نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای جامعه‌شناسی آموزش و پرورش،استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
2 کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا
چکیده
دنیای امروز، دنیای غلبه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و دنیای رشد و گسترش علم و دانش است و همین موضوع بهره‌مندی از سواد اطلاعاتی را بر همگان بویژه دانشجویان در کنار مهارت‌های فراشناختی و پرورش خلاقیت ضروری ساخته است.
هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با مهارت‌های فراشناختی و خلاقیت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر بوده است. این پژوهش، از نظر هدف، در زمره پژوهش‌های کاربردی، از نظر روش گردآوری داده‌ها، کمی و از نظر ماهیت و نوع مطالعه، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامشهر را شامل می‌شود که تعداد آنها برابر با 11289 نفر بوده که از این میان تعداد 385 نفر به‌عنوان افراد نمونه انتخاب شده‌اند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در زمینه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی پرسشنامه محقق‌ساخته بوده است. همچنین برای سنجش مهارت فراشناختی از پرسشنامه آگاهی فراشناخت اسکرا و دنیسون و برای سنجش خلاقیت از پرسشنامه خلاقیت عابدی بهره گرفته شده است. بر اساس یافته‌ها، رابطه بین سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با مهارت فراشناختی مثبت و معنادار است، همچنین بین سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با مؤلفه‌های خلاقیت یعنی؛سیالی، ابتکار، انعطاف‌پذیری و بسط رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Relationship between Media Literacy and Information Literacy with Metacognitive Skills and Creativity of Students in Islamic Azad University, Islamshahr Branch
نویسندگان [English]
- Batoul Faghiharam 1
- Zahra Ebrahimi 2
1 Assistant prof. in Educational Sociology, Islamic Azad Uni., Islamshahr Branch
2 Educational Psychology
چکیده [English]
Today we live in the world of domination of information and communication technologies and developing of science and knowledge, so, being information literate is essential for everyone, especially students, along with having metacognitive skills and creativity. The main purpose of the research was to examine the relationship between media literacy and information literacy with metacognitive skills and creativity of students in Islamic Azad University of Islamshahr. The research method is, applied, quantitative, descriptive survey in terms of purpose, data collection, and the nature and type of study respectively. The statistical population is all undergraduate students of Islamshahr Azad University with the total number of 11289 people, among which 385 people were selected as sample. The data gathering tool for media and information literacy was a researcher-made questionnaire. Also, Schraw & Dennison metacognition awareness questionnaire and Abedi Creativity Questionnaire were used to measure Metacognitive skills and creativity. According to the findings, the relationship between media literacy and information literacy with metacognitive skills is positive. There is also a significantly positive relationship between media literacy and information literacy with the four factors of creativity: fluency, originality, flexibility, and elaboration.
کلیدواژه‌ها [English]
- Media Literacy
- Information literacy
- Metacognitive Skill
- creativity
- students
- originality
- Flexibility
- fluency of mind
ابراهیمی، زهرا. (1392). فناوری‌های نوین آموزشی. چاپ اول، تهران: راه.
اسمعیل‌پونکی، الهام؛ اسمعیلی‌گیوی، محمدرضا و فهیم‌نیا، فاطمه. (1394). بررسی رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم ارتباطات و علم اطلاعات و دانش‌شناسی. دانش و مدیریت اطلاعات، 2(4)، صص 76-64.
اشرفی‌ریزی، حسن؛ رمضانی، امیر؛ آقاجانی، حامد و کاظم‌پور، زهرا. (1392). بررسی میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. فصلنامه نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی، 2 (6)، صص 34-17.
اشرفی‌ریزی، حسن؛ حسن‌زاده، دلارام و کاظم‌پور، زهرا. (1393). میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در بین دانشجویان براساس شاخص‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو. مدیریت اطلاعات سلامت، 11(4)، صص 334-324.
پورکیانی، مسعود و فرح‌بخش، شیما. (1391). نقش فناوری اطلاعات(IT) در مدیریت منابع انسانی. راهبرد توسعه، 29، صص 247-234.
بصیریان، حسین و بصیریان، رضا. (1385). درآمدی به سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی. فصلنامه رسانه، 17 (68)، صص 50-33.
پیوسته‌گر، مهرانگیز؛ دستجردی، الهام و دهشیری، غلامرضا. (1389). رابطه خلاقیت و بهزیستی ذهنی در دانشجویان. علوم رفتاری، 4 (3)، صص 213-207.
دشتی، سمیه. (1394). بررسی تأثیر کنش شناختی بر مهارت‌های خواندن و نوشتن دانش‌آموزان پایه‌ششم ابتدایی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر.
زمانی، عشرت. (1382). استانداردهای سواد اطلاعاتی. پردازش و مدیریت اطلاعات، 19 (1 و 2)، صص 41-34.
سلیمان، سفر؛ خسروی، فریبرز و حداد، زهرا. (1392). ارزیابی سواد رسانه‌ای دانشجویان و دانش‌آموزان شهر تهران. فصلنامه رسانه، 16، صص 74-52.
سیف، علی‌اکبر. (1390). روان‌شناسی پرورشی نوین. تهران: آگاه.
صفری، یحیی و محمدجانی، صدیقه. (1390). کاربرد راهبردهای فراشناخت در تجربه‌های دانشجویان و ارتباط آن با سطح پیشرفت تحصیلی آنها. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2(3)، صص 56-41.
گراوند، ایوب و حسن‌پور، اکبر. (1393). بررسی رابطه سواد اطلاعاتی با خلاقیت در دانشجویان دانشگاه پیام‌نور استان لرستان. کنفرانس بین‌المللی توسعه و تعالی کسب‌وکار.
مزرعی جوشری، سحر. (1388). بررسی جامعه‌شناختی تقابل بین فرهنگ و فناوری نوین ارتباط (تلفن همراه و اینترنت). نامه علوم اجتماعی، 24(6)، صص 105-100.
یوسف‌آبادی، محمد. (1387). بررسی توانایی فراشناخت مدیران و تأثیر آن بر سلامت سازمانی مدارس راهنمایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد.
Al-Mamary, YH.; Shamsuddin, AL. & Aziati, N. (2015). Investigating the Key Factors Influencing on Management Information Systems Adoption Among Telecommunication Companies in Yemen: The Conceptual Framework Development. International Journal of Energy. Information and Communications, Vol. 6, No. 1, Pp. 59-68.
Bieler, R.F. & Snowman, S.S. (1993). Lerning Theories for Teachers. 6th ed. New York: Longman.
Dembo, M.H. (1994). Applying Educational psychology. 5th ed. NewYork: Longman.
Ivanovic, M. (2014). Development of Media Literacy – an Important Aspect of Modern Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 149, Pp. 438 – 442.
Gupta, D. (2003). Position Statement on Information Literacy. [on line] Available at:
http://www. ala.org/aasl/position/PS_infolit.html.
Jacobson, B. N. & Viko, B. (2010). Effect of Instruction in Metacognitive self – Assessmen Strategy on Student. Academia Arena, Vol. 2, No. 11, Pp. 1 – 10.
Lee, L.; Chen, Der Thanq.; Li, Jen Yi. & Lin, Tzu Bin. (2015). Understanding New Media Literacy: The Development of a Measuring Instrument. Computers & Education, 85, Pp. 84-93.
Kaufman, J.C. & Sternberg, R.J. (2010). The Cambridge Handbook of Creativity (Eds), New York: Cambridge University Press.
Koc, M. & Barut, E. (2016). Development and Validation of New Media Literacy Scale (NMLS) For University Students. Computers in Human Behavior. 63, Pp. 834-843.
Mader, S. (2012). Transforming Students into Scholars: Creating MIL Competencies Through Communicating Research. Paper Presented at the International Conference on Media and Information Literacy for Knowledge Societies, Moscow, Russian Federation.
Moeller, S.; Joseph, A.; Lau, J. & Carbo, T. (2011). Towards Media and Information Literacy Indicators. Paris: UNESCO.
Oxstrand, B. (2009). Media Lliteracy Education- A Discussion About Media, Education in the Western Countries, Europe and Sweden, Paper presented at the Nordmedia09 Conference in Karlstad University. Sweden, August 13-15.
Phan, H. P. (2010). Critical Thinking as a Self-Regulatory Process Component in Teaching and Learning. Psicothema, 22, Pp. 284-292.
Piscina, T.; Basterretxa, J. I.& Jimenz, E. (2011). Report about the Media Literacy Situation in the Basque. School Community, 36, Pp. 157-164.
Singh, J. (2012). Placing Media and Information Literacy at The Core of Instruction. Paper Presented at The International Conference on Media and Information Literacy for Knowledge Societies, Moscow, Russian Federation.
UNESCO. (2007). Global Framework on MIL Indicators Retrieved 01/08/2013, 2013, From,
http://www.unesco.org/new/encommunication-and-information/mediadevelopment/media-literacy/global-framework-on- / mil-indicators
Torrance, E. P. & Goff, K. (1986). A Quiet Revolution. Creative Behavior, 23, Pp. 136-145.
Tsiknakis, M. & Kouroubali, A. (2009). Organizational Factors Affecting Successful Adoption of Innovative health Services: A Case Study Employing the FITT Framework. Medical Informatics, 78, No. 1, Pp. 39-52.
Wilson, C. (2012). Media and Information Literacy: Pedagogy and Possibilities. Communicar, Vol. 20, No. 39, Pp. 15- 22.
)