نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تهیه‌کنندگی تلویزیون، دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش، دستیابی به جایگاه قهرمان و ضدقهرمان و نقش هر یک از آنها در روایتِ برساخته از سریال کوچک جنگلی با رویکردی ژرف‌نگرانه و روشمند بوده است. قهرمان فردی است که می‌تواند بر محدودیت‌هـای شخصی و بومی خود فایق آید، از آنها عبور کند و به نقطه‌ای فراتر از آنچه هست، دست یابد. تمامی قهرمانان هر روز در هزارتوی قصه‌ها، خود را در برابر آزمون‌ها و مراحلی می‌بینند که چشمان مشتاق بسیاری، همدل و همراهشان، در آرزوی عبور از آنها و رسیدن به سر منزل مقصود است. قهرمان به‎ عنوان انسانی مدرن، می‌میرد ولی همچون انسانی کامل و متعلق به تمام جهان دوباره متولد می‌شود. آن دسته از سریال‌های تلویزیونی ایرانی که بر مبنای واقعیت‌های تاریخی تولید شده‌اند، به‌نسبت گستره تاریخی ایران کم شمارند، ازاین‎رو، سریال تلویزیونی کوچک جنگلی به‎عنوان نمونه‎ای از روایت یک شخصیت بزرگ تاریخی در چارچوب مختصات محتوایی و ساختاری یک قهرمان مورد توجه قرار گرفته است. روش این پژوهش، تحلیل روایت بوده است. شخصیت‌های این سریال با استفاده از الگوی تحلیلیِ رولان بارت، شامل سه سطح کارکردی، کُنشی و روایتی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند و رمزگان‌های پنجگانه دالی، نمادین، کُنشی، هرمنوتیکی و فرهنگی استخراج شده‌اند. مهم‌ترین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که قهرمان در سریال تلویزیونی یاد شده، با رویکردی عقلانی و متناسب با نیازها و انتظارات عمومی جامعه برساخته شده است.

تازه های تحقیق

نوآوری و محدودیت پژوهش

این پژوهش با رویکردی کیفی‌نگر، به موضوع قهرمان در یکی از سریال ­های تلویزیونی پرداخته است. استفاده از یک رهیافت مطالعاتی مبتنی بر صورت ­بندی زبانی در تحلیل روایت از نوآوری­ های این پژوهش این اثر است. شیوه تحلیلی رولان بارت به‌عنوان یکی از مؤثرترین شخصیت­ های علمی در حوزه زبان‌شناسی، در بررسی مؤلفه ­های شخصیت ­پردازی سریال کوچک جنگلی مورد استفاده قرار گرفته است. از محدودیت‌های پژوهش این بود که امکان مطابقت دادن سریال­ های مختلف و مقایسه آنها در کنار هم، برای تبیین نقاط قوت و ضعف هرکدام در پرداختن به قهرمان و ضدقهرمان وجود نداشت. حجم بالای محتوا و ظرفیت گسترده تولیدات، چنین رویکردی را با ایراد و مخاطره روبه‌رو می‌ساخت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Narrative of the Hero and Anti-Hero in the TV Series “Kuochak-E Jangali”

نویسندگان [English]

  • Ali Khaef 1
  • Hassan Gholbakhshi 2

1 Television Production, Islamic Republic of Iran Broadcasting University, Tehran, Iran

2 Researcher

چکیده [English]

The purpose of this research was to achieve the position of the hero and anti-hero and the role of each of them in the narrative created from the TV series “Kuochak-e Jangali” with an in-depth and methodical approach. A hero is a person who can overcome his personal and native limitations, cross them and reach a point beyond what he is. Every day, in the labyrinth of stories, all the heroes find themselves facing tests and stages that many eager eyes, sympathizers and companions, wish to pass through and reach their destination. The hero dies as a modern human being, but is reborn as a complete human being belonging to the whole world. Those Iranian TV series that are based on historical facts are few in comparison to Iran’s historical scope. TV series “Kuochak-e Jangali” has been chosen as an example of the narrative of a great historical figure in the framework of the content and structural coordinates of a hero. The research method was narrative analysis. The characters of this series have been analyzed using the analytical model of Roland Barthes, including three levels of functional, Action and Narrative, and the five Signifier, Symbol, Action, Hermeneutic, and Culture codes have been extracted. The most important results of this research show that the hero in the mentioned TV series was created with a rational approach and in accordance with the general needs and expectations of the society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hero
  • Anti-Hero
  • Constructivism
  • TV Series “Kuochak-E Jangali”
  • Narrative Analysis
آتشی، لاله و سارا،  توسلی. (1392). تحلیل بینارشته‌ای شعر و سینما: بررسی تصویر قهرمان/سرباز انگلیسی در شرق با رویکرد پسا استعماری. ادبیات تطبیقی، 4 (2)، 125-107.
اصغری، جواد و زینب، قاسمی‌اصل. (1391). بررسی حرکت‌های داستانی در هزار و یک شب با تکیه بر الگوی ریخت‌شناسی ولادیمیر پراپ. نقد ادب عربی، 2 (4)، 49-29.
احمدی، بابک. (1384). از نشانههای تصویری تا متن. تهران: مرکز.
اصلانی، محمدرضا. (1394). دگرخواهی سینمای مستند. تهران: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.
امامی، سیدمجید. (1373). شخصیت پردازی در سینما. تهران: برگ.
   بارت، رولان. (1400). درآمدی بر تحلیل ساختاری روایتها و کُشتی با فرشتهها (ترجمه محمد راغب). تهران: ققنوس.
بردبار، محمدرضا. (1386). زمینههای شخصیت قهرمان در انیمیشن. پایانامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
براتی‌خوانساری، محمود و حسین، ابن‌علی چرمهینی. (1397). بررسی کارکردهای نظریه پراپ در حکایات اسرارالتوحید. متون پژوهی ادبی، 24 (83)، 295-257.  
بکشلو، سمیه. (1396). بازنمایی قهرمان در سینمای دفاع مقدس (مطالعه موردی سینمای حاتمیکیا). پایان ‎نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه سوره، تهران.
پارساطلب، عباس. (1398). معرفی نسخ نویافته قهرمان نامه (داستان قهرمان قاتل) و معرفی شخصیت قهرمان. رساله دکتری، دانشگاه تهران، تهران.
   پورالخاص، شکرالله و محمد، یحیایی. (1397). بازنمایی اسطوره قهرمان مظلوم در روایت‌های داستانی سینمای جنگ تحمیلی: مطالعه موردی چهار فیلمنامه از چهار دهه سینمای ایران. رسانه و فرهنگ، 8 (2)، 71-55.     
تراب‎ نژاد، حسین. (1389). آسیبشناسی قهرمان پردازی در فیلمنامه سریالهای تلویزیونی ایرانی با رویکرد الگوسازی برای مخاطب. پایان ‎نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
تمیم ‎داری، احمد. (1383). مروری بر فرم ‎های مشابه فولکلور در جهان. فرهنگ مردم ایران، (3 و 4)، 18-11.    
خاتمی، مهران‌السادات. (1390). کهن الگوی قهرمان در درام تلویزیونی: با نگاهی به سه فیلم تلویزیونی دفاع مقدس. پایان ‎نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
خدادادی، فضل الله. (1402). بسط نظریه جرالد پرینس در باب درک روایی مخاطبان از روایت‌های داستانی. مطالعات زبان و ترجمه، 56 (1)، 194-167.    
رایان، مایکل. (1391). درآمدی بر نقد: ادبیات، فیلم و فرهنگ (ترجمه سارا کاظمی‌منش). تهران: آوند‎دانش.
روئیز، دون میگوئل. (1389). چهار میثاق: کتاب خردِ سرخپوستان توتلک (ترجمه دلآرا قهرمان). تهران: ذهن‌آویز.
ستاری، جلال. (1386). اسطوره و رمز. چاپ دوم، تهران: سروش.
سلگی، غلامرضا و محمدهادی، همایون. (1393). بازنمایی قهرمان در سینمای دفاع مقدس. نشریه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، 4 (9)، 22-1.
فرانکفورت، چاوا و دیوید، نچمیاس. (1381). روشهای پژوهش در علوم اجتماعی (ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضل). تهران: سروش.
کوری، گریگوری. (1393). تصویر و ذهن: فیلم، فلسفه و علوم شناختی (ترجمه محمد شهبا). تهران: مینوی‎ خرد.
گریس، کریستین دیور. (1388). زیبایی‎شناسی و کیفیت در نمایش تلویزیونی عامه ‎پسند (ترجمه ابوالفضل مسلمی). زیباشناخت، 10(21)، 188-167.
نیکروز، سعید و یاسر، ملک‌زاده. (1390). رستم، قهرمان یا ضدقهرمان، بازتاب آن در منابع. پژوهش در تاریخ، 2 (1)، 111-100.
والاس، مارتین. (1386). نظریههای روایت (ترجمه محمد شهبا). تهران: هرمس.
یونگ، کارل گوستاو. (1389). مشکلات روانی انسان مدرن (ترجمه محمود بهفروزی). چاپ دوم، تهران: جامی.
 
Allardyce, N. (1993). The Theory of Drama Jarrold & Sons, Limited, Norwish, London.
Bischoping, K.; Gazso, A. (2016). Analyzing Talk in the Social Sciences Narrative, Conversation and Discourse Strategies: Sage.
Hiltunen, A. (2002). Aristotle in Hollywood, Intellect, UK.
Pearson, C. (1998). Awakening The Hero Within: Harper Sanfrancisco, NY. 
Smith, A. & Paterson, R. (1998). Television an International History, Oxford University, Press New York.
Thompson, K. (2003). Story Telling in Film and Television: Harvard University Press.