریان خبری اسیدپاشی‌های اصفهان. مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، 92-69.
ندرلو، یوسف. (1386). بررسی چینش اخبار در سیمای جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صداوسیمای تهران.
ویمر، راجرد و دومینیک، جوزف آر. (1384). تحقیق در رسانه‌های جمعی (ترجمه کاووس سیدامامی) تهران: سروش.
همایون، محمدهادی. (1374). تبلیغات؛ یک واژه در دو حوزه فرهنگ. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
یارمحمدی، حمیدرضا و احمدی، حاجی‌محمد. (1394). مطالعه جهت‌گیری و نحوه پوشش اخبار بحران داعش در سایت‌های ایرنا، بی‌بی‌سی فارسی و صدای امریکا. مطالعات جامعه‌شناسی، 118-99.
Dearing, H.w. & Rogers, E.M . (1988). Communiation Concepts: Agenda Setting. Thousand Oaks: Sage.
Entman, R. (1993). Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm. Journal of Communication, 43, 51-58.
McCombs, M. & Ghanem, S. (2003). The Convergence of Agenda Setting and Framing in S.D. Reese, O. Gandy, & A.E. Grant (Eds). Framing Public Life, 67-82.
McCombs, M. & Reynolds, A. (2004). News Influence on our Pictures of The World. In Media Effects: Advances in Theory and Research (1-18). NJ: Erlbaum: Mahwah.
Scheufele, D. & Tewkesbury, D. (2007). Framing, Agenda Setting, and Priming: The Evolution of Three Media Effects Models. Journal of Communication, 9-20.
Sheafer, T. (2007). How to Evaluate It: The Role of Story-Evaluative Tone in Agenda Setting and Priming. Journal of Communication, 57, 21-39.
Shenton, A. (2004). Strategies for Ensuring Trustworthiness in Qualitative. Education for Information, 22, 63–75.
)