نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکترای روان‌شناسی آموزشی، دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی با روابط همسالان و عملکرد تحصیلی دانشآموزان سال سوم متوسطه انجام شده است. نوع پژوهش، توصیفی و روش آن همبستگی بوده است. مشارکت‌کننده‌ها، دانشآموزان پسر سال سوم متوسطه اول دولتی منطقه 2 آموزش‌وپرورش شهر تهران در سال تحصیلی 95-96 به تعداد 162 نفر بوده‌اند که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوش‌های چندمرحله‌ای انتخاب شده‌اند.
داده‌های مربوط به متغیر میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی، با پرسشنامه سلیمانی (1394) برای دانشآموزان دبیرستانی و اطلاعات کیفیت دل‌بستگی به همسالان، به کمک سیاهه دل‌بستگی به همسالان (آرمسدن و گرینبرگ، 1987) جمع‌آوری شده‌اند. شاخص عملکرد تحصیلی مشارکت‌کننده‌ها نیز از طریقِ معدل تحصیلی ترم گذشته دانشآموزان استخراج شده است. برای تحلیل آماری داده‌های پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد هرچه میزان استفاده فرد از شبکه‌های اجتماعی بیشتر باشد، ارتباط و اعتمادش به همسالان، کمرنگ‌تر و در نتیجه، کیفیت و سطح روابطش با آنان ضعیف‌تر می‌شود. همچنین نتایج حاکی از وجود رابطه منفی و معنادار بین متغیر میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی با عملکرد تحصیلی است. در نهایت، آزمون مدل نظری پژوهش نشان داد که متغیرهای میزان استفاده فرد از شبکه‌های اجتماعی و ارتباط با همسالان می‌توانند تغییرات عملکرد تحصیلی دانشآموزان را پیش‌بینی کنند (7/75%=R2).
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Relationship between Use of Social Networks With Peers Relationships and Academic Performance of Students
نویسنده [English]
- Esmaeil SadiPour
Associate Prof. in Psycholog of Allameh Tabataba’i Uni.
چکیده [English]
This study aimed to investigate the relationship between the use of social networking with peer relationships and academic performance of students in third grade was carried out.Type of research is descriptive and correlation method. Subjects, students in third grade boy first two regional public education in Tehran on 95-96 school year 162 students who were selected using multi-stage cluster random sampling.Data on social networks use variable Soleimani questionnaire (1394) for high school students and peer attachment quality information to help log peer attachment (Armsden & Greenberg, 1987) were collected. Academic Performance Index as well as the average educational subjects were students last semester.For statistical analysis of research data Pearson correlation and regression analysis were used. The results showed that the use of social networks is one of communication and trust unknown peers and therefore the quality and level will be relations with peers. The results also showed a significant negative correlation between the use of social networks with academic performance. Finally, theoretical model tests showed that the use of social networks and peer relationships can be predicted changes to the academic performance of students (R2 =%75/7).
کلیدواژه‌ها [English]
- Social networks
- Peer Relations
- Academic performance
آقایوسفی، علیرضا؛ سراوانی، شهرزاد؛ زراعتی، رقیه؛ فاطمه‌السادات، رازقی و سعیدپور، عبدل. (1394). پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانشآموزان بر اساس سبک‌های دل‌بستگی و سطوح مختلف سازگاری. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 21 (4)، صص 316-308.
افشاریان، ندا. (1393). ارتباط کیفیت دل‌بستگی با رفتارهای خرابکارانه بر مبنای نظریه بیگانگی روانی ملوین سیمن در دانش آموزان دبیرستانی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی تهران.
جوادی‌نیا، علیرضا وهمکاران. (1392). الگوی استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. طب و تزکیه، 22 (2)، صص 44- 39.
حسن‌زاده، رمضان؛ بیدختی، عاطفه؛ رضایی، عباس و رهایی، فاطمه. (1391). رابطه اعتیاد به اینترنت با پیشرفت تحصیلی و ویژگی‌های شخصیتی فراگیران. فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 3 (1)، صص 107-95.
حسینی‌شیروانی، میرسعید؛ حاجی‌خانیان، سمانه و حاجی‌خانیان، سارا. (1394). رابطه استفاده از بازی‌های رایانه‌ای با وضعیت تحصیلی دانشآموزان دختر دوره متوسطه شهر بابل. فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 5 (3)، صص 137-123.
خدایاری، کلثوم؛ دانشور‌حسینی، فاطمه و سعیدی، حمیده. (1393). میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 21 (1)، صص 192-167.
رستمی‌نژاد، محمدعلی و شوکتی‌راد، احمدرضا. (1395). پیش‌بینی عضویت در شبکه‌های مجازی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان بر اساس سبک‌های فرزندپروری و سازگاری. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 10 (2)، صص 208-193.
زاهد بابلان، عادل؛ معینی‌کیا، مهدی؛ خالق‌خواه، علی و آریانی، ابراهیم. (1393). اهمیت و ضرورت شبکه‌های اجتماعی مجازی به‌عنوان ابزاری برای آموزش و یادگیری. مجموعه مقالات همایش ملی مهندسی رایانه و مدیریت فناوری اطلاعات. تهران، 8 خردادماه 1393، صص 10-1.
سعدی‌پور، اسماعیل. (1393). روشهای تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. جلد اول، تهران: دوران.
سعدی‌پور، اسماعیل و همکاران. (1390). اثرسنجی در حوزه رسانه با تأکید بر تلویزیون. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
سلیمانی، مجید. (1394). بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی تلفن همراه با اهمال‌کاری تحصیلی، احساس تنهایی و سلامت روان در دانش آموزان پسر سوم دبیرستان شهر قم. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
فیروزآبادی، ابوالحسن. (1394). سخنرانی در همایش شبکه‌های اجتماعی مجازی: فرصت‌ها و تهدیدها. بازیابی شده از: سایت خبری تابناک، پنجم دی‌ماه.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی. (1394). تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر افت تحصیلی دانشآموزان. بازیابی شده از: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
مش، اس گوستاو و تلمود، ایلان. (1393). نوجوان دیجیتالی، دنیای اجتماعی نوجوانان در عصر اطلاعات (ترجمه اسماعیل سعدی‌پور و مینا آذرنوش). تهران: رشد.
نجفی، حامد. (1393). نفوذ شبکه‌های اجتماعی میان دانشآموزان. بازیابی‌شده از: روزنامه وطن امروز.
نصرتی، محمدصالح. (1383). بررسی تحولی رابطه پایگاه‌های هویت با میزان دل‌بستگی در نوجوانان پسر (14، 16 و 18 ساله) شهرستان کامیاران. پایاننامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
Armsden, GC. & Greenberg, MT. (1987). The Inventory of Parent and Peer Attachment; Individual Differences and Their Relationship to Psychological Well-Being In Adolescence. J Youth Adolesc; Vol. 16.
Baruah, T. D. (2012). Effectiveness of Social Media as a tool of Communication and its Potential for Technology Enabled Connections: A Micro-Level Study. International. Journal of Scientific and Research Publications, Vol. 2, No. 5, Pp. 1-10.
Bonk, C.J. & Khoo, E. (2014). Adding Some TEC-VARIETY: Activities for Motivating and Retaining Learners Online. Open World Books.com and Amazon Create Space Retrieved from: http://www.tec-variety.com
Burgess, KB.; Marshall, PJ.; Rubin, KH. & Fox, NA. (2003). Infant Attachment and Temperament As Predictors of Subsequent Externalizing Problems and Cardiac Physiology. J Child Psychol Psychiatry, Vol. 44, Pp. 819-831.
Cepe. M. (2014). The Effect of Facebook use, Self-Discipline and Parenting Styleson The Academic Achievement of High School And University Students. A Thesissubmitted In Partial Fulfilment of the Requirements For The Degree of Master ofarts in Psychology.
Chhabra, R. & Sharma, V. (2013). Applications of Blogging in Problem Based Learning. Education And Information Technologies, Vol. 18, Pp. 3–13.
Cottrell, JL. (1992). The Relation of Attachment and Supports To Adolescent Well-Being and School Adjustment, J Adolesc Res 1992, 7, Pp. 28-42.
Dahlstrom, E.; De Boor, T.; Grunwald, P. & Vockley, M. (2011). ECAR: National Study of Undergraduate Students and Information Technology. at:
http://www.net.educause.edu/ir/library/pdf/ERS 103/ERS1103W.pdf, Retrieved 03.11.11
Ellison, NB.; Lampe, C. & Steinfield, C. (2009). FEATURE: Social Network Sites and Society: Current Trends andFuture Possibilities Interactions, Vol. 16, No. 1, Pp. 6-9.
Gulbahar, Y.; Kalelioglu, F. & Madran, O. (2010). Sosyal Aglarin Egitim Amacli Kullanimi [Educational use of social networks]. XV. Turkiye’de Internet Kullanimi Konferansi. Istanbul: Istanbul Teknik University.
Hain, A. & Back, S. (2008). Personal Learning Journal Course Design For Using Weblogs In Higher Education. The Electronic Journal Of E-Learning, Vol. 6, No. 3, Pp. 189–196.
Hamid, S.; Waycott, J.; Chang, S. & Kurnia, S. (2011). Appropriating Online Social Networking (OSN) Activities for Higher Education: Two Malaysian Cases.Changing Demands, Changing Directions. Proceedings Ascilite Hobart, Pp. 526-538.
Isik, F. (2013). Comparison of the use of social Network in Education between North and South Cyprus. Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 103, Pp. 210-219.
Kalra, R. K. & Manani, P. (2013). Effect of Social Networking Sites on Academic Achievement Among Introverts and Extroverts. Asian Journal of Social Sciences and Humanities, Vol.3, No. 2, Pp. 401-406.
Khoo, E. G. L. (2010). Developing an Online Learning Community: A Strategy For Improving Lecturer and Student Learning Experiences. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Waikato, Hamilton, New Zealand. Retrieved From:
Khoo, E. & Forret, M. (2011). Evaluating an Online Learning Community: Intellectual, Social and Emotional Development and Transformations, Waikato Journal of Education, Vol. 16, No. 1, Pp. 123–142.
Khoo, E. & Cowie, B. (2011). A Framework Fordevelopingand Implementing Anonline Learning Community. Journal of open, Flexible and Distance Learning, Vol. 15, No. 1, Pp. 47–59. Retrieved from, http://www.journals. akoaotearoa.ac.nz/index. php/JOFDL /article/ viewFile/12/15.
Kim, H.N. (2008). The Phenomenon of Blogs and Theoretical Model of Blog Use in Educational Contexts. Computers & Education, Vol. 51, Pp. 1342–1352.
Kim, Y.H. (2011). Social Network Analysis (3rd Ed.). Seoul: Parkyoungsa.
Kirschner, PA.; Karpinski, AC. (2010). Facebook and Academic Performance. Computers in Human Behavior, Vol. 26, No. 6, Pp. 1237-45.
Kolek, EA. & Saunders, D. (2008). Online Disclosure: An Empirical Examination of Undergraduate Facebook.
Lee, J. & Bonk, C.J. (2016). Social Network Analysis of Peer Relationships and online Interactions in a Blended class Using Blogs. Internet and Higher Education, Vol. 28, Pp. 35–44.
Lim, B. & Chou, A. (2010). A Framework for Measuring Happiness in online Social Network. Illinois State University.
MIS. (2013). GVU. Retrieved 07 15, 2015, from Measuring the world’s Idgital Natives:
http://www.gvu.gatech.edu/research/projects/measuring-orld%E2%80%99sdigital-natives
O'Brien, SJ. (2011). Facebook and other Internet use and the Academic Performance of College Students. [dissertation]. Temple University; 2011. [Cited 2012 Dec 30]. Available from: http://www.udini.proquest.com/view/facebook-and-other-internet-use-and-pqid:2388668511/
Paul, J.A.; Baker, H.M. & Cochran, J.D. (2016). Effect of Online Social Networking on Student Academic Performance. Computers in Human Behavior, Vol. 28 , Pp. 2117–2127.
Pempek, T. & et al (2009). Collge Student Social Networking Experiences on Facebook. Journal of Applied Developmental Psychology, 30, Pp. 227-238.
Power, E. (2012). Online Social networking Sites and students Achievemen. Master theses of Education, Memorial University of Newfoundland.
Scott, J. (2013). Social network Analysis (3rd ed.). LA: SAGE Publications.
Seaman, J. & Tinti-Kane, H. (2013). Social media for teaching and learning. Boston, MA: Pearson Learning Solutions.
Siomos, K. & Floros, G. (2013). The Relationship between Optimal Parenting, Internet Addiction and Motives for Social Networking in Adolescence. Psychiatry Research, Vol. 209, No. 1, Pp. 529–534.
Szwedo, D. E.; Mikami, A. Y. & Allen, J. P. (2011). Qualities of Peer Relations on Social Networking Websites: Predictions from Negative Mother-teen Interactions. J Res Adolesc, Vol. 21, No. 3, Pp. 595–607.
Thompson, LA.; Dawson, K.; Ferdig, R.; Black, EW.; Boyer, J.; Coutts, J. & et al. (2008). The Intersection of Online Social Networking with Medical Professionalism, Vol. 23, No. 7, Pp. 954-957.
Wang, J.; Jackson, L.; Wang, H. & Gaskin, J. (2015). Predicting Social Networking Site use: Personality, Attitudes, Motivation and Internet Self-Efficacy. Personality and Individual Differences, Vol. 80, Pp. 119-124.
Wentzel, K.R. & Watkins, D.E. (2002). Peer Relationships and Collaborative Learning as Contexts for Academic Enablers. School Psychology Review, Vol. 31, No. 3, Pp. 366 –378.
)