نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای زبان‌شناسی همگانی، استادیار دانشگاه پیام نور
2 کارشناس ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه پیام نور
چکیده
هدف اصلی مقاله حاضر، مطالعه استعاره‌های مفهومی در تیترهای خبر 20:30 شبکه دو سیما در چهارچوب معناشناسی شناختی است. در این رویکرد، استعاره یک فرایند شناختی عمده در نظام مفهومی زبان است که با استفاده از آن، مفاهیم انتزاعی بر اساس مفاهیم عینی‌تر درک می‌شوند. از طرفی، کاربرد استعاره در تیتر خبر تلویزیونی، به عنوان اولین نقطه درگیری مخاطب با متن خبر، نوعی فرایند فعال ذهنی است که مقوله‌ای مهم در مطالعات زبان‌شناختی محسوب می‌شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که کاربرد جلوههای انواع استعاره‌های مفهومی در تیترهای این بخش خبری چگونه است. برای این منظور تعداد 67 نمونه از تیترهای خبر 20:30 در دی‌ماه 1394 به روش نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب و با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و براساس نظریه استعاره لیکاف و جانسون (1980) بررسی شده‌اند.یافته‌ها نشان می‌دهد که استعاره‌های مطرح در نظریه یاد شده، با جلوههای مختلف در تیترهای خبری حضور دارند؛ ضمن اینکه برای هر سه نوع استعاره مفهومی ساختاری، هستی‌شناختی و جهتی نیز در تیترهای خبری نمونه‌های مناسبی یافت می‌شود که در این بین استعاره‌های هستی‌شناختی دارای بالاترین میزان وقوع هستند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Use of Conceptual Metaphors in the 20:30 News Headlines on Channel Two; A Study on The Basis of Cognitive Semantics
نویسندگان [English]
- Zahra Namvar 1
- Khadijeh Amiri Paryan 2
1 Assistant prof. in General Linguistics, Payam Noor Uni.
2 General Linguisti
چکیده [English]
The main objective of this article is to study conceptual metaphors on the basis of cognitive semantics in the 20:30 news headlines on TV channel 2. Metaphor on this approach is a cognitive process in the conceptual system of language used to understand abstract concepts on the basis of more objective concepts. On the other hand, applying metaphors in TV news headlines, as the first point of audience confrontation with news content, is considered a kind of mental activation process that is an important issue is linguistic studies. In the study we tried to answer the question how are the effects of the applying conceptual metaphors in the news headlines. For this purpose, 67 samples of the 20:30 news headlines in January 2015 were selected based on purposive sampling, then analyzed based on Lakoff and Johnson metaphor theory (1980). The results showed that metaphors discussed in the theory, were realized in the different headlines. In addition, for all three types of structural conceptual, ontological, and directional metaphor were found good examples in the news headlines. Ontological metaphors have been observed at the highest rates.
کلیدواژه‌ها [English]
- Cognitive Linguistics
- Cognitive Semantics
- conceptual metaphor
- News Headlines
- TV
آذربایجانی، حسین. (1390). بررسی استعاره‌های ظرف و مظروف در زبان فارسی مطبوعات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
بهمنیار، احمد. (1369). داستان‌نامه بهمنیاری. تهران: دانشگاه تهران. چاپ اول.
پورابراهیم، شیرین. (1393). بررسی استعاره‌های کلامی ـ تصویری در چند پوستر مناسبتی زبان فارسی. مجله پژوهش‌های زبان‌شناسی، 11، صص 36 ـ 19.
تربتی‌مقدم، سروناز. (1385). رسانه همان استعاره است: چشماندازی بنیادین به رسانه. فصلنامه پژوهش و سنجش، 47، صص 164-151.
خزائی، محمد و بصائری، سلمان. (1392). جلوههای استعاره در نظام نشانه‌های دیداری پوسترهای عاشورایی. فصلنامه نقد ادبی، 22، صص 65 ـ 49.
خسروی، زهره. (1393). استعاره شناختی لیکاف و جانسون در متون مطبوعاتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.
روشن، بلقیس و اردبیلی، لیلا. (1392). مقدمه‌ای بر معناشناسی شناختی. تهران: علم.
شکرخواه، یونس. (1379). خبر. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها. چاپ پنجم.
صفوی، کوروش. (1387). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: سوره مهر.
فتوحی رود معجنی، محمود. (1391). سبک شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها. تهران: سخن.
کوچش، زلتن. (1393). مقدمه‌ای کاربردی بر استعاره (ترجمه شیرین پورابراهیم). تهران: سمت.
گرکانی، محمدحسین. (1377). ابدع‌ا‌‌لبدایع (به اهتمام حسین جعفری). تبریز: احرار. چاپ اول.
گلفام، ارسلان و یوسفی‌راد، فاطمه. (1381). زبان‌شناسی شناختی و استعاره. فصلنامه تازه‌های شناختی، 3، صص 64 ـ 59.
مهدی‌زاده، سید‌محمد. (1387). رسانه‌ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
نصراللهی، علی‌اکبر. (1382). اصول خبرنویسی. تهران: سروش.
هاشمی، زهره. (1389).استعاره مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون. مجله ادب‌‌پژوهی، 12، صص 140 ـ 119.
هاوکس، ترسن. (1377). استعاره (ترجمه فرزانه طاهری). تهران: مرکز.
Geeraerts, D. (1995). Cognitive Linguistics: Handbook of pragmatics, Amsterdam: J.Benjamin Pub. Co.
Lakeff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphorswe Live by, University of Chicago Press.
Lakoff, G. (1993). The Cotemporary Theory of Metaphor. In A. Ortony (ed.), Metaphor and Thought. 2nd ed.(Pp. 202-251). New York: Cambridge University Press.
Saeed, J. I. (1997). Semantics. Oxford: Blackwell.
)